Xu hướng gia đình một con ngày càng trở nên phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt là ở các quốc gia phát triển như Singapore, Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Tại Singapore, số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ phụ nữ chỉ có một con đã tăng từ 17,3% vào năm 2005 lên 25,1% vào năm 2024. Điều này cho thấy một sự chuyển biến đáng kể trong cách tiếp cận vấn đề gia đình và sinh con ở quốc gia này.
Các chuyên gia xã hội học đưa ra quan điểm rằng áp lực thực tế như chi phí sinh hoạt cao, quỹ thời gian hạn hẹp và sự thay đổi trong hệ giá trị là nguyên nhân chính dẫn đến xu hướng này. Chi phí sinh hoạt ngày càng tăng cao và áp lực về thời gian đã khiến nhiều cặp vợ chồng cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định có con. Hơn nữa, sự thay đổi trong hệ giá trị khiến nhiều người tập trung vào sự nghiệp và chất lượng cuộc sống thay vì chỉ tập trung vào việc sinh con.
Nhiều phụ huynh chọn chỉ sinh một con để đảm bảo chất lượng cuộc sống và sự quan tâm cho con cái. Họ tin rằng với một đứa con, họ có thể dành nhiều thời gian, tình cảm và nguồn lực hơn để đầu tư vào việc giáo dục và phát triển của con. Điều này không chỉ giúp con cái họ có được sự khởi đầu tốt hơn trong cuộc sống mà còn giúp họ cảm thấy tự tin hơn trong việc nuôi dạy một đứa trẻ.
Tuy nhiên, xu hướng này cũng đặt ra thách thức cho các xã hội đang già hóa như Singapore, nơi tỷ lệ người trong độ tuổi lao động trên mỗi công dân từ 65 tuổi trở lên đang giảm dần. Điều này có nghĩa là sẽ có ít người trong độ tuổi lao động để hỗ trợ cho hệ thống an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người già. Các chuyên gia lão khoa cho rằng thế hệ trước thường xem con cái là khoản đầu tư cho tuổi già, nhưng hiện nay, nhiều người ý thức rõ rằng họ phải chủ động chuẩn bị cho giai đoạn cuối đời để giảm gánh nặng cho con.
Do đó, các chính phủ và các tổ chức xã hội cần tìm cách giải quyết thách thức này. Việc khuyến khích các chính sách hỗ trợ gia đình, như hỗ trợ tài chính cho việc sinh con, cải thiện điều kiện làm việc để giúp người lao động cân bằng công việc và gia đình, và nâng cao nhận thức về việc lập kế hoạch cho giai đoạn cuối đời là rất quan trọng. Bằng cách này, các xã hội có thể giải quyết thách thức của xu hướng gia đình một con và đảm bảo một tương lai bền vững cho tất cả mọi người.