Nội dung chính
Phát triển nhà ở xã hội là một trong những động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Không chỉ giúp tăng đầu tư và tiêu dùng, nhà ở xã hội còn góp phần bảo đảm an sinh, tiến bộ và công bằng xã hội, cũng như thúc đẩy sự phát triển đô thị bền vững.
Theo VNREA, mặc dù đã có những kết quả nhất định trong việc xây dựng nhà ở xã hội, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều điểm nghẽn khiến mục tiêu phát triển nhà ở xã hội chưa đạt được như kỳ vọng.
Cơ Chế Ưu Đãi Hiện Tại Chưa Đủ Mạnh
VNREA cho rằng cơ chế ưu đãi hiện tại cho phát triển nhà ở xã hội vẫn chưa đủ hấp dẫn để thu hút các nhà đầu tư. Quy định về lợi nhuận 10% cho nhà đầu tư phát triển nhà ở xã hội được xem là quá thấp so với chi phí đầu vào biến động.
Ngoài ra, nhiều dự án nhà ở xã hội bị chậm tiến độ do vướng mắc pháp lý và chưa được hỗ trợ đúng mức từ địa phương về giải phóng mặt bằng và đầu tư hạ tầng.
Lập Kế Hoạch và Chính Sách Hỗ Trợ
Để tháo gỡ những điểm nghẽn này, VNREA đề xuất các địa phương cần xác định rõ nhu cầu thực tế về nhà ở xã hội và lập kế hoạch phát triển cụ thể với chỉ tiêu rõ ràng cho từng năm và giai đoạn 5 năm.
VNREA cũng đề xuất việc quy hoạch và tạo lập quỹ đất sạch cho nhà ở xã hội cần được ưu tiên. Mỗi địa phương nên có danh mục dự án cụ thể kèm chỉ tiêu thực hiện hàng năm.
Về chính sách hỗ trợ, VNREA đề xuất các địa phương nên ban hành chính sách ưu đãi mạnh mẽ hơn để thu hút doanh nghiệp và hỗ trợ người dân tiếp cận nhà ở xã hội. Một số đề xuất cụ thể bao gồm:
- Phối hợp với ngân hàng thương mại để đưa lãi suất vay cho chủ đầu tư xuống 3-4%/năm với dự án bán và 2-3%/năm với dự án cho thuê, với thời hạn vay 20-25 năm.
- Hỗ trợ vay vốn từ Quỹ đầu tư phát triển địa phương với lãi suất 2-3%/năm.
- Giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) xuống còn 0-3% cho doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội.
- Người dân được vay mua nhà với lãi suất dưới 4%/năm trong thời hạn trả nợ 23-25 năm, đi kèm mô hình trả góp dài hạn.
Cải Cách Thủ Tục Hành Chính và Kiểm Soát Thị Trường
VNREA cũng kiến nghị cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, rút ngắn toàn bộ quy trình xuống dưới 12 tháng.
Bên cạnh đó, cần tăng cường kiểm soát hiện tượng “cò mồi” và rao bán chênh lệch suất nhà ở xã hội để bảo vệ người mua và làm lành mạnh hóa thị trường.
VNREA đề xuất Chính phủ và Bộ Xây dựng cần có những động thái mạnh mẽ hơn để tháo gỡ pháp lý, phát triển cân đối phân khúc, và đẩy nhanh tiến độ xử lý dự án.