Trung Quốc đã chính thức khởi công xây dựng một con đập thủy điện khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với tham vọng đưa công trình này trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất trên thế giới. Tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã ký giấy tờ khởi công dự án vào ngày 19/7.
Dự án này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo – dòng sông huyết mạch chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh trước khi đổ ra biển. Được lên kế hoạch từ năm 2020, dự án là một phần trong kế hoạch 5 năm của Trung Quốc nhằm khai thác tối đa tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng. Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để triển khai.
Con đập này được thiết kế để sản xuất 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, gấp ba lần công suất của đập Tam Hiệp – một trong những đập thủy điện lớn nhất thế giới hiện nay. Dự án này không chỉ mang lại nguồn điện khổng lồ mà còn được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tích cực cho việc bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu.
Trung Quốc đã nhiều lần khẳng định rằng dự án đã trải qua các đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu, bao gồm Ấn Độ và Bangladesh. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng nhấn mạnh rằng dự án có thể hỗ trợ tích cực cho công tác phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ, tương đương 167 tỷ USD. Dự án này không chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng điện trong khu vực Tây Tạng mà còn cung cấp một lượng điện khổng lồ ra ngoài.
Để triển khai dự án, tập đoàn China Yajiang đã được thành lập. Đây là một doanh nghiệp nhà nước mới với nhiệm vụ làm chủ đầu tư dự án. Phía Ấn Độ đã bày tỏ lo ngại về dự án này và đang đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh. Động thái này của Ấn Độ nhằm mục đích khẳng định quyền sử dụng nguồn nước của mình.
Các chuyên gia và nhà phân tích quốc tế đang theo dõi chặt chẽ dự án này, đồng thời đánh giá tác động tiềm tàng của nó không chỉ về mặt năng lượng mà còn về mặt chính trị và môi trường trong khu vực.
Một số nhà phê bình cho rằng dự án này có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái và dân cư địa phương. Việc xây dựng một con đập khổng lồ như vậy trên cao nguyên Tây Tạng có thể dẫn đến thay đổi dòng chảy tự nhiên của sông Yarlung Tsangpo, từ đó ảnh hưởng đến sinh kế của hàng triệu người dân ở hạ lưu.
Tuy nhiên, chính phủ Trung Quốc đã cam kết thực hiện dự án một cách trách nhiệm và đảm bảo rằng tất cả các tác động tiêu cực sẽ được giảm thiểu. Bắc Kinh cũng hy vọng rằng dự án này sẽ đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội của khu vực Tây Tạng.
Trong bối cảnh thế giới đang chuyển dịch sang các nguồn năng lượng sạch và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, dự án con đập thủy điện trên cao nguyên Tây Tạng đang thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế.
Không chỉ có ý nghĩa về mặt năng lượng, dự án này còn chứa đựng những hàm ý chính trị và chiến lược trong khu vực. Các quốc gia láng giềng như Ấn Độ và Bangladesh đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến liên quan đến dự án này.
Trung Quốc đang thể hiện tham vọng của mình trong việc trở thành một trong những cường quốc năng lượng hàng đầu thế giới. Dự án con đập thủy điện trên cao nguyên Tây Tạng là một phần trong chiến lược năng lượng của Trung Quốc, và nó sẽ tiếp tục là một chủ đề nóng trong thời gian tới.