Các nhà nghiên cứu đã đạt được một bước tiến quan trọng trong việc hiểu và quản lý các hệ sinh thái sông ngòi trên toàn cầu. Một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng các con sông có xu hướng hình thành nhiều nhánh nếu tốc độ xói mòn bờ sông nhanh hơn tốc độ lắng đọng trầm tích ở các bờ đối diện.
Sông ngòi là những thành phần quan trọng của hệ sinh thái Trái Đất, cung cấp nước, trầm tích và các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của các hệ sinh thái đa dạng. Tuy nhiên, việc tìm hiểu nguyên nhân định hình dòng chảy của các con sông đã trở thành một thách thức lớn cho các nhà nghiên cứu trong nhiều thập kỷ qua.
Một nhóm nghiên cứu tại Đại học California, Santa Barbara (UCSB) đã thực hiện một nghiên cứu toàn diện về động lực của các nhánh sông. Họ đã lập bản đồ và phân tích dữ liệu từ 84 con sông trên toàn cầu trong suốt 36 năm, sử dụng các hình ảnh vệ tinh để thu thập thông tin. Kết quả cho thấy rằng tốc độ xói mòn bờ sông và tốc độ lắng đọng trầm tích ở các bờ đối diện là hai yếu tố quan trọng quyết định đến sự hình thành các nhánh sông.
Các nhà nghiên cứu đã phân loại sông ngòi thành hai loại chính: sông đơn dòng và sông đa dòng. Hầu hết các con sông lớn nhất trên thế giới đều thuộc loại sông đa dòng, trong khi sông Mississippi ở Mỹ là một ví dụ điển hình của sông đơn dòng.
Nghiên cứu này đã cung cấp những thông tin quý giá về các thảm họa thiên nhiên và nỗ lực phục hồi sông ngòi. Việc tái kết nối các vùng đồng bằng ngập lụt với các con sông đã bị phân dòng đang trở thành một giải pháp được quan tâm. Các giải pháp phục hồi dựa trên tự nhiên yêu cầu phải xác định được độ rộng của hành lang sông cần thiết, cũng như thời gian để một con sông hồi phục trạng thái tự nhiên.
Với những kết quả nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã đưa ra một công thức giúp giải quyết vấn đề này, bao gồm các biến số như thời gian một con sông hình thành dòng chảy mới. Điều này có thể giúp chuyển đổi việc lập kế hoạch phòng chống lũ lụt và phục hồi hệ sinh thái sông ngòi, mang lại những lợi ích quan trọng cho việc quản lý và bảo vệ môi trường.
Nghiên cứu này đã mở ra những hướng đi mới trong việc hiểu và quản lý các hệ sinh thái sông ngòi. Bằng cách áp dụng những kết quả nghiên cứu này, các nhà quản lý và bảo vệ môi trường có thể đưa ra những quyết định sáng suốt hơn trong việc bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái sông ngòi trên toàn cầu.