Nhu cầu nhà ở xã hội lớn nhưng nguồn cung hạn chế
Nhu cầu sở hữu nhà ở xã hội của người dân hiện nay rất lớn, nhưng nguồn cung loại hình này lại hạn chế. Nhiều dự án còn nằm ở ngoại ô, xa trung tâm, không thuận tiện cho người lao động làm việc tại đô thị.
Tiêu chuẩn mua nhà ở xã hội, quá trình xét duyệt và việc xác minh các điều kiện khác tương đối phức tạp. Một số trường hợp chuyển nhượng trái phép hoặc mua đi bán lại bởi những đối tượng không thuộc diện ưu tiên làm giảm cơ hội tiếp cận của người dân. Hơn nữa, người có nhu cầu cũng khó vay vốn; lãi suất vay tăng cao và thời gian vay ngắn; giá nhà ở xã hội thực tế vượt khả năng chi trả của nhiều người.
Các giải pháp đã được đưa ra, trong đó có đề xuất áp giá trần nhà ở xã hội. Tuy nhiên, phương án này lại được nhận định là khó thực hiện vì có thể không đảm bảo lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Khó khăn khi áp giá trần
Ông Nguyễn Anh Quê, Chủ tịch G6 Group, cho rằng những quy định mới cùng với việc lạm phát dẫn đến chi phí nhân công, chi phí xây dựng tăng lên, khiến giá nhà xã hội cũng tăng theo từ 20-30% so với trước kia.
Đơn cử, năm 2022, giá nhà ở xã hội Kim Hoa của Hà Nội dự kiến khoảng 16,5 triệu đồng/m2, còn nhà ở xã hội Hạ Đình theo quy định cũ là 19 triệu đồng/m2. Song, qua những thông tin mà chủ đầu tư cung cấp, Sở Xây dựng đăng tải thì giá nhà ở xã hội Hạ Đình hiện ở mức 25 triệu đồng/m2; Kim Hoa 21-22 triệu đồng/m2.
Theo ông Quê, việc áp giá trần có thể không đảm bảo cho doanh nghiệp, khiến họ càng không mặn mà xây dựng nhà ở xã hội. Một dự án nhà ở xã hội có làm được hay không còn căn cứ vào quá trình triển khai các thủ tục, giải phóng mặt bằng và lợi nhuận có đảm bảo không.
Bổ sung đòn bẩy chiến lược
Ông Quê cho rằng để kéo giảm giá nhà xã hội, biên độ lợi nhuận của nhà ở xã hội có thể nghiên cứu tăng lên 13-15%. Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế chặt chẽ về việc tính toán giá xây dựng, tránh tình trạng chênh lệch giá quá lớn giữa các địa phương.
“Thay vì áp giá trần, hãy làm thế nào để 3 bên cùng có lợi. Trong đó, Nhà nước đạt mục đích về mặt phúc lợi xã hội; người dân được mua với giá hợp lý; chủ đầu tư sớm hoàn thành dự án và lợi nhuận đảm bảo theo mức tối thiểu”, Chủ tịch G6 Group nhấn mạnh.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh, đề nghị xem xét bổ sung thêm nhóm chính sách hỗ trợ người mua nhà, như là một đòn bẩy chiến lược để hoàn thành mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030.