Trí tuệ nhân tạo (AI) đang cách mạng hóa thị trường lao động, đặc biệt là đối với những người mới tốt nghiệp. Khi AI ngày càng hiện diện trong mọi lĩnh vực, các công việc cấp đầu vào (Entry level) đang bị ảnh hưởng rõ rệt. Những công việc này thường yêu cầu ít hoặc không cần kinh nghiệm và được xem là bước khởi đầu để người trẻ tích lũy kinh nghiệm và hình thành tư duy nghề nghiệp.

Ông Fawad Bajwa, chuyên gia từ Công ty tư vấn nhân sự cấp cao Russell Reynolds Associates, cho rằng AI đang thay đổi cách thực hiện các công việc cấp đầu vào. Thay vì thực hiện các nhiệm vụ lặp lại, đơn điệu, người mới đi làm giờ đây cần tập trung vào việc chọn lọc đầu ra do AI tạo ra và đưa ra đánh giá cuối cùng. Một ví dụ điển hình là lĩnh vực marketing, nơi nhân viên trẻ sử dụng AI để soạn nháp các tài liệu quảng bá. Trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, AI hỗ trợ chuẩn bị dữ liệu để con người xử lý sâu hơn.

Ông Zanele Munyikwa, chuyên gia kinh tế tại Revelio Labs, cho rằng AI đang thúc đẩy một ‘cuộc chuyển đổi nghề nghiệp’ ở nhóm công việc đầu vào. Các nhiệm vụ do nhân sự trẻ đảm nhận đang chuyển dần sang những phần việc ít bị AI can thiệp hơn. Tuy nhiên, AI chưa xóa sổ hoàn toàn nhóm công việc đầu vào. Tác động của nó đang khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc lại cách tuyển dụng và đào tạo người trẻ.

Nếu không còn các nhiệm vụ cơ bản để bắt đầu, người trẻ sẽ thiếu cơ hội học hỏi, tích lũy kinh nghiệm thực tế và hình thành sự tự tin nghề nghiệp. Một khảo sát của Russell Reynolds Associates cho thấy 54% lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại việc phụ thuộc vào AI sẽ làm xói mòn tư duy phản biện của nhân sự trẻ. Khoảng 25% quan ngại AI có thể làm giảm chất lượng sản phẩm và quy trình nội bộ.

Những công việc nào dễ bị thay thế? Theo phân tích của Revelio Labs, những vị trí dễ bị AI thay thế nhất là các nghề mang tính kỹ thuật cao như kỹ sư dữ liệu, quản trị cơ sở dữ liệu, chuyên viên an ninh mạng, kiểm toán viên… Trong khi đó, các công việc đòi hỏi sự tương tác trực tiếp như dịch vụ lưu trú, sản xuất thủ công hay chăm sóc khách hàng vẫn có nhu cầu cao và ít bị ảnh hưởng.

Để thích nghi với sự thay đổi này, các doanh nghiệp cần nghĩ đến những ‘đường băng’ mới để người trẻ có thể học nghề và phát triển. Các mô hình học việc, các khóa huấn luyện có hỗ trợ AI hoặc chương trình đào tạo tích hợp công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng. Người trẻ cần chuẩn bị hành trang mới để bước vào thị trường lao động.

Không chỉ là kiến thức chuyên môn, họ cần biết cách sử dụng công cụ AI, phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng thích ứng nhanh. AI không giành mất cơ hội nghề nghiệp của người trẻ, nhưng nó đang định nghĩa lại ‘cơ hội’ đó theo cách hoàn toàn khác. Người thành công trong thời đại này là người biết tận dụng công nghệ như một bàn đạp để học hỏi, thích nghi và phát triển bền vững.

Đại học Obafemi Awolowo (OAU) tại Ile-Ife, Nigeria, gần đây đã giới thiệu một quy định mới về trang phục dành cho sinh viên. Quy định này cấm sinh viên đeo trang sức nặng, quần tụt, hình xăm và một số kiểu tóc. Việc ban hành quy định này đã gây ra nhiều cuộc tranh luận trong cộng đồng sinh viên cũng như các chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục.

Các sinh viên vi phạm quy định mới này có thể phải đối mặt với các hình thức kỷ luật như cảnh cáo hoặc đình chỉ học tập trong một hoặc hai học kỳ, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vi phạm. Được ban hành trong bối cảnh tình hình trật tự và kỷ luật tại các trường đại học đang ngày càng trở nên quan trọng, quy định này đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều.

Nhiều người cho rằng quy định mới không phù hợp và xâm phạm quyền tự do cá nhân của sinh viên. Omoyele Sowore, một nhà hoạt động nhân quyền và cũng là cựu ứng cử viên tổng thống, đã lên tiếng chỉ trích quyết định của OAU. Ông cho rằng quy định về trang phục của trường đại học này là một sự phân tâm không cần thiết. Mục tiêu của giáo dục đại học nên tập trung vào việc thúc đẩy tư duy sáng tạo và đổi mới thay vì đi sâu vào các vấn đề về trang phục và kiểu tóc.

Đây không phải là lần đầu tiên một trường đại học tại Nigeria áp dụng quy định về trang phục. Nhiều trường đại học khác trên cả nước đã ban hành các quy định tương tự, gây ra nhiều tranh cãi về quyền tự do cá nhân, quyền của sinh viên và ưu tiên của các trường đại học trong một hệ thống giáo dục còn nhiều thách thức. Những quy định này đặt ra câu hỏi về việc cân bằng giữa duy trì kỷ luật và tôn trọng quyền tự do cá nhân của sinh viên.

Quy định mới của OAU cũng làm dấy lên cuộc thảo luận rộng rãi về vai trò của các trường đại học trong việc định hình văn hóa và giá trị cho sinh viên. Liệu các quy định nghiêm ngặt về trang phục có giúp nâng cao môi trường học tập và tính kỷ luật, hay chúng chỉ góp phần vào việc hạn chế tự do và sáng tạo của sinh viên?

Với việc áp dụng quy định mới này, Đại học Obafemi Awolowo hy vọng sẽ thiết lập một môi trường học tập nghiêm túc và chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên, việc quan trọng là phải đảm bảo rằng mọi quy định đều công bằng, hợp lý và không vi phạm quyền cơ bản của sinh viên.

Cộng đồng học thuật và các nhà chuyên môn sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá tác động của quy định này. Việc đánh giá và điều chỉnh các quy định là cần thiết để đảm bảo rằng chúng phục vụ tốt nhất cho mục tiêu giáo dục và sự phát triển của sinh viên.

Thông tin chi tiết về quy định mới của OAU có thể được tìm hiểu qua các nguồn tin cậy trên internet.