Thời gian gần đây, tình trạng lan truyền thông tin thiếu kiểm chứng trên mạng xã hội đang trở nên phổ biến, gây ra sự hoang mang trong dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của các cơ quan nhà nước cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức và cá nhân. Mới đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện thông tin cho rằng nhà máy thủy điện Bản Vẽ,位于 xã Yên Na, tỉnh Nghệ An, đã bị vỡ. Thông tin này đã lan truyền nhanh chóng và khiến hàng trăm hộ dân sống ở các xã hạ du của nhà máy thủy điện hoảng loạn, tìm cách sơ tán lên núi để phòng tránh lũ dâng.

Tuy nhiên, thông tin này đã nhanh chóng được xác minh là sai sự thật. Cơ quan chức năng đã vào cuộc và xử lý nghiêm trường hợp đăng tải thông tin sai sự thật này. Không chỉ dừng lại ở đó, một trường hợp khác cũng đã được báo chí phản ánh, đó là một người phụ nữ tên N, người đã đăng tải thông tin trên mạng xã hội về việc con trai của bà bị giữ tại một đồn biên phòng phía Campuchia. Tuy nhiên, lãnh đạo của Bộ đội Biên phòng tỉnh Tây Ninh đã khẳng định rằng không có trường hợp nào như thông tin mà tài khoản Facebook đã đăng tải.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng luật Kết Nối, nhận xét rằng việc lan truyền thông tin thất thiệt về việc vỡ đập thủy điện Bản Vẽ đã gây ra sự hoang mang trong dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác điều hành và ứng phó của chính quyền địa phương. Ông cũng cho rằng việc tạo ra và phát tán thông tin không có thật, như trường hợp “uống nước sâm rồi tỉnh dậy ở Campuchia”, cũng là một hành vi tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật.

Khoản 1, Điều 8, Luật An ninh mạng 2018, quy định rằng hành vi đưa thông tin sai sự thật lên mạng gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan nhà nước, người thi hành công vụ hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là hành vi bị nghiêm cấm. Tại Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 37 Điều 1, Nghị định 14/2022/NĐ-CP, quy định rằng cá nhân lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đến 20.000.000 đồng.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng khuyến cáo rằng mạng xã hội là không gian mở nhưng không phải là vùng an toàn pháp lý. Việc đăng tải, chia sẻ thông tin trên mạng là một phần của quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, bất kỳ quyền nào cũng đi kèm trách nhiệm. Khi hoạt động trên không gian mạng, mỗi người cần ý thức rõ rằng mình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung đăng tải.

Người dùng mạng xã hội cần tỉnh táo trước mỗi lượt chia sẻ và chỉ nên tiếp nhận thông tin từ các nguồn báo chí chính thống, cổng thông tin của cơ quan nhà nước, hoặc các tổ chức uy tín được pháp luật công nhận. Để kiểm chứng thông tin, người dân có thể tham khảo các nguồn chính thống như Cổng thông tin điện tử Chính phủ, báo chí chính thống, thông báo từ UBND các cấp và cơ quan chuyên môn. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro về việc lan truyền thông tin sai sự thật và đảm bảo an toàn pháp lý cho người dùng.

Hiện nay, việc sử dụng người có ảnh hưởng (KOLs) trong quảng cáo đã trở thành một xu hướng phổ biến trên mạng xã hội, đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và dẫn dắt sự lựa chọn của người tiêu dùng. Tuy nhiên, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã chỉ ra rằng, đằng sau sự phổ biến của hình thức quảng cáo này là những rủi ro tiềm ẩn. Một trong những vấn đề đáng quan ngại nhất là việc nhiều KOLs đăng tải bài viết giới thiệu sản phẩm mà không công khai mối quan hệ thương mại với các nhãn hàng.

Thực trạng này đã dẫn đến không ít trường hợp quảng cáo sai sự thật, phóng đại công dụng của sản phẩm, che giấu thông tin quan trọng về sản phẩm, và thậm chí còn tiếp tay cho việc quảng bá hàng hóa không rõ nguồn gốc. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng mà còn làm mất lòng tin vào hệ thống quảng cáo trên mạng xã hội.

Một trong những khó khăn trong việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs hiện nay là hành lang pháp lý chưa đủ rõ ràng và cụ thể. Để giải quyết vấn đề này, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã kiến nghị cần có sự sửa đổi và bổ sung các quy định pháp luật để làm rõ vai trò và trách nhiệm pháp lý của KOLs khi tham gia vào hoạt động quảng cáo.

Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần phải tỉnh táo và cảnh giác trước những lời giới thiệu sản phẩm có phần “có cánh” trên mạng xã hội. Trong khi chờ đợi khung pháp lý được hoàn thiện, việc tự bảo vệ mình bằng cách lựa chọn sản phẩm an toàn, rõ nguồn gốc, và tìm hiểu thông tin từ các nguồn tin cậy là cách tiếp cận thiết thực nhất.

Nhiều quốc gia trên thế giới, như Hàn Quốc, Anh, và Mỹ, đã nhận ra tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động quảng cáo qua KOLs và đã xây dựng các hướng dẫn riêng để kiểm soát hoạt động này. Ví dụ, tại Hàn Quốc, các KOLs bắt buộc phải ghi rõ “bài viết tài trợ” khi nhận tiền để quảng cáo sản phẩm. Nếu không tuân thủ, họ có thể phải đối mặt với mức xử phạt lên đến 30 triệu won.

Còn tại Anh, Cơ quan Tiêu chuẩn Quảng cáo yêu cầu KOLs phải minh bạch mối quan hệ thương mại trong từng bài đăng quảng cáo. Điều này giúp đảm bảo rằng người tiêu dùng có thể nhận biết được khi một sản phẩm được quảng cáo và có cái nhìn rõ ràng hơn về thông tin sản phẩm.

Các biện pháp này không chỉ giúp kiểm soát chất lượng quảng cáo mà còn góp phần xây dựng một môi trường thương mại điện tử lành mạnh và đáng tin cậy. Để đạt được điều này, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, và người tiêu dùng là yếu tố then chốt.

Trung Quốc đang tăng cường các quy định về giao thông và trách nhiệm pháp lý nhằm đảm bảo an toàn khi công nghệ lái xe hỗ trợ ngày càng phổ biến. Bộ Công an Trung Quốc đã có động thái này sau một vụ tai nạn nghiêm trọng vào cuối tháng 3 tại tỉnh An Huy, khiến ba người thiệt mạng. Vụ việc liên quan đến mẫu xe điện Xiaomi SU7, khi xe đang bật chế độ lái hỗ trợ (NOA) vài giây trước khi xảy ra va chạm.

Các hãng xe sẽ phải thực hiện thêm nhiều bài kiểm tra, xác minh và công bố rõ giới hạn cũng như biện pháp đảm bảo an toàn của hệ thống lái hỗ trợ. Ông Vương Cường, một quan chức Bộ Công an Trung Quốc, cho biết các công nghệ lái thông minh trên xe hiện nay chưa đạt mức tự lái hoàn toàn, mà chỉ được xếp vào nhóm “lái hỗ trợ”. Ông Vương Cường cảnh báo rằng tài xế có thể đối mặt với rủi ro về an toàn và trách nhiệm pháp lý nếu xảy ra tai nạn trong lúc tính năng lái hỗ trợ được kích hoạt nhưng người lái trong trạng thái mất tập trung.

Chính phủ Trung Quốc cũng yêu cầu các hãng xe không được “phóng đại hoặc quảng cáo sai sự thật” về khả năng lái hỗ trợ. Đồng thời, họ cũng xem xét điều chỉnh bài thi sát hạch lái xe để bổ sung các tiêu chuẩn liên quan đến công nghệ lái tự động và lái hỗ trợ. Việc này nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các hãng xe cũng như người sử dụng xe về công nghệ lái hỗ trợ.

Cuộc chạy đua công nghệ giữa các hãng xe điện Trung Quốc như Xiaomi, Xpeng, Leapmotor, Li Auto và BYD đã dẫn đến việc liên tục tung ra các mẫu xe mới với tính năng lái tự động và NOA. Tuy nhiên, giới chức Trung Quốc lo ngại rằng cuộc đua công nghệ này có thể dẫn đến việc thương mại hóa quá sớm những công nghệ chưa hoàn thiện về tiêu chuẩn an toàn. Điều này có thể gây ra những rủi ro tiềm ẩn cho người sử dụng và toàn bộ ngành công nghiệp ô tô.

Để nâng cao an toàn, các chuyên gia và nhà quản lý đang kêu gọi các hãng xe điện tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ lái tự động và hỗ trợ. Đồng thời, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm các hãng xe, nhà cung cấp công nghệ và cơ quan quản lý, để thiết lập các tiêu chuẩn an toàn thống nhất và đảm bảo việc triển khai công nghệ một cách có trách nhiệm.

Hiện tại, công nghệ lái tự động và hỗ trợ đang ngày càng phát triển và được áp dụng rộng rãi trên toàn cầu. Tuy nhiên, vẫn cần có sự giám sát và quản lý chặt chẽ để đảm bảo an toàn cho người sử dụng và toàn bộ xã hội.

Trong thời đại chuyển đổi số đang gia tăng mạnh mẽ như hiện nay, rủi ro về an ninh mạng cũng ngày càng trở nên phổ biến và phức tạp, đòi hỏi mỗi người dùng internet phải có sự cảnh giác và trang bị kiến thức để bảo vệ bản thân. Thông tin và dữ liệu đã trở thành một tài sản quý giá, không chỉ của riêng cá nhân mà còn của cả tổ chức và quốc gia. Vì vậy, việc trang bị kỹ năng phòng vệ cơ bản để bảo vệ mình và góp phần giữ vững an ninh mạng quốc gia là vô cùng quan trọng.

Mạng xã hội, với vai trò là nơi chứa đựng nhiều thông tin cá nhân, đã trở thành một môi trường tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả. Để phòng tránh những rủi ro này, người dùng cần lưu ý không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng xã hội, đặt mật khẩu mạnh và bật xác thực hai yếu tố để tăng cường bảo mật cho tài khoản của mình. Ngoài ra, việc tải xuống các tập tin từ nguồn không rõ gốc cũng cần được hạn chế để tránh những rủi ro về mã độc và phần mềm độc hại.

Không gian mạng hiện nay cũng dễ bị thao túng bởi tin giả và các luận điệu sai trái, vì vậy công dân số cần có kỹ năng kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn sự lan truyền của thông tin sai lệch mà còn góp phần tạo nên một môi trường mạng lành mạnh và an toàn. Hơn nữa, người dùng cần hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng. Thực tế, mọi hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể bị xử lý nếu vi phạm pháp luật. Những hành vi như tung tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác, hay chia sẻ nội dung độc hại có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính.

Để tự vệ trong không gian mạng, công dân số cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ cần thiết. Cài đặt phần mềm diệt virus, thường xuyên cập nhật hệ điều hành, kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng và không cấp quyền cho phần mềm không rõ nguồn gốc là những bước cơ bản giúp bảo vệ thiết bị và thông tin cá nhân. Theo dõi các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng là điều cần thiết để chủ động ứng phó với các rủi ro và mối đe dọa tiềm ẩn.

Trong xã hội số, mỗi người dân đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và đất nước. Một công dân số an toàn, có hiểu biết và ý thức về an ninh mạng chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh, an toàn và phát triển bền vững.