Chính sách thuế đối với đất đai đang là một vấn đề nóng và cần được thiết kế một cách hợp lý để đảm bảo rằng đất đai không trở thành một “sân chơi” của những người đầu cơ, ăn chênh lệch địa tô hay là công cụ để tận thu ngân sách. Mới đây, Bộ Tài chính đã rút lại đề xuất áp thuế thu nhập cá nhân 20% trên phần thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, và thay vào đó giữ nguyên mức thuế 2% như hiện hành. Quyết định này đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ công chúng, bởi nó giúp tránh được những cú sốc chính sách và đảm bảo sự ổn định cho thị trường bất động sản.

Thị trường bất động sản hiện nay đang trong giai đoạn phát triển “non trẻ” và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Vì vậy, việc cần thiết là phải có những chính sách ổn định, minh bạch và dễ dự đoán để giúp thị trường này phát triển một cách lành mạnh. Việc áp dụng mức thuế 20% có thể đã gây ra những tác động tiêu cực, chẳng hạn như làm tăng giá bất động sản và giảm khả năng tiếp cận đất đai của người dân cũng như doanh nghiệp.

Để đảm bảo rằng đất đai được quản lý một cách minh bạch và bảo vệ lợi ích chung của toàn dân, Luật Đất đai cần được sửa đổi. Việc tính toán và sửa đổi các mức thuế thu nhập cá nhân và nhiều loại thuế khác liên quan đến bất động sản cần được đặt trong bối cảnh sửa đổi Luật Đất đai. Một chính sách đủ tầm và toàn diện là cần thiết để thị trường bất động sản không rơi vào tình trạng đổ dốc hoặc leo thang vượt ngoài kiểm soát.

Bài toán lớn hơn vẫn còn ở phía trước là làm thế nào để thiết kế chính sách thuế, đất đai, đầu tư và thu nhập cá nhân như một tổng thể thống nhất. Điều này đòi hỏi phải có triết lý, nguyên lý, tầm nhìn dài hạn và khả năng thực thi. Để đảm bảo sự ổn định và độ tin cậy của chính sách, việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia khác và lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia và doanh nghiệp là hết sức cần thiết.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Thuế thu nhập cá nhân liên quan đến rất nhiều người và có tác động sâu rộng tới đời sống dân sinh cũng như hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, cần phải nghiên cứu và đánh giá tác động một cách kỹ lưỡng khi thiết kế và đề xuất các quy định và chính sách mới.

Bộ Tài chính vừa đề xuất áp dụng phương thức đánh thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán bất động sản theo từng lần chuyển nhượng. Nếu không xác định được giá mua và chi phí liên quan, thuế tính theo giá bán và thời gian sở hữu, với thuế suất từ 2–10%.

Việc áp thuế trên lãi chuyển nhượng bất động sản thể hiện rõ định hướng điều tiết hoạt động đầu cơ, ‘lướt sóng’ – nguyên nhân góp phần đẩy giá nhà đất tăng nóng thời gian qua. Điểm đáng chú ý của hồ sơ dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) là phương án tính thuế lũy tiến theo thời gian nắm giữ nhà đất, nếu không áp dụng được tính thuế theo từng lần chuyển nhượng.

Theo luật sư Phạm Thanh Tuấn, chuyên gia pháp lý bất động sản, tư duy chính sách thuế đang dịch chuyển, từ đánh đồng tất cả giao dịch với thuế khoán 2% trên giá chuyển nhượng sang phân loại, đánh trúng vào hành vi cần điều chỉnh là đầu cơ, lướt sóng. Ông nói, thuế đánh càng cao nếu bán ra sớm khiến nhiều nhà đầu tư sẽ phải cân nhắc lại mục tiêu ‘lướt sóng’ nhà đất.

Bởi những giao dịch ‘ăn chênh’ trong thời gian ngắn chủ yếu dựa vào kỳ vọng hoặc thông tin quy hoạch chưa chính thức nên họ thường sử dụng đòn bẩy tài chính, tạo áp lực về dòng tiền. Việc buộc phải nắm giữ dài hạn khiến việc đầu cơ giảm sức hấp dẫn, từ đó, hạ nhiệt thị trường đồng thời tăng tính ổn định và bền vững.

Ông Tuấn đánh giá thay đổi này không đơn thuần là tăng thu ngân sách, mà là phép thử cho tiến trình tái cấu trúc thị trường. Đây là bước chuyển rõ ràng trong tư duy điều tiết: bất động sản không còn là sân chơi dễ dãi cho đầu cơ, mà là lĩnh vực cần đầu tư dài hạn, nghiêm túc và có trách nhiệm.

Theo kết quả một nghiên cứu của kênh Batdongsan, hơn 86% người mua bất động sản hiện nay nhằm mục đích đầu tư ‘lướt sóng’ kiếm lời. Thời gian từ lúc họ mua đến khi sang tay tối đa trong một năm. Trong đó, tỷ lệ nhà đầu tư giữ bất động sản dưới 6 tháng chiếm đến 50% và từ 6-12 tháng tầm 36%. Chỉ 14% giữ tài sản lâu hơn một năm.

Chuyên gia tư vấn bất động sản cá nhân Lê Quốc Kiên cũng nhìn nhận phương pháp tính thuế 20% lãi chuyển nhượng bất động sản sẽ có lợi hơn so với cách tính hiện nay (thuế khoán 2% trên giá chuyển nhượng), nếu người bán chứng minh được các chi phí phát sinh. Ví dụ, nếu chủ nhà mua một căn hộ với giá 4 tỷ đồng, chi phí liên quan là 800 triệu đồng, sau đó bán lại với giá 5 tỷ đồng, thuế thu nhập theo phương pháp mới là 40 triệu đồng (20% trên lợi nhuận 200 triệu đồng).

Trong khi tính theo cách cũ, mức thuế phải đóng sẽ là 100 triệu (2% của 5 tỷ đồng). Theo cách tính này, những người bán lỗ nhà đất sẽ không phải đóng thuế.

Cách tính này không chỉ mang lại sự công bằng và minh bạch hơn cho thị trường mà còn giúp tăng thu thuế đúng chỗ, đúng người, làm giảm các hoạt động đầu cơ ngắn. Người bán chọn cách tính thuế mới và chứng minh được chi phí phát sinh liên quan, mức đóng thuế sẽ thấp hơn. Điều này khuyến khích nhà đầu tư tập trung vào chiến lược dài hơi, hạn chế tình trạng đẩy giá nhà đất, giúp thị trường vận hành tích cực hơn.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS), cho biết hiện hệ thống pháp luật chưa có chế tài kiểm soát, ngăn chặn hoạt động đầu cơ, găm đất nhằm đẩy giá. Trong khi tình trạng mua bán, sang tay không được kiểm soát là nguyên nhân chính dẫn đến ‘sốt nhà đất’ tại nhiều địa phương.

Dữ liệu của đơn vị này chỉ ra Hà Nội tiếp tục dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng giá bán chung cư, lên đến 87% sau 6 năm, trung bình mỗi năm tăng gần 15%. Hết quý II, giá căn hộ trung bình ở Thủ đô đạt gần 76 triệu đồng một m2. Theo sau là TP Đà Nẵng và TP HCM với đà tăng giá bán lên đến 70% và 48%.

Tại nhiều khu đô thị, dự án đất nền, tình trạng nhà đầu cơ mua đất rồi bỏ hoang chờ tăng giá hoặc tạo khan hiếm giả diễn ra phổ biến, mục đích đều là đẩy giá kiếm lời. Việc nghiên cứu áp thuế bất động sản là cấp bách để điều tiết thị trường. Không vì thấy khó ban hành mà bỏ qua chính sách này.

Mặt khác, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại việc áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng nhà đất có thể gây nghẽn thanh khoản cục bộ, làm chậm dòng chảy vốn trong nền kinh tế.

Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc Batdongsan khu vực miền Nam, cho rằng việc tính thuế theo giá bán và thời gian sở hữu, cao nhất 10% với thời gian nắm giữ dưới 2 năm (cao gấp 5 lần hiện hành) có thể khiến giao dịch sụt giảm, thị trường thứ cấp rơi vào trạng thái tạm thời đóng băng.

Bởi tâm lý ‘lướt sóng’ đã ăn sâu trong tư duy đầu tư của rất nhiều người Việt, trải dài ở nhiều phân khúc từ đất nền, chung cư đến thấp tầng. Họ thường có xu hướng ‘bán khi được giá’ nên linh hoạt dịch chuyển dòng vốn sang các tài sản khác có lợi hơn trong từng thời điểm.

Theo ông Tuấn, phân khúc đất nền và căn hộ cao cấp sẽ chịu ảnh hưởng đầu tiên. Đây là hai phân khúc nhà đầu tư thường ‘lướt sóng’ trong vòng 6-18 tháng để tối đa hóa lợi nhuận. Khi biên lợi nhuận bị bào mòn, nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ sẽ bị loại khỏi cuộc chơi, khiến thanh khoản thị trường sụt giảm.

Ông Tuấn cũng quan ngại việc áp dụng thuế mới có thể đẩy giá nhà tăng cao. Bởi bên bán thường cộng toàn bộ chi phí, gồm cả thuế vào giá bán. Khi mức thuế tăng, giá bán ra cũng sẽ tăng theo và người mua cuối cùng có thể phải gánh thêm chi phí này. Ngoài ra, lợi nhuận thực tế của nhà đầu tư chịu ảnh hưởng kéo theo kênh đầu tư bất động sản cũng trở nên kém hấp dẫn so với các kênh khác.

Thị trường địa ốc Việt Nam cũng khó cạnh tranh với các nước trong khu vực nơi có mức thuế thấp hơn.

Tương tự, ông Trần Khánh Quang, Tổng giám đốc Công ty Việt An Hòa, cho biết cần có 2 điều kiện để tính thuế theo phương pháp trên. Đầu tiên là cơ sở dữ liệu về lịch sử giao dịch của tài sản phải minh bạch, thứ hai là quy định rõ ràng các khoản chi phí được khấu trừ, kèm điều kiện về hóa đơn, chứng từ chứng minh.

Hiện nay, cơ quan thuế có thể tra cứu lịch sử giao dịch của thửa đất và của người nộp thuế, nhưng giá ghi trong hợp đồng chuyển nhượng vẫn chưa phản ánh đúng giá thực tế. Về chi phí đầu vào liên quan, một giao dịch bất động sản thường có các khoản phí như giá mua, phí môi giới, phí cải tạo, phí sửa chữa, phí lãi vay…

Theo ông Quang, việc xác định chi phí này tương đối phức tạp, nhất là với những căn nhà niên đại sử dụng hàng chục năm… Nếu không xác định được các chi phí kể trên, rất khó để hiện thực hóa cách tính thuế dựa trên lợi nhuận.

Để thực hiện hiệu quả chính sách đánh thuế 20% trên lãi chuyển nhượng, yêu cầu tiên quyết là hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin và cơ sở dữ liệu đất đai.

CEO Công ty Việt An Hòa cho biết nhà nước cần xây dựng hệ thống dữ liệu thị trường bất động sản minh bạch, nhất quán và triển khai liên thông thủ tục hành chính liên quan đến giá, giao dịch bất động sản (từ công chứng, thuế,…) trên nền tảng điện tử.

Đồng thời, cơ quan quản lý cần có chế tài đủ mạnh để xử lý các trường hợp kê khai sai giá trị giao dịch.

Luật sư Phạm Thanh Tuấn cũng khuyến nghị mỗi bất động sản khi đưa vào giao dịch phải được ‘số hóa’ đầy đủ gồm giá mua – giá bán, thời gian giao dịch, số lần chuyển nhượng, giá trị từng lần.

Bên cạnh đó, cơ sở dữ liệu giá đất cũng cần được cập nhật kịp thời theo Luật Đất đai 2024 để tránh tình trạng bảng giá đất vẫn ‘lỗi thời’ tại nhiều địa phương.

Đề xuất áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng bất động sản đang gây ra nhiều tranh cãi trong dư luận. Một số người dân lo ngại rằng cách làm này sẽ không hiệu quả trong việc ngăn chặn đầu cơ, mà còn đẩy giá nhà lên cao hơn.

Nhiều độc giả bày tỏ quan điểm rằng việc áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng sẽ chỉ làm tăng giá nhà, khiến người mua phải chịu thêm gánh nặng tài chính. “Áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng thì cuối cùng giá nhà sẽ được cộng thêm phần thuế đó, đội thêm giá và thiệt cho người mua mà thôi. Cách làm này sẽ không hiệu quả mà còn góp phần đẩy giá nhà lên”, một độc giả tên Anhnôngdân bày tỏ.

Cùng quan điểm, độc giả Bla Bla phân tích rằng nhu cầu cao nhưng toàn là của đầu cơ ôm hàng, người dân có nhu cầu ở thực thì kiếm từng đồng mà dân đầu cơ bỏ tiền cọc rồi lướt sóng ăn chênh cả trăm triệu, cả tỷ đồng. Do đó, nên đánh thuế trên số lượng bất động sản sở hữu hoặc đánh thuế trên người mua để hạn chế đầu cơ.

Một số người dân vẫn lạc quan về hiệu quả của chính sách thuế 20% trên lãi chuyển nhượng. Độc giả TTN cho rằng mục đích là chống đầu cơ thì cần tránh mua đi bán lại trong thời gian ngắn, và đề xuất này đánh vào lợi nhuận là đã giảm thiệt hại cho người mua có mục đích ở nhưng cần tiền phải bán.

Để việc áp thuế 20% trên lãi chuyển nhượng đạt hiệu quả tốt nhất, độc giả Tuanhuyen gợi ý một số giải pháp đi kèm. Luật thuế bất động sản rất hay và ý nghĩa, nhằm khắc phục tình trạng đẩy giá nhà lên cao phi lý và đem lại môi trường lành mạnh, cơ hội cho các cá nhân hộ gia đình có nhu cầu chính đáng về chỗ ở. Tuy nhiên, cần làm rõ một số vấn đề, như quy định thống nhất cho phép nhà nước chọn phương án đánh thuế theo nguyên tắc: mức nào cao hơn sẽ được cơ quan thuế áp dụng. Ngoài ra, nên có quy định riêng đối với các trường hợp gia đình thừa kế về mức đóng thuế.

Bộ Tài chính vừa đề xuất áp dụng phương thức đánh thuế 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và bán bất động sản theo từng lần chuyển nhượng. Nếu không xác định được giá mua và chi phí liên quan, thuế tính theo giá bán và thời gian sở hữu, với thuế suất từ 2–10%. Việc áp thuế trên lãi chuyển nhượng bất động sản nhằm điều tiết hoạt động đầu cơ, lướt sóng – nguyên nhân góp phần đẩy giá nhà đất tăng nóng thời gian qua.

Thị trường bất động sản hiện nay đang trải qua những biến động đáng kể, với giá đất tăng đột ngột trong thời gian ngắn. Điều này đã đặt ra câu hỏi về những tác nhân chính đứng sau sự biến động này. Gần đây, kênh CafeLand đã đăng tải nhiều video thảo luận về chủ đề này, từ việc giá đất tăng sốc, chính sách thuế chuyển nhượng bất động sản lên đến 10%, đến kế hoạch xây dựng siêu đại lộ ven sông Sài Gòn và nhiều vấn đề liên quan khác. Những thông tin này đã nhanh chóng thu hút hàng triệu lượt xem và tạo ra nhiều cuộc tranh luận sôi nổi trên các diễn đàn.

Để có cái nhìn toàn diện về tình hình thị trường bất động sản hiện nay, việc phân tích các yếu tố tác động đến giá đất là hết sức cần thiết. Trong đó, chính sách thuế đóng vai trò quan trọng, khi có ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và lợi nhuận của các giao dịch bất động sản. Thuế chuyển nhượng bất động sản với mức tăng lên đến 10% đang là một yếu tố quan trọng, tác động trực tiếp đến người mua và nhà đầu tư. Bên cạnh đó, nhu cầu thị trường cũng là một yếu tố then chốt, quyết định sự tăng trưởng và biến động của giá đất. Nhu cầu về nhà ở, văn phòng và các cơ sở hạ tầng khác đang tăng cao, đặc biệt là ở các thành phố lớn, tạo áp lực tăng giá.

Vai trò của các nhà đầu tư trong thị trường bất động sản cũng không thể bỏ qua. Họ không chỉ đóng góp vào việc hình thành giá thị trường mà còn có ảnh hưởng lớn đến sự ổn định và thanh khoản của thị trường. Nhà đầu tư có thể đến từ nhiều phía, từ các tổ chức tài chính lớn đến các cá nhân, mỗi người có chiến lược và mục tiêu riêng. Trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động, việc xác định ai đang thao túng thị trường và liệu họ có ảnh hưởng như thế nào đến giá đất đang là một vấn đề cần được làm rõ.

Các chuyên gia và nhà phân tích thị trường đang theo dõi sát sao tình hình, đồng thời đưa ra những dự báo và khuyến nghị cho cả nhà đầu tư và những người mua nhà. Việc hiểu rõ các yếu tố kinh tế, chính trị và xã hội đang tác động lên thị trường bất động sản sẽ giúp các bên liên quan đưa ra quyết định sáng suốt. Đồng thời, việc tăng cường minh bạch và kiểm soát thị trường cũng là cần thiết để đảm bảo sự phát triển lành mạnh và bền vững của thị trường bất động sản.