Ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo trong Bảo tồn Mộc bản Triều Nguyễn: Một Bước tiến Quan trọng trong Di sản Văn hóa

Trong thời gian qua, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV đã đạt được những kết quả đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào công tác bảo tồn mộc bản triều Nguyễn, một di sản tư liệu thế giới được UNESCO công nhận. Việc này không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của mộc bản triều Nguyễn mà còn giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu di sản quý giá của dân tộc.

Mộc bản triều Nguyễn là một trong những bộ tài liệu lịch sử quan trọng nhất của Việt Nam, với 33.976 tấm mộc bản được lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia IV. Tuy nhiên, sau thời gian dài, nhiều mộc bản đã bị xuống cấp và hư hại do tác động của môi trường và điều kiện khách quan. Để giải quyết vấn đề này, Trung tâm đã chủ động phối hợp với các chuyên gia và kỹ sư công nghệ để triển khai ứng dụng AI vào công tác số hóa và lưu trữ mộc bản.

Theo nhà nghiên cứu Minh Đạo, việc đưa AI vào công tác bảo tồn mộc bản triều Nguyễn không chỉ là xu thế tất yếu mà còn phản ánh tư duy đổi mới trong việc lưu giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc. AI có thể hỗ trợ số hóa các hiện vật, tài liệu cổ bằng công nghệ quét 3D, phục dựng các công trình kiến trúc bị hư hại, tái tạo những giá trị văn hóa đang có nguy cơ mai một.

Không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ và bảo tồn, AI còn hỗ trợ việc lan tỏa di sản văn hóa đến công chúng thông qua các ứng dụng thực tế ảo, thực tế tăng cường và chatbot hướng dẫn du lịch. Điều này giúp khách tham quan có những trải nghiệm tương tác sống động với di sản.

Tuy nhiên, việc ứng dụng AI trong bảo tồn di sản văn hóa cũng đối mặt với không ít thách thức, trong đó vấn đề dữ liệu là một trở ngại lớn. Nhiều tư liệu di sản chưa được số hóa đầy đủ hoặc bị thiếu hụt thông tin, gây khó khăn cho AI trong việc phân tích và tái tạo. Bên cạnh đó, sự chính xác trong việc diễn giải và truyền tải nội dung văn hóa cũng là một thách thức.

Để phát huy tối đa tiềm năng của AI trong bảo tồn di sản văn hóa, nhà nghiên cứu Minh Đạo nhấn mạnh rằng cần có chiến lược đầu tư bài bản vào việc xây dựng kho dữ liệu số về di sản văn hóa, với yêu cầu cao về tính chính xác, đầy đủ và hệ thống. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên gia văn hóa, nhà nghiên cứu lịch sử và đội ngũ kỹ sư công nghệ là yếu tố then chốt để phát triển các mô hình AI có khả năng tiếp cận đúng bản chất, truyền tải trung thực tinh thần và giá trị của di sản.

TS Phạm Quốc Quân, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, cũng nhận định rằng ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và lan tỏa giá trị di sản là một xu thế tất yếu. Tuy nhiên, để ứng dụng công nghệ vào trưng bày một cách hiệu quả, điều quan trọng nhất vẫn là công tác nghiên cứu. Những di vật, cổ vật – vốn là thành phần của di sản văn hóa vật thể – cần được tìm hiểu kỹ lưỡng để kể lại câu chuyện của chúng một cách chính xác và sâu sắc.

Trong thời đại công nghệ số hiện nay, việc ứng dụng công nghệ vào bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đã trở thành một xu hướng tất yếu và được kỳ vọng lớn trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Sự tích hợp giữa công nghệ và di sản văn hóa không chỉ giúp bảo vệ những giá trị truyền thống cho thế hệ tương lai mà còn giúp lan tỏa những giá trị này đến với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.

Hà Nội, với bề dày lịch sử hàng nghìn năm, sở hữu một hệ thống di sản văn hóa phong phú và đa dạng. Những công trình kiến trúc cổ kính, hiện vật lịch sử, và các giá trị văn hóa phi vật thể đã tạo nên bản sắc độc đáo của thành phố. Tuy nhiên, để di sản văn hóa được bảo tồn và phát huy hiệu quả, việc ứng dụng công nghệ vào công tác này là hết sức cần thiết.

Công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phục dựng các giá trị di sản. Việc số hóa các tư liệu và hiện vật lịch sử giúp cho việc lưu trữ và trình bày trở nên sinh động và hiệu quả hơn. Một bảo tàng số về lịch sử Thăng Long – Hà Nội, nơi mà mọi thông tin và hiện vật được số hóa và trình bày một cách sinh động, sẽ là một điểm đến hấp dẫn, đặc biệt là đối với các em học sinh và sinh viên.

Bên cạnh đó, công nghệ thực tế ảo (VR) mang đến một giải pháp đột phá trong việc trải nghiệm di tích. Du khách và người dân có thể “du hành thời gian” về quá khứ và khám phá không gian di tích được phục dựng một cách sống động như thật, cùng với đó là những câu chuyện lịch sử chân thực và đầy cảm xúc.

Ngoài ra, việc phát triển các ứng dụng di động dẫn đường và thuyết minh di sản đa ngôn ngữ cũng là một sáng kiến thiết thực. Với một chiếc điện thoại thông minh, du khách và người dân có thể dễ dàng khám phá các di tích và hiểu rõ hơn về câu chuyện đằng sau mỗi hiện vật và địa danh.

Người dân Hà Nội tin rằng, khi công nghệ được ứng dụng một cách thông minh và chiến lược, di sản văn hóa của Hà Nội không chỉ được bảo vệ tốt hơn mà còn được “làm sống lại” trong tâm hồn của thế hệ hôm nay và mai sau. Điều này không chỉ giúp bảo tồn những giá trị nghìn năm tuổi mà còn biến chúng thành động lực phát triển mới, khẳng định vị thế của Hà Nội là một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc văn hóa.

Cuối cùng, việc ứng dụng công nghệ trong bảo tồn và phát huy di sản văn hóa cũng đòi hỏi sự tham gia tích cực của cộng đồng. Sự chung tay giữa chính quyền, các chuyên gia và người dân sẽ giúp cho việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa đạt được hiệu quả cao nhất. Từ đó, di sản văn hóa của Hà Nội sẽ tiếp tục tỏa sáng, không chỉ là biểu tượng của quá khứ mà còn là nguồn cảm hứng cho hiện tại và tương lai.

https://www.hanoi.gov.vn

Trong thời đại số hóa ngày nay, triển lãm thực tế ảo đang trở thành xu hướng được ưa chuộng tại các hội chợ truyền thống và sự kiện offline. Hình thức triển lãm này cho phép khách hàng và những người quan tâm tham quan, mua sắm và giới thiệu sản phẩm một cách hiệu quả trong không gian trực tuyến.

Triển lãm thực tế ảo được tổ chức trên nền tảng trực tuyến, sử dụng công nghệ thực tế ảo để tạo ra không gian 3D sống động. Người dùng có thể di chuyển, tham quan và tương tác với các gian hàng và sản phẩm giống như trong môi trường thực tế. Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đã giúp triển lãm thực tế ảo trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều doanh nghiệp, tổ chức sự kiện và bảo tàng để tăng khả năng tiếp cận và nâng tầm thương hiệu trong kỷ nguyên số.

Triển lãm ảo giúp phá vỡ những rào cản hạn chế của triển lãm thực tế như giới hạn địa lý, không gian, thời gian, khả năng tiếp thị và đánh giá trải nghiệm khách hàng. Việc số hóa triển lãm mang lại nhiều lợi ích, bao gồm tiết kiệm chi phí tổ chức sự kiện, tiếp cận với khách hàng mọi lúc mọi nơi, nâng tầm thương hiệu và thể hiện sự chuyên nghiệp.

Triển lãm thực tế ảo cũng giúp doanh nghiệp cung cấp đầy đủ các công cụ giao tiếp, trò chuyện, ghi âm với hàng ngàn khách hàng truy cập và tham quan gian hàng cùng lúc. Dịch vụ số hóa triển lãm dành cho nhiều đối tượng, bao gồm đơn vị tổ chức hội chợ, triển lãm sản phẩm, bảo tàng, trung tâm văn hóa, di tích lịch sử, trường học, tổ chức giáo dục và doanh nghiệp muốn xây dựng showroom ảo.

Việc thuê dịch vụ số hóa triển lãm chuyên nghiệp giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và đảm bảo hiệu quả truyền thông. Để chuẩn bị cho việc số hóa không gian triển lãm, cần có danh sách hiện vật, khu vực cần số hóa, xác định mục đích số hóa, các yêu cầu về kỹ thuật và ngân sách dự kiến.

Một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ triển lãm ảo uy tín và chuyên nghiệp là YooTek Holdings, với kinh nghiệm triển khai các giải pháp VR360 trong lĩnh vực công nghệ và thực tế ảo. YooTek Holdings đã đồng hành cùng hàng chục đơn vị trên cả nước, từ bảo tàng đến doanh nghiệp, ứng dụng thành công các giải pháp của mình.

Một số dự án nổi bật mà YooTek Holdings đã thực hiện bao gồm Bảo tàng lịch sử Quân sự Việt Nam, Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh và showroom thiết bị nội thất. Với kinh nghiệm và chuyên môn cao, YooTek Holdings là đối tác tin cậy cho các đơn vị muốn số hóa triển lãm và nâng tầm thương hiệu trong kỷ nguyên số.

Lâm Đồng đang nổi lên như một điểm đến lý tưởng trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế, với những bước tiến đáng kể trong việc ứng dụng công nghệ vào ngành du lịch. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được Đảng và Nhà nước đẩy mạnh, tỉnh Lâm Đồng đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội để phát triển du lịch thông minh, bền vững. Một trong những công cụ quan trọng giúp du khách khám phá và trải nghiệm du lịch tại Lâm Đồng một cách toàn diện là ứng dụng bản đồ số.

Ứng dụng bản đồ số không chỉ đơn thuần là một công cụ định vị, mà còn là nền tảng tích hợp thông tin đa chiều, giúp du khách dễ dàng tìm hiểu và khám phá các điểm đến tại Lâm Đồng. Việc đổi mới cách tiếp cận du lịch thông qua bản đồ số và các công nghệ tiên tiến như thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra những cơ hội mới cho ngành du lịch Lâm Đồng.

Một minh chứng điển hình cho sự đổi mới này là bản đồ du lịch nghệ thuật ra mắt tại Đà Lạt vào ngày 29/8/2024. Công trình này không chỉ là một công cụ dẫn đường mà còn là cầu nối giữa du khách và những giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc của thành phố. Ông Nguyễn Hiền, Nhà sáng lập Phố Bên Đồi, cho biết bản đồ du lịch nghệ thuật được thực hiện với mong muốn trở thành công cụ chi tiết giúp du khách hiểu sâu hơn về Đà Lạt, từ những giá trị văn hóa, nghệ thuật đến câu chuyện lịch sử.

Không chỉ tại Đà Lạt, nhiều sáng kiến khác tại Lâm Đồng cũng đang tận dụng bản đồ số để đổi mới ngành du lịch. Ứng dụng ‘Đà Lạt trực tuyến’ cung cấp thông tin chi tiết về các điểm tham quan, khu ẩm thực đêm và phố đi bộ như quảng trường Lâm Viên hay chợ đêm Đà Lạt. Hệ thống wifi miễn phí tại các khu vực trung tâm cũng hỗ trợ du khách truy cập bản đồ số dễ dàng.

Đặc biệt, tại nhiều điểm du lịch nổi tiếng, các homestay và khách sạn từ 3-4 sao trên địa bàn các phường ở Đà Lạt đã bắt đầu tích hợp công nghệ VR360. Công nghệ này giúp giới thiệu trực quan không gian lưu trú và các trải nghiệm du lịch, đồng thời cho phép sử dụng dữ liệu thời gian thực để quản lý lưu lượng khách. Qua đó, vừa nâng cao trải nghiệm cho du khách vừa góp phần bảo vệ môi trường và hướng đến phát triển du lịch bền vững.

Ông Nguyễn Huy Hà, Phó Giám đốc Mobifone Lâm Đồng, cho biết công nghệ VR360 mang đến trải nghiệm trực quan, sống động, giúp quảng bá các điểm đến của Lâm Đồng đến du khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh việc nâng cao trải nghiệm du lịch, bản đồ số còn đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối du khách với văn hóa bản địa, thúc đẩy du lịch cộng đồng một cách hiệu quả. Tại xã Quảng Lập, Avocado Farm là một điểm du lịch canh nông đã tận dụng bản đồ số trên Google Maps để thu hút du khách. Ông Phan Thanh Nhân, quản lý trang trại, cho biết việc ứng dụng công nghệ VR360 đã mang đến trải nghiệm tham quan ảo, giúp du khách hình dung rõ ràng về điểm đến trước khi ghé thăm.

Để hiện thực hóa tầm nhìn trở thành ‘Thiên đường xanh’ trên bản đồ du lịch quốc gia và quốc tế, thời gian tới, tỉnh Lâm Đồng sẽ tiếp tục đẩy mạnh hiệu quả thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TU của Tỉnh ủy Lâm Đồng, tập trung đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa các cơ quan, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.

Ngành Du lịch Việt Nam đang trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể nhờ vào việc tích hợp công nghệ hiện đại vào các dịch vụ và sản phẩm du lịch. Sự đổi mới này nhắm đến việc cung cấp trải nghiệm thuận tiện, chất lượng và hấp dẫn hơn cho du khách.

Một trong những điểm nổi bật trong quá trình chuyển đổi này là việc loại bỏ dần các thủ tục giấy tờ truyền thống. Du khách hiện nay có thể dễ dàng thực hiện việc đặt vé, thanh toán và nhận thông tin điểm đến thông qua các ứng dụng trực tuyến và mã QR. Ví dụ, tại các địa điểm như Bảo tàng Quảng Ninh và Đại nội Huế, du khách có thể mua vé và thanh toán trực tuyến, sau đó sử dụng mã QR để vào tham quan. 심지어, một số ứng dụng du lịch uy tín còn cho phép du khách đặt combo vé thăm thú nhiều địa điểm gần nhau với giá cả ưu đãi.

Không dừng lại ở đó, Việt Nam đang tiếp tục nâng cấp trải nghiệm cho du khách bằng cách áp dụng công nghệ mới vào ngành Du lịch. Mới đây, tại nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất, giải pháp ứng dụng định danh, xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học đã được triển khai khi làm thủ tục lên máy bay. Thay vì cầm theo nhiều giấy tờ, du khách chỉ cần xác thực điện tử và nhận diện sinh trắc học VNeID để nhanh chóng hoàn thiện thủ tục.

Đại diện Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Công an TP HCM cho biết dự kiến sẽ có nhiều điểm ứng dụng công nghệ số tại các sân bay trên toàn quốc. Mục tiêu đến cuối năm 2025 là tỉ lệ người dân ứng dụng công nghệ sinh trắc học làm thủ tục bay đạt tối thiểu 70% số hành khách bay nội địa qua cửa tự động.

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ đặt vé và ‘check-in’, công nghệ còn trở thành một phần quan trọng của trải nghiệm du lịch. Các trò chơi giải trí sử dụng VR360, thực tế ảo 3D, 4D, Mapping,… đang được áp dụng tại nhiều điểm đến như Nha Trang, Phú Quốc, Đà Nẵng, Hà Nội,…. Công nghệ thực tế ảo đang giúp du khách trải nghiệm những cảm giác mới mẻ và độc đáo.

Tại Vĩnh Phúc, một công viên trò chơi đã ứng dụng công nghệ VR360 với hơn 1.000 tựa game hấp dẫn. Người chơi có thể trải nghiệm các mức độ khác nhau và tham gia vào các hoạt động giải trí đa dạng.

Không chỉ thực tế ảo, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng đang được nghiên cứu để ứng dụng vào ngành Du lịch. Nhiều tỉnh, địa phương và công ty du lịch đang tìm cách tạo ra các sản phẩm du lịch mới lạ và hấp dẫn bằng cách sử dụng AI.

Tóm lại, việc áp dụng công nghệ hiện đại vào ngành Du lịch Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội để phát triển và nâng cao trải nghiệm du khách. Với những bước tiến mới, ngành Du lịch Việt Nam có thể đạt được những thành tựu quan trọng trong thời gian tới.

Trong những năm gần đây, robot đã ngày càng khẳng định vị trí của mình trên sàn diễn thời trang, không chỉ còn là đạo cụ sân khấu mà đã trở thành ‘đồng nghiệp’ của người mẫu. Từ những bước đầu tiên của robot Ameca tại Milan Fashion Week đến sự xuất hiện của Unitree G1 tại Shanghai Fashion Week, robot đang mở ra một kỷ nguyên mới trong ngành thời trang.

Sự phát triển của robot trên sàn diễn bắt đầu từ những năm 1990, khi Thierry Mugler giới thiệu bộ suit Robot Couture bằng kim loại và nhựa dẻo trong suốt năm 1995. Bốn năm sau, Alexander McQueen đã đưa ra câu trả lời về việc liệu máy móc có thể trở thành chủ thể nghệ thuật trên sàn diễn khi dùng hai cánh tay robot công nghiệp phun sơn trực tiếp lên bộ váy trắng của Shalom Harlow.

Những năm 2000-2010, các nhà mốt như Hussein Chalayan và Chanel tiếp tục đẩy xa biên giới giữa thời trang và công nghệ khi trình diễn những bộ sưu tập với drone, robot hình stormtrooper, và trang phục biến hình với điều khiển từ xa. Tuy nhiên, phần lớn những lần xuất hiện của robot trên sàn diễn giai đoạn này vẫn mang nặng tính biểu tượng và hiệu ứng thị giác, hơn là một sự phối hợp thực sự giữa người và máy.

Đến nay, robot đã trở thành một phần quan trọng của sàn diễn thời trang. Các thương hiệu đã bắt đầu coi robot là đối tác sáng tạo, một người mẫu hay người dẫn chuyện. Điều này tạo ra những cuộc giao thoa sống động giữa máy móc và con người, xóa bỏ giai đoạn trình diễn một chiều của robot thuở trước.

Robot có thể sẽ trở thành đại sứ thương hiệu, những humanoid như Ameca có thể được lập trình để giao tiếp trực tiếp với khách hàng tại các cửa hàng flagship, đóng vai trò người mẫu AI hoặc đại sứ thương hiệu di động. Sàn diễn thực tế ảo lai (phygital) được cho là sẽ phát triển mạnh mẽ, các show diễn tương lai sẽ kết hợp người mẫu thật, robot và các nhân vật ảo (digital avatars), sử dụng công nghệ AR/VR để tạo ra trải nghiệm trình diễn đa chiều và cá nhân hóa.

Robot sẽ ngày càng tham gia sâu hơn vào quá trình thiết kế, trở thành cộng sự đắc lực của con người, từ phác thảo, dựng mẫu, đến thử nghiệm chất liệu theo các quy trình tự động hóa cao. Điều này mở ra tiềm năng cá nhân hóa thời trang theo thời gian thực ngay tại sàn diễn.

Trong chiến lược phát triển thời trang bền vững, việc sử dụng robot để mô phỏng người mẫu thật trong các buổi thử nghiệm có thể giúp giảm thiểu sản xuất mẫu vật lý, hạn chế lãng phí chất liệu. Các studio sáng tạo đang nghiên cứu phát triển ‘Digital Twin Robot’ – những robot mô phỏng thông số cơ thể người mẫu để thử trang phục theo thời gian thực, giảm thiểu tác động môi trường ngay từ khâu thiết kế.

Robot đang trở thành một phần không thể thiếu trong ngành thời trang, không chỉ là câu chuyện của vải vóc, thời trang hiện nay còn là sân khấu của công nghệ. Sự hợp tác giữa các nhà thiết kế thời trang, kỹ sư robot, nghệ sĩ biểu diễn và nhà lập trình AI sẽ tái định nghĩa trải nghiệm runway, đưa sàn diễn trở thành một không gian giao thoa giữa hiện thực và tương lai.