Thể chế – Kinhdoanhdautu.com

Chuyển đổi số giúp tăng trưởng kinh tế bền vững, cần thể chế và hành động quyết liệt

Linh — Mon, 15 Sep 2025 21:11:32 +0000

Chuyển đổi số đang ngày càng trở thành yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững ở Việt Nam. Tại một diễn đàn về chuyển đổi số diễn ra gần đây, Thạc sĩ Đặng Tùng Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ – Chính phủ số, Cục Chuyển đổi số quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ, đã chia sẻ về một trường hợp thành công khi áp dụng chuyển đổi số tại một địa phương.

Câu chuyện bắt đầu khi ông Tùng Anh về công tác tại một địa phương và giúp một hợp tác xã bán sản phẩm truyền thống, cá chạch kho niêu đất, thông qua các nền tảng số. Kết quả là sản phẩm này bán chạy và thu nhập của các thành viên hợp tác xã tăng đáng kể từ 1 triệu lên 5 triệu đồng mỗi tháng. Điều này đã giúp vùng nguyên liệu bị bỏ hoang trước đây được khôi phục.

Câu chuyện này là minh chứng sống cho việc chuyển đổi số không phải là điều gì đó xa vời, mà có thể bắt đầu từ những việc gần gũi, mang lại thay đổi rõ rệt cho thu nhập và đời sống của người dân. Khi được triển khai một cách bài bản và đồng bộ ở cấp quốc gia, chuyển đổi số cùng với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo hoàn toàn có thể trở thành trụ cột chiến lược thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8,3 – 8,5% trong năm 2025, với tốc độ tăng trưởng nhanh và bền vững. Trong đó, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, và chuyển đổi số là một giải pháp quan trọng.

Trong 6 tháng đầu năm, bộ ba trụ cột này đã cho thấy nhiều chuyển biến tích cực. Số lượng công bố quốc tế của Việt Nam tăng 9%, đặc biệt là trong các ngành mũi nhọn như khoa học máy tính, toán học, và y học. Cả nước đã cấp 849 giấy chứng nhận kết quả nghiên cứu khoa học, đánh dấu một bước tiến đáng kể trong nỗ lực thương mại hóa nghiên cứu.

Thu thuế từ thương mại điện tử và kinh tế số đạt 98.000 tỷ đồng, tăng 58% so với cùng kỳ. Giá trị xuất khẩu các sản phẩm số đạt 78,1 tỷ USD, tăng 20,5%, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trung tâm sản xuất phần mềm và thiết bị số ở khu vực Đông Nam Á.

Thương mại điện tử duy trì đà tăng trưởng 22 – 25%, nhờ sự mở rộng của các nền tảng bán hàng trực tuyến và thói quen tiêu dùng kỹ thuật số đang lan rộng. Lĩnh vực chuyển đổi số cũng đạt những kết quả mang tính đột phá, với 15.000 trạm 5G được lắp đặt, đưa tốc độ internet di động của Việt Nam vào top 20 toàn cầu.

Trung tâm Dữ liệu Quốc gia đang được triển khai gấp rút, dự kiến đi vào vận hành vào ngày 19/8/2025, góp phần định hình nền tảng dữ liệu lớn cho cả nước. Hệ thống hóa đơn điện tử cũng đang được triển khai sâu rộng, với hơn 109.800 doanh nghiệp và hộ kinh doanh đã đăng ký, phát hành 2,1 tỷ hóa đơn điện tử.

Để tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số, Chính phủ đã đặt ra một loạt giải pháp mạnh mẽ. Bộ Nội vụ sẽ xây dựng quy chế tuyển dụng, đãi ngộ đặc biệt cho chuyên gia hàng đầu, thu hút ít nhất 100 người về nước làm việc, hoàn thành trong tháng 8/2025. Mỗi bộ, ngành, địa phương sẽ lựa chọn một tổng công trình sư về công nghệ thông tin và một tổng công trình sư về nghiệp vụ phối hợp với Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, và doanh nghiệp công nghệ để xây dựng kiến trúc và chiến lược chuyển đổi số của bộ, ngành mình.

Tin rằng, khi cả hệ thống cùng đồng lòng, cùng vào cuộc như tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, tăng trưởng 8,5% trong năm 2025 và những mục tiêu trung, dài hạn sẽ ngày càng gần hơn.

Khoảng trống pháp lý từ sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương

Linh — Thu, 07 Aug 2025 13:11:36 +0000

Việc sắp xếp và tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước là một trong những nội dung trọng tâm trong quá trình đổi mới và hiện đại hóa nền hành chính quốc gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều địa phương sau khi sáp nhập đang gặp khó khăn trong việc áp dụng văn bản cũ và chậm ban hành văn bản mới, gây ra gián đoạn hoạt động quản lý và ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Tình trạng này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nhìn nhận đầy đủ những hệ lụy pháp lý và tìm ra giải pháp để bảo đảm tính thống nhất và ổn định của hệ thống pháp luật tại chính quyền địa phương. Quá trình sáp nhập đơn vị hành chính đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về thể chế để tránh dẫn đến sự chồng chéo, mâu thuẫn hoặc thiếu hụt văn bản điều chỉnh.

Để khắc phục tình trạng này, cần tuân thủ các nguyên tắc bảo đảm thống nhất, ổn định hệ thống pháp luật khi tổ chức lại đơn vị hành chính. Việc sửa đổi, thay thế hoặc ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật tại địa phương sau khi sáp nhập phải được rà soát kỹ lưỡng về mặt căn cứ pháp lý, bảo đảm không mâu thuẫn hoặc chồng chéo với luật và các văn bản của Trung ương.

Ngoài ra, cần bảo đảm tính kế thừa hợp lý. Việc sáp nhập đơn vị hành chính không có nghĩa là phủ nhận hoàn toàn giá trị của hệ thống văn bản tại các đơn vị cũ. Nhiều văn bản đã được xây dựng công phu, đã được kiểm nghiệm trong thực tiễn và đang phát huy hiệu quả, cần được kế thừa, hiệu chỉnh, chứ không nên xóa bỏ hoàn toàn.

Lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm trong quá trình xây dựng pháp luật cũng là một yếu tố quan trọng. Trong mọi hoạt động quản trị nhà nước, việc lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm không chỉ là một khẩu hiệu hành chính, mà phải được thể hiện rõ trong nội dung và quy trình xây dựng văn bản pháp luật.

Để hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sau sáp nhập, cần thực hiện một số giải pháp cụ thể. Trước hết, cần tổ chức một cuộc tổng rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đang áp dụng tại các đơn vị hành chính liên quan. Trên cơ sở rà soát, chính quyền cấp huyện cần lập danh mục phân loại các văn bản theo ba nhóm: (i) văn bản tiếp tục áp dụng không cần sửa đổi; (ii) văn bản cần sửa đổi, bổ sung; (iii) văn bản cần bãi bỏ.

Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá chất lượng thể chế sau sáp nhập cũng là một giải pháp quan trọng. Chất lượng thể chế không thể đo bằng số lượng văn bản ban hành mà cần có các tiêu chí rõ ràng về hiệu lực, hiệu quả, tính hợp pháp, tính khả thi và tính minh bạch.

Củng cố đội ngũ làm công tác pháp chế ở địa phương cũng là một yếu tố then chốt. Một trong những điểm yếu cố hữu của chính quyền địa phương là năng lực pháp chế chưa được quan tâm đúng mức. Sau sáp nhập, điều này càng trở nên nghiêm trọng khi địa bàn quản lý rộng hơn, số lượng đầu mối công việc tăng lên, nhưng đội ngũ làm công tác pháp chế vẫn còn mỏng, thiếu chuyên môn hoặc kiêm nhiệm.

Cuối cùng, cần áp dụng công nghệ thông tin trong hệ thống hóa và quản lý văn bản pháp luật địa phương. Việc quản lý văn bản thủ công đang là một rào cản lớn khiến các địa phương chậm trễ trong rà soát và điều chỉnh hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Áp dụng công nghệ thông tin sẽ giúp nâng cao hiệu quả và giảm thiểu thời gian trong việc này.

Nhìn chung, để đảm bảo tính thống nhất và ổn định của hệ thống pháp luật tại chính quyền địa phương sau sáp nhập, cần thực hiện một cách toàn diện và đồng bộ các giải pháp nêu trên. Điều này sẽ giúp các địa phương vượt qua những khó khăn và thách thức, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp.