Cơ quan chức năng Ukraine vừa tiến hành bắt giữ một số nhân vật quan trọng trong một đường dây tham nhũng liên quan đến lĩnh vực quốc phòng. Cục Chống Tham nhũng Quốc gia (NABU) và Văn phòng Công tố chuyên trách chống tham nhũng (SAPO) thông báo rằng 4 cá nhân đã bị bắt vào ngày 2 tháng 8. Những người này bị cáo buộc có liên quan đến việc mua sắm máy bay không người lái (UAV) và thiết bị tác chiến điện tử (EW) với giá cao hơn giá thực tế.

Đường dây tham nhũng này được cho là đã diễn ra trong giai đoạn 2024-2025, với việc ký kết các hợp đồng chính phủ với các công ty cung cấp với giá cao ngất ngưởng. Các nghi phạm được cho là đã nhận hối lộ lên đến 30% giá trị hợp đồng. Những người bị bắt giữ bao gồm một nghị sĩ đương nhiệm, hai quan chức địa phương và một số thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia.

Bộ Nội vụ Ukraine cũng đã tạm thời đình chỉ công tác các thành viên Lực lượng Vệ binh Quốc gia có liên quan đến vụ việc này. Tuyên bố của NABU và SAPO không nêu rõ danh tính của những người bị bắt hay tên các công ty liên quan đến đường dây tham nhũng. Tuy nhiên, một số truyền thông Ukraine cho biết nghị sĩ liên quan dường như là Oleksii Kuznetsov, thành viên đảng Đầy tớ của nhân dân của Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vừa ký ban hành luật nhằm khôi phục quyền độc lập cho 2 cơ quan chống tham nhũng hàng đầu. NABU và SAPO khẳng định toàn bộ hoạt động điều tra và bắt giữ đều được tiến hành trong khuôn khổ pháp luật hiện hành. Đây là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của sự phối hợp ở cấp cao nhất và sự hỗ trợ thể chế đối với hệ thống chống tham nhũng.

Cuộc điều tra này cũng thể hiện cam kết của chính quyền Ukraine trong việc chống lại tham nhũng và bảo vệ ngân sách nhà nước. Việc phát hiện và xử lý các đường dây tham nhũng như thế này đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường niềm tin của công chúng vào các cơ quan chức năng và nâng cao hiệu quả quản lý của chính phủ.

Ukraina đang đẩy mạnh các hoạt động chống tham nhũng nhằm minh bạch hóa bộ máy hành chính và bảo vệ ngân sách nhà nước. Một số trường hợp tham nhũng liên quan đến các quan chức cấp cao trong các lĩnh vực then chốt như quốc phòng đã bị phanh phui và xử lý. Những nỗ lực này của chính quyền Ukraina nhằm ngăn chặn tình trạng tham nhũng đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Ngày 2 tháng 8, hai cơ quan chống tham nhũng hàng đầu của Ukraine là Cục Phòng chống Tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) và Văn phòng Công tố Chống tham nhũng Chuyên biệt (SAPO) đã công bố phát hiện một đường dây tham nhũng lớn liên quan đến việc mua sắm máy bay không người lái (UAV) quân sự và hệ thống gây nhiễu với giá cao ngất ngưởng.

Theo thông tin ban đầu, những người bị bắt giữ bao gồm một nghị sĩ đương nhiệm, hai quan chức địa phương và một thành viên Vệ binh Quốc gia Ukraine. Họ bị cáo buộc nhận hối lộ lên đến 30% giá trị hợp đồng mua sắm thiết bị. Đường dây tham nhũng này liên quan đến việc ký hợp đồng nhà nước để mua sắm thiết bị từ các công ty sản xuất UAV quân sự và hệ thống gây nhiễu, với mức giá bị đẩy lên cao bất thường.

Bộ Nội vụ Ukraine cũng thông báo đã đình chỉ những thành viên Vệ binh Quốc gia nghi dính líu hối lộ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khẳng định sẽ không khoan nhượng với trường hợp tham nhũng và sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhằm vạch trần cũng như xét xử các vụ tham nhũng một cách công bằng.

Đáng chú ý, Tổng thống Zelensky đã ký dự luật khôi phục quyền tự chủ cho hai cơ quan NABU và SAPO. Luật này đảm bảo rằng các cơ quan chống tham nhũng hoạt động độc lập và không bị can thiệp từ bên ngoài. Động thái này đảo ngược các sửa đổi trước đó, khi chính phủ Ukraine thông qua luật siết chặt kiểm soát với các cơ quan chống tham nhũng, gây ra sự phản đối từ người dân Ukraine và lo ngại từ các đồng minh phương Tây của Kyiv.

Việc khôi phục quyền tự chủ cho NABU và SAPO được xem là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống tham nhũng tại Ukraine. Các cơ quan chống tham nhũng sẽ tiếp tục hoạt động một cách độc lập, giúp tăng cường niềm tin của người dân và cộng đồng quốc tế vào nỗ lực chống tham nhũng của Ukraine.

Trong bối cảnh xung đột với Nga đang diễn ra, Ukraine đang nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường quản lý công. Việc phát hiện và xử lý các vụ tham nhũng sẽ giúp Ukraine củng cố thể chế và tăng cường khả năng phục hồi kinh tế.

Các chuyên gia đánh giá rằng, cuộc chiến chống tham nhũng tại Ukraine sẽ có tác động tích cực đến quá trình cải cách và phát triển của đất nước. Tuy nhiên, việc thực hiện và duy trì các biện pháp chống tham nhũng sẽ đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực lâu dài từ tất cả các bên liên quan.

Ngày 21-7, Cơ quan an ninh Ukraine (SBU) thông báo về một trường hợp bắt giữ quan chức thuộc Cục Chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU) với cáo buộc thực hiện hành vi gián điệp cho Nga. Theo thông tin từ SBU, người này bị tình nghi đã cung cấp thông tin cho phía Nga ít nhất 60 lần.

Cùng ngày, SBU tiếp tục tiến hành điều tra đối với một điều tra viên cấp cao của NABU. Người này bị cáo buộc có hành vi trung gian giúp cha mình bán cây gai dầu công nghiệp cho Nga. Ngoài ra, một số cá nhân khác cũng bị đưa vào tầm ngắm của cơ quan điều tra do có liên hệ với đảng phái bị cấm hoạt động của chính trị gia Fedir Khrystenko – người đã rời khỏi Ukraine sau khi xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra vào năm 2022.

Cục Điều tra nhà nước Ukraine cũng đã gửi thông báo tới 3 nhân viên NABU liên quan đến các vụ tai nạn giao thông gây thương tích xảy ra từ 2 đến 4 năm trước. Tuy nhiên, NABU đã lên tiếng phản đối chiến dịch truy quét này, cho rằng nó đã vượt ra ngoài các vấn đề an ninh quốc gia. Họ cáo buộc rằng các cáo buộc không liên quan, như các vụ tai nạn giao thông đã xảy ra nhiều năm trước, đang bị sử dụng làm căn cứ cho các cuộc khám xét.

NABU cho biết ít nhất 70 cuộc khám xét đã được thực hiện với 15 nhân viên của cục này mà không có sự chấp thuận của tòa án. “Trong phần lớn các trường hợp, căn cứ cho những hành động này là sự liên quan của các cá nhân trong các vụ tai nạn giao thông đường bộ,” tuyên bố của NABU nêu rõ. Đồng thời, cơ quan này cũng thừa nhận một số trường hợp có liên quan đến Nga.

NABU khẳng định rằng nguy cơ Nga xâm nhập là có thật, nhưng không thể dùng lý do đó để “dừng toàn bộ hoạt động” của NABU. Tổ chức Minh bạch quốc tế đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về các cuộc khám xét, cho rằng chính quyền Ukraine đang gây áp lực lớn lên các cơ quan chống tham nhũng. Họ kêu gọi Tổng thống Volodymyr Zelensky đảm bảo tính độc lập cho các cơ quan này.

Các đại sứ G7 tại Kiev cũng bày tỏ sự quan ngại và cho biết sẽ thảo luận vụ việc với giới lãnh đạo Ukraine. Sự việc đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế và làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng tại Ukraine.

Việc phân biệt giữa các khái niệm ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ tham nhũng là vô cùng quan trọng trong quá trình xử lý và giải quyết các vụ việc liên quan đến tham nhũng. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa hiểu rõ về các khái niệm này, dẫn đến những hệ lụy trong thực tiễn.

Mới đây, tại tỉnh Đắk Nông, một trường hợp nhầm lẫn giữa ‘tố cáo’ và ‘phản ánh’ đã được ghi nhận. Ông N.V.T, trú tại huyện Đắk R’lấp, đã gửi đơn đến cơ quan chức năng với nội dung trình bày về một cán bộ địa chính xã có dấu hiệu nhận tiền bồi dưỡng khi làm thủ tục tách thửa đất. Tuy nhiên, qua xác minh ban đầu, nội dung ông T trình bày chỉ là phản ánh về thái độ, cách ứng xử của cán bộ khi tiếp dân, không có căn cứ rõ ràng về hành vi vụ lợi hay trục lợi.

Thanh tra tỉnh Lâm Đồng cho biết, trong thời gian qua, mặc dù đã có quy định tương đối rõ ràng, nhưng trên thực tế, nhiều người dân vẫn chưa phân biệt được khái niệm khi thực hiện ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ về hành vi tham nhũng. Việc không phân biệt rõ giữa các khái niệm này dẫn đến nhiều hệ lụy trong thực tiễn, như đơn thư bị gửi sai thẩm quyền, nội dung không rõ ràng, gây khó khăn cho công tác tiếp nhận, phân loại và xử lý thông tin.

Theo Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018, không có giải thích từ ngữ cũng như không phân biệt sự khác nhau giữa ‘phản ánh’, ‘tố cáo’ và ‘báo cáo’ về hành vi tham nhũng. Tuy nhiên, các văn bản pháp luật hiện hành về giải thích đối với ‘phản ánh’, ‘tố cáo’, ‘báo cáo’ cho thấy có nhiều yếu tố khác biệt.

‘Tố cáo’ được hiểu là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất kì cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

‘Phản ánh’ là việc công dân cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến việc thực hiện chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật, công tác quản lý trong các lĩnh vực đời sống xã hội thuộc trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân đó.

‘Báo cáo’ là một loại văn bản hành chính của cơ quan, tổ chức, cá nhân để thể hiện tình hình, kết quả thực hiện công việc nhằm giúp cho cơ quan, người có thẩm quyền có thông tin phục vụ việc phân tích, đánh giá, điều hành và ban hành các quyết định quản lý phù hợp.

Có thể hiểu ‘tố cáo tham nhũng’ là việc cá nhân báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi. ‘Phản ánh tham nhũng’ là việc cá nhân, tổ chức cung cấp thông tin, trình bày ý kiến, nguyện vọng, đề xuất giải pháp với cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền về những vấn đề liên quan đến hành vi tham nhũng. ‘Báo cáo tham nhũng’ là trình bày sự việc, tình hình hoặc ý kiến của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang khi phát hiện hành vi tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi mình công tác.

Nga vừa công bố hình ảnh về cuộc không kích chính xác vào trụ sở quân đội Ukraine tại thành phố Kherson, trong đó có một cuộc họp quan trọng giữa các sĩ quan quân đội và đại diện của cảnh sát Ukraine. Hình ảnh từ thiết bị giám sát cho thấy quân đội Ukraine đã cố gắng di tản khỏi hiện trường, nhưng phương tiện vận chuyển của họ cũng đã bị lực lượng Nga phá hủy trong cuộc không kích.

Thống đốc khu vực Kherson, Vladimir Saldo, xác nhận vào thời điểm đó, một cuộc họp quan trọng giữa các sĩ quan quân đội Ukraine và đại diện của cảnh sát Ukraine đang diễn ra tại trụ sở. Cuộc không kích này đã diễn ra trong bối cảnh tình hình tại Kherson ngày càng trở nên căng thẳng, quân đội Nga tiếp tục gia tăng các chiến dịch tấn công tại các khu vực khác của Ukraine.

Quân đội Nga đã tiến hành chiến dịch bao vây làng Rodynske, một vị trí then chốt của quân đội Ukraine tại Pokrovske. Theo thông tin từ các nguồn tình báo, các đơn vị Nga đã thành công trong việc chiếm đóng khu vực ngoại ô thành phố Pokrovske, tạo ra một mối đe dọa lớn đối với lực lượng Ukraine. Nếu Pokrovske và Rodynske thất thủ, quân đội Ukraine sẽ mất đi những tuyến đường hậu cần quan trọng trong khu vực này.

Quân đội Ukraine hiện đang đối mặt với một tình thế khó khăn khi các chiến dịch tấn công của quân đội Nga diễn ra đồng thời ở nhiều mặt trận. Trong khi đó, chuyên gia Mỹ Martin Armstrong nhận định rằng các quốc gia NATO khó có thể chấp nhận thất bại của Ukraine. Nhiều dấu hiệu hiện nay cho thấy khối này đã xem xét khả năng can thiệp quân sự trực tiếp vào cuộc chiến với Nga.

Ông Armstrong cho rằng NATO có thể sử dụng lý do tương tự như trong cuộc can thiệp vào Kosovo năm 1999, khi các quốc gia phương Tây đưa quân vào để ngăn chặn thảm họa nhân đạo. Việc này sẽ là một bước đi quan trọng trong việc hỗ trợ Ukraine và có thể làm thay đổi cục diện của cuộc xung đột.

Cùng lúc, báo chí Ukraine tiết lộ một kế hoạch nhằm vào Tổng thống Volodymyr Zelensky ngay trong nước. Sau khi ông Zelensky ký thông qua dự luật gây tranh cãi, trao quyền kiểm soát hai cơ quan chống tham nhũng hàng đầu cho Tổng Công tố vào ngày 23/7, cuộc biểu tình quy mô lớn đã nổ ra tại Kiev. Hàng nghìn người dân đã đổ xuống đường yêu cầu hủy bỏ hoàn toàn đạo luật này và yêu cầu từ chức của các quan chức thân cận với Tổng thống Zelensky.

Trước sức ép lớn, ông Zelensky đã quyết định rút lại các sửa đổi gây tranh cãi. Tuy nhiên, các quan chức châu Âu cảnh báo rằng đạo luật mới có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự hỗ trợ tài chính mà Ukraine nhận được từ các tổ chức quốc tế và làm tổn hại đến tiến trình gia nhập Liên minh châu Âu của Ukraine.

Trang tin Strana của Ukraine tiết lộ rằng các tổ chức đứng sau các cuộc biểu tình phản đối việc đặt NABU dưới quyền kiểm soát của Tổng công tố viên đã chuẩn bị công bố ‘một loạt các vụ tham nhũng đặc biệt ấn tượng’ mà NABU đã điều tra đối với những người trong vòng thân cận của ông Zelensky. Những diễn biến này đang khiến tình hình chính trị trong nước Ukraine trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.