Thành phố Hà Nội đang đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trên nhiều lĩnh vực, từ xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số, xã hội số đến hiện đại hóa phương thức phục vụ. Quá trình triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Ngay từ đầu năm 2025, UBND TP. Hà Nội đã chỉ đạo quyết liệt việc tổ chức thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW và Quyết định số 204-QĐ/TW của Ban Bí thư về chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng. Thành phố tập trung vào các trụ cột quan trọng như hoàn thiện thể chế, chính sách, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Về xây dựng chính quyền số, Hà Nội đã triển khai hiệu quả 5 trụ cột chính: Hạ tầng số, nền tảng và hệ thống số, dữ liệu số, ứng dụng dịch vụ số và đảm bảo an toàn thông tin mạng. Dữ liệu trong các lĩnh vực then chốt như người có công, an sinh xã hội, hộ tịch, bảo trợ xã hội và trẻ em đã được chuẩn hóa, làm sạch và liên thông.

Trong lĩnh vực giáo dục, Hà Nội đã thí điểm học bạ số cho toàn bộ học sinh trung học cơ sở (THCS) và trung tâm giáo dục thường xuyên từ học kỳ II năm học 2024-2025. Lĩnh vực giao thông cũng chứng kiến bước đột phá khi Thành phố tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong điều hành, tối ưu hóa đèn tín hiệu và xử lý vi phạm giao thông.

Trong hệ thống các cơ quan Đảng, đoàn thể Thành phố, chuyển đổi số được Thành ủy Hà Nội chỉ đạo quyết liệt với nhiều sáng kiến đồng bộ. Một dấu ấn nổi bật là việc tích hợp thành công 4 thủ tục hành chính Đảng lên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh: ‘Dữ liệu số là tài sản, là nền tảng cho phát triển và quản trị thông minh. Người đứng đầu các đơn vị phải trở thành hạt nhân, người truyền cảm hứng và dẫn dắt công cuộc chuyển đổi số’.

Hà Nội cũng là địa phương đi đầu trong thực hiện Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Thành phố triển khai hiệu quả các nền tảng như: Ứng dụng Công dân Thủ đô số – iHanoi, sổ sức khỏe điện tử, cấp lý lịch tư pháp trên VNeID…

Tới đây, Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số hiện đại, phục vụ toàn diện cho người dân và doanh nghiệp. Quá trình này sẽ tiếp tục được triển khai với sự quyết tâm và chỉ đạo quyết liệt từ lãnh đạo Thành phố, nhằm đạt được các mục tiêu về chuyển đổi số và xây dựng chính quyền số trong thời gian tới.

Việt Nam có tiềm năng to lớn để phát triển trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ nếu biết cách tận dụng cơ hội, đẩy mạnh nghiên cứu cơ bản, mở rộng hợp tác quốc tế và tạo môi trường tự do cho các nhà khoa học. Đây là những khuyến nghị từ các chuyên gia quốc tế dựa trên kinh nghiệm phát triển khoa học không gian của các nước tiên tiến.

Tại tọa đàm ‘Đưa công nghệ vũ trụ trở thành động lực phát triển mới’ do Báo Tiền Phong tổ chức, TS Nguyễn Lương Quang, chuyên gia đến từ Viện Năng lượng nguyên tử và năng lượng thay thế (CEA Paris-Saclay, Pháp), đã chia sẻ về kinh nghiệm chuyển đổi từ nghiên cứu hạt nhân sang thiên văn học tại Saclay. Ban đầu, việc phát triển bộ cảm biến để theo dõi lò phản ứng hạt nhân đã mở ra cơ hội cho các nhà khoa học linh hoạt chuyển hướng công nghệ để quan sát bầu trời. Từ nền tảng siêu dẫn, Saclay đã tiến tới công nghệ lượng tử và thương mại hóa sản phẩm thông qua hợp tác với các startup và tập đoàn.

TS Quang cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chia sẻ mã nguồn mở trong nghiên cứu. Ở các nước phát triển như Pháp hay Canada, các nhóm nghiên cứu nhận tài trợ từ ngân sách bắt buộc phải cung cấp mã nguồn mở để các công ty có thể tham gia cùng phát triển. Điều này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của công nghệ mà còn mở ra cơ hội hợp tác giữa các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Trọng Hiền, chuyên gia từ Cơ quan Hàng không Vũ trụ Hoa Kỳ (NASA), lại cho rằng rào cản lớn nhất của Việt Nam hiện nay là vấn đề quản lý và cơ chế. Nếu không trao sự tự do cho các nhà nghiên cứu, thì rất khó để phát triển khoa học một cách thực chất. Ông Hiền cũng chỉ ra rằng điểm mạnh lớn nhất của Việt Nam chính là con người, và để thu hút nhân tài, Việt Nam cần một môi trường thông thoáng, tự do.

Nhiều trí thức Việt Nam ở nước ngoài muốn về nước nhưng chưa về vì họ không thấy môi trường phù hợp với công việc nghiên cứu. Cơ chế hiện tại chưa thuận lợi để họ cống hiến. Ông Hiền cho rằng mọi công nghệ đột phá đều bắt đầu từ những bước rất nhỏ và xuất phát từ cái có thể làm được, từ sở trường đang có. Do đó, Việt Nam cần tập trung vào xây dựng môi trường nghiên cứu tự do, khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới.

TS Quang cũng nhấn mạnh vai trò của việc đầu tư cho vườn ươm startup, các trường chuyên đề và đào tạo thế hệ kế tiếp. Hiện mô hình hợp tác công – tư trong khoa học vẫn còn thiếu vắng tại Việt Nam. Để vươn lên trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ, Việt Nam cần đầu tư đúng trọng tâm, tạo môi trường tự do cho nhà khoa học và đẩy mạnh hợp tác quốc tế. Điều này không chỉ giúp Việt Nam bắt kịp với xu thế phát triển của thế giới mà còn mở ra cơ hội cho các nhà nghiên cứu trong nước tiếp cận với những công nghệ mới, tiên tiến.

Các chuyên gia cũng đồng tình rằng việc xây dựng một môi trường nghiên cứu và phát triển thuận lợi là chìa khóa để Việt Nam phát triển trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ. Điều này đòi hỏi sự tham gia và hỗ trợ từ nhiều phía, bao gồm cả chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức khoa học. Với sự hợp tác và đầu tư đúng hướng, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên trở thành một cường quốc trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ trong tương lai.

Hiện tại, các chuyên gia đang kỳ vọng vào những bước tiến mới trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ của Việt Nam. Với sự nỗ lực không ngừng và định hướng phát triển đúng đắn, Việt Nam có thể đạt được những thành tựu đáng kể, góp phần nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Và để theo dõi thêm nhiều thông tin cập nhật và bài viết chuyên sâu khác, bạn có thể truy cập https://ads.tienphong.vn/ để biết thêm chi tiết.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ ra rằng nhiều bộ, ngành và địa phương chưa chủ động đăng ký nhu cầu kinh phí cho các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06. Điều này, cùng với việc thể chế, cơ chế và chính sách thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo còn chưa đầy đủ, đã dẫn đến sự phát triển chưa tương xứng của khoa học và công nghệ tại Việt Nam.

Trước tình hình này, việc tạo lập cơ chế và chính sách đủ mạnh để thu hút nhân tài trong lĩnh vực khoa học và công nghệ trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ giúp Việt Nam thích ứng và phát huy được nội lực trong cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, việc triển khai thu hút nhân lực cho khoa học và công nghệ vẫn còn nhiều hạn chế. Chính sách đãi ngộ hiện tại chưa đủ mạnh và hấp dẫn để thu hút và giữ chân nhân tài.

Để giải quyết vấn đề này, cần có chính sách đột phá trong việc phát hiện, đào tạo, trọng dụng và đãi ngộ nhân tài. Việc xây dựng môi trường làm việc sáng tạo và cạnh tranh lành mạnh cũng là yếu tố quan trọng. Ngoài ra, việc thúc đẩy hợp tác giữa các viện, trường, doanh nghiệp và khu vực công trong đổi mới sáng tạo cũng cần được đẩy mạnh.

Tại Kỳ họp thứ Chín vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo với nhiều chính sách có tính đột phá để khuyến khích những người nghiên cứu khoa học và công nghệ. Luật quy định rõ về chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo. Mốc thời gian để hoàn thiện các chính sách thu hút nguồn nhân lực cũng đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ.

Điều quan trọng là các cơ quan liên quan phải sớm vào cuộc để triển khai thực hiện các chính sách này. Việc triển khai hiệu quả các chính sách sẽ giúp Việt Nam phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo ra những đột phá trong phát triển kinh tế – xã hội.

Hơn nữa, chính sách thu hút nhân tài cần được xây dựng một cách toàn diện, bao gồm cả việc tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà nghiên cứu, phát triển cơ sở hạ tầng và cung cấp nguồn kinh phí adequate để hỗ trợ các hoạt động nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.

Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương trong việc triển khai các chính sách này. Quốc hội cũng cần tiếp tục giám sát và đánh giá việc thực hiện các chính sách để đảm bảo rằng chúng được thực hiện một cách hiệu quả.