Một sự kiện đặc biệt đã diễn ra vào ngày 3/10/2016, khi một người Mỹ tên Bob Connor để lại bình luận trên một bức không ảnh sân bay Biên Hòa, Đồng Nai. Bức ảnh này đã được kiến trúc sư Nguyễn Xuân Thắng sưu tầm và đăng lên trang web ảnh cách đây 10 năm. Ông Thắng, 52 tuổi, ở TP HCM, đã liên hệ với Anh hùng lực lượng vũ trang Chế Trung Hiếu để liên lạc với người bình luận qua email.

Qua trao đổi email, Bob Connor cho biết mình từng là thượng sĩ, làm nhiệm vụ bảo vệ sân bay Biên Hòa. Ông cũng đã kết nối với chỉ huy bay, đại úy Martin E. Strones, người có mặt trong ngày 2 và 3/1/1968, khi chôn các chiến sĩ phía Việt Nam. Những thông tin này đã được gửi đến đại tá Mai Xuân Chiến, Phó chính ủy Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Đồng Nai.

Qua những email trao đổi tiếp theo, Bob và Martin cho biết sẽ sớm sang Việt Nam để trực tiếp chỉ ra vị trí các hố chôn. Và chỉ chưa đầy nửa năm sau, hai ông đã có mặt ở Biên Hòa và đúng vị trí Bob để lại bình luận trên bức không ảnh. Vào ngày 17/4/2017, lực lượng tìm kiếm đã tìm thấy hố chôn tập thể 150 chiến sĩ Tiểu đoàn 1, Tiểu đoàn 2 thuộc Trung regiment 4, Sư đoàn 5 và Đại đội đặc công Biên Hòa hy sinh trong chiến dịch Tết Mậu Thân 1968.

Sự kiện ở sân bay Biên Hòa đã trở thành bước ngoặt đối với ông Thắng trong việc sử dụng không ảnh để tìm kiếm các hố chôn tập thể trong chiến tranh. Ông Thắng đã và đang sử dụng không ảnh để tìm kiếm các hố chôn tập thể trong chiến tranh Việt Nam. Ông đã sưu tầm hàng chục nghìn không ảnh và bản đồ, tập trung vào tìm kiếm các hố chôn tập thể vốn xuất hiện sau những giao tranh của đôi bên.

Ông Thắng cho biết quá trình xử lý không ảnh cần kết hợp cả kỹ thuật, công nghệ, kiến thức lịch sử và lời kể nhân chứng. Nếu địa hình thay đổi nhiều, ông sẽ chồng ảnh qua từng giai đoạn để khoanh vùng vị trí hố chôn. Với nhân chứng, càng nhiều nguồn càng tốt để bổ sung những sai lệch qua thời gian.

Đến nay, có khoảng 600 liệt sĩ ở nhiều hố chôn tập thể khắp các chiến trường được tìm thấy từ dữ liệu của ông và bạn bè cung cấp. Tuy nhiên, theo ông, so với số hồ sơ đang thu thập, số mộ được tìm thấy chỉ tương ứng 20-30%, “con số quá ít và nhiều day dứt”.

Đại tá Mai Xuân Chiến, người gắn bó với ông Thắng từ sự kiện sân bay Biên Hòa và nhiều cuộc tìm kiếm khác cho đến khi về hưu, cho rằng ngay cả người trong ngành “không phải ai cũng làm được như Thắng”. Là một công dân bình thường nhưng sẵn sàng bỏ công việc, tiền bạc, gác lại chuyện gia đình để lên đường bất cứ lúc nào có manh mối.

Ông Thắng và cộng sự đã giúp mở ra hướng đi mới trong tìm kiếm mộ liệt sĩ. Đó là kết hợp giữa dữ liệu Mỹ – Việt, tiếp nhận thông tin từ nhân chứng là những cựu binh bên kia chiến tuyến và tính chính xác, khoa học của không ảnh lịch sử.

Lễ trao giải Giải thưởng Kiến trúc Châu Á và Giải thưởng Du lịch – Lữ hành Châu Á 2025 đã chính thức diễn ra tại Hàn Quốc vào ngày gần đây. Sự kiện quan trọng này đánh dấu lần đầu tiên hai giải thưởng uy tín trong lĩnh vực kiến trúc và du lịch được tổ chức đồng thời tại thủ đô Seoul, tạo ra một không gian giao thoa thú vị giữa thiết kế kiến trúc và trải nghiệm du lịch. Sự kiện thu hút hơn 200 kiến trúc sư, nhà thiết kế hàng đầu, chủ khách sạn, chủ nhà hàng và các chuyên gia trong ngành đến từ 10 quốc gia Châu Á.

Đặc biệt, sự kiện còn có sự tham gia của các đại diện từ Đại sứ quán Thái Lan, Việt Nam, Indonesia và Philippines tại Hàn Quốc, góp phần tăng cường mối quan hệ hợp tác và giao lưu văn hóa giữa các quốc gia trong khu vực. Với chủ đề ‘Vibrant Asia’ (tạm dịch: Châu Á rực rỡ), lễ trao giải không chỉ tôn vinh những đóng góp của các kiến trúc sư, nhà thiết kế mà còn định hình cách mà Châu Á được kiến tạo, trải nghiệm và ghi nhớ.

Ông Tan Quee Peng, Tổng Giám đốc RSP Việt Nam, Trưởng Ban giám khảo của Asia Awards Organization và cũng là Trưởng Ban giám khảo Giải thưởng Kiến trúc Châu Á, đã nhấn mạnh sứ mệnh lâu dài của tổ chức trong việc tôn vinh những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực kiến trúc và du lịch ở Châu Á. Thông qua giải thưởng, các dự án kiến trúc xuất sắc và các cá nhân, đơn vị tiêu biểu trong ngành khách sạn trên quy mô châu lục được vinh danh.

Cụ thể, lễ trao giải đã vinh danh 63 công trình kiến trúc xuất sắc và 38 cá nhân, đơn vị tiêu biểu ngành khách sạn. Các dự án được vinh danh cho thấy xu hướng lấy con người làm trung tâm, sự liên kết văn hóa và tinh thần dám thử nghiệm ý tưởng mới. Một số dự án tiêu biểu như Missions Etrangeres De Paris (MEP) tại Thái Lan, Savanna Villas ở Indonesia đã thể hiện tầm nhìn về cách sống tương lai. Trong khi đó, Seoul Robot AI Museum tại Hàn Quốc đại diện cho bước tiến công nghệ và sáng tạo trong đô thị hiện đại.

Về phía Việt Nam, một số dự án nổi bật đã được vinh danh bao gồm The RIVUS và The CENTRIC của Masterise Group, bộ sưu tập nội thất Đòng Đòng của Landco Corporation, tổ hợp Dhawa Hanoi & The Lakeside Complex của Pacific Thăng Long (Việt Nam), và The Luxury House của Cát Mộc Group. Những công trình này thể hiện sự đa dạng, sáng tạo và bản sắc văn hóa đặc trưng, phản ánh sự kết hợp hài hòa giữa di sản, bền vững và đổi mới, góp phần nâng cao vị thế kiến trúc và thiết kế nội thất của Việt Nam trên bản đồ Châu Á.

Bên cạnh đó, Giải thưởng Khách sạn Châu Á 2025 lần thứ nhất đã tôn vinh 33 cá nhân và dự án tiêu biểu, những người đang định hình cách Châu Á được cảm nhận và ghi nhớ qua trải nghiệm của du khách hiện đại. Các dự án thắng giải cho thấy sự đa dạng về văn hóa và sáng tạo trong lĩnh vực dịch vụ Châu Á, cùng khả năng kết hợp bản sắc địa phương với tiêu chuẩn quốc tế. Việt Nam cũng ghi dấu ấn với những dự án và cá nhân xuất sắc, từ các khu nghỉ dưỡng sang trọng, nhà hàng đậm chất địa phương, đến những trải nghiệm du thuyền đẳng cấp.

Đáng chú ý, Selectum Noa Resort đã được vinh danh là Khu nghỉ dưỡng Tốt nhất Châu Á 2025, Ambassador Cruise với giải thưởng cho Du thuyền ăn tối tốt nhất Châu Á, và Hang Ngọc Rồng là điểm đến văn hóa mới nổi bật. Qua đó, sự kiện đã thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc và dịch vụ, định hình trải nghiệm văn hóa và thể hiện bản sắc khu vực.

Tổng quan, sự kiện lễ trao giải đã diễn ra thành công và để lại nhiều ấn tượng. Qua các giải thưởng, các cá nhân và tổ chức được công nhận và vinh danh không chỉ góp phần thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực kiến trúc và du lịch ở Châu Á mà còn tăng cường mối quan hệ hợp tác và giao lưu văn hóa giữa các quốc gia trong khu vực.