Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra một cuộc cách mạng trên toàn thế giới bằng cách mang lại một ‘làn sóng tri thức’ mạnh mẽ, mở ra một kỷ nguyên mới cho hoạt động kinh doanh và quyết sách trong doanh nghiệp. Theo bà Hà Thu, Giám đốc Vùng Đông Bắc Bộ của Hội Doanh nghiệp Cung ứng Khu Công nghiệp Việt Nam (TEAM KCN), đồng thời là CEO của Công ty TNHH Xăng dầu Nam Ninh, AI không chỉ là một công cụ hỗ trợ mà còn là một đối tác trí tuệ đa năng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định và vận hành hiệu quả hơn.

Bà Thu cho rằng AI đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh hiện đại, giúp con người làm việc thông minh hơn, tổ chức và phát triển doanh nghiệp theo những cách chưa từng có trước đây. AI có thể hỗ trợ trong nhiều lĩnh vực như hành chính, nhân sự, vận hành nội bộ, phân tích dữ liệu, hỗ trợ ra quyết định, lập kế hoạch và xây dựng chiến lược, cũng như hỗ trợ sáng tạo nội dung và truyền thông.

Tuy nhiên, cùng với tiềm năng, AI cũng đặt ra nhiều thách thức mà doanh nghiệp cần phải giải quyết. Bà Thu chỉ ra 5 thách thức chính: ảo tưởng về năng suất, lạm dụng AI, thiếu kiểm soát dữ liệu, triển khai AI thiếu định hướng, và ngộ nhận giữa việc ‘biết dùng AI’ và ‘biết quản trị AI’. Để giải quyết những thách thức này, doanh nghiệp cần có một chiến lược ứng dụng AI dài hạn, một hệ thống kiểm soát dữ liệu chặt chẽ, và một văn hóa tổ chức tỉnh táo.

Trong vai trò nhà quản lý, bà Thu đã triển khai mô hình AI để hỗ trợ ra quyết định trong nhiều lĩnh vực. Bà bắt đầu bằng cách ứng dụng AI trong khối quản lý, nơi cần ra quyết định nhanh và tổ chức hệ thống tốt. AI hỗ trợ bà và đội ngũ văn phòng xử lý nhanh các nội dung thường nhật, phân tích dữ liệu, và hỗ trợ ra quyết định.

Để tạo sự đồng thuận và yên tâm cho đội ngũ, bà Thu đã thực hiện nhiều biện pháp như đào tạo tư duy sử dụng AI đúng cách, truyền thông nội bộ minh bạch, và xây dựng chính sách kiểm soát dữ liệu và giới hạn sử dụng rõ ràng. Bà tin rằng sự đồng thuận nội bộ không đến từ mệnh lệnh, mà đến từ sự chia sẻ tầm nhìn và dẫn dắt bằng hành động cụ thể.

Bên cạnh đó, với vai trò là Giám đốc Vùng Đông Bắc Bộ của TEAM KCN, bà Thu cũng đặc biệt quan tâm đến khả năng lan tỏa của công nghệ AI trong toàn hệ sinh thái cung ứng công nghiệp. Bà tin rằng AI không chỉ là công cụ nội bộ, mà còn là một trong những động lực chiến lược của nền kinh tế hiện đại. TEAM KCN là nơi tập hợp hàng trăm doanh nghiệp đang cung ứng cho các khu công nghiệp, nhà máy và doanh nghiệp FDI. Nếu không tận dụng tốt công nghệ, đặc biệt là AI, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong chuỗi sẽ khó theo kịp nhịp độ cạnh tranh toàn cầu.

Do đó, bà Thu xem việc ứng dụng AI trong quản lý, vận hành và ra quyết định không chỉ là lợi thế nội bộ, mà là trách nhiệm chuyển giao kiến thức và giải pháp ra toàn mạng lưới. Việc này không chỉ giúp các doanh nghiệp thành viên của TEAM KCN nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của toàn bộ hệ sinh thái cung ứng công nghiệp.

Làn sóng số hóa đang ngày càng mạnh mẽ và đã thổi bùng xu hướng tinh giản nhân sự tại nhiều ngân hàng Việt Nam. Con số cắt giảm nhân sự lên đến hàng nghìn người trong vài năm qua không chỉ phản ánh nỗ lực tối ưu hóa chi phí mà còn thể hiện bước chuyển dịch chiến lược để thích nghi với kỷ nguyên công nghệ.

Báo cáo tài chính quý II/2025 cho thấy, ngân hàng Lộc Phát (LPBank) đã cắt giảm 367 nhân sự chỉ trong 3 tháng, nâng tổng số lao động tinh gọn trong 12 tháng qua lên 2.900 người, tương đương mức sụt giảm tới 24%. Con số này gây chú ý khi so với quy mô nhân sự của nhà băng này trước đó. Không chỉ LPBank, nhiều ngân hàng thương mại khác cũng chứng kiến sự co hẹp mạnh mẽ về lực lượng lao động.

Trong quý I/2025, Sacombank đã giảm 930 nhân viên, xuống còn 16.128 nhân viên, tương đương giảm 5,45% so với cuối năm 2024. Trong suốt năm 2024, Sacombank cũng đã cắt giảm dần qua từng quý, từ 17.412 nhân viên xuống còn 17.058. Tương tự, VIB ghi nhận mức giảm 495 người (4,37%) trong quý I/2025 và tổng cộng 750 người (6,47%) trong một năm qua tính đến cuối quý I/2025. TPBank cũng không nằm ngoài xu thế khi tinh gọn 124 nhân sự trong 3 tháng đầu năm, tương đương 1,57%.

Nguyên nhân chính của làn sóng này đến từ nhu cầu tối ưu hóa chi phí và tăng hiệu quả hoạt động nhờ số hóa. Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2025, ông Vũ Văn Tiền – Phó Chủ tịch HĐQT ABBank – nhấn mạnh: “Chúng tôi đã và đang tiến hành tinh giảm bộ máy mạnh mẽ, có những bộ phận giảm 30-40% để cắt giảm chi phí và nâng cao hiệu quả.” Ông Tiền cũng chia sẻ, ABBank đã đầu tư mạnh vào hệ thống công nghệ suốt nhiều năm qua, song song với việc giao việc kèm chỉ tiêu buộc nhân sự sử dụng công nghệ hiệu quả hơn.

Trong khi đó, TPBank đẩy mạnh tự động hóa bằng việc đưa hàng trăm robot vào thay thế các tác vụ lặp đi lặp lại tại các bộ phận vận hành, giao dịch. Theo Tổng giám đốc Nguyễn Hưng, điều này giúp nhân sự chuyển từ những công việc thủ công sang các nhiệm vụ đòi hỏi sáng tạo và giá trị gia tăng cao hơn.

Điểm đáng chú ý là song song với việc tinh gọn nhân sự truyền thống, các ngân hàng vẫn tăng cường tuyển dụng nhân sự chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ, dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI). Đây được xem là bước “chuyển mình” để đáp ứng yêu cầu phát triển ngân hàng số, chứ không phải dấu hiệu của một cuộc khủng hoảng lao động.

Từ các khảo sát khách hàng trong ngành ngân hàng, Vietnam Report nhận định, số lượng phòng giao dịch giờ đây không còn là thước đo phản ánh mức độ phủ sóng hay sức cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường, thay vào đó, chỉ số lượng giao dịch trực tuyến mới là thước đo quan trọng thể hiện khả năng tiếp cận và phục vụ khách hàng trong kỷ nguyên số.

Do đó, điều tất yếu là số lượng phòng giao dịch sẽ được tinh gọn, kéo theo cắt giảm nhân sự, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Việc cắt giảm nhân sự phản ánh sự dịch chuyển trọng tâm trong chiến lược phát triển của các ngân hàng từ mở rộng mạng lưới vật lý sang tối ưu hóa nền tảng số, giảm phụ thuộc vào nguồn lực lao động truyền thống, đồng thời tập trung vào tuyển dụng các vị trí chiến lược như phân tích dữ liệu, phát triển sản phẩm số, quản trị rủi ro công nghệ và an ninh mạng.

Bên cạnh đó, việc giảm nhân sự cũng góp phần kiểm soát chi phí hoạt động, giúp các ngân hàng duy trì và cải thiện lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Làn sóng số hóa và tinh giản nhân sự trong ngành ngân hàng không chỉ là hiện tượng tại Việt Nam mà còn phổ biến trên toàn cầu.

Tuy nhiên, bài toán đặt ra là làm sao để đảm bảo chất lượng dịch vụ không bị ảnh hưởng khi giảm nhân sự, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh bằng công nghệ và con người phù hợp với xu thế mới. Sự chuyển dịch này đặt ra yêu cầu cấp thiết về đào tạo lại lực lượng lao động, giúp họ thích ứng với vai trò mới trong môi trường số hóa – nơi công nghệ là công cụ, còn con người vẫn là trung tâm.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI: Khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia

Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu.

Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ. Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian.

Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ.

Tại Việt Nam, bước tiến lớn là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia. Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân.

Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh.