Một trường hợp liên quan đến mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất tại một bệnh viện ở TPHCM đã đặt ra những vấn đề quan trọng về đảm bảo cạnh tranh, công bằng và minh bạch trong đấu thầu. Bệnh viện của bà Nguyễn Ánh đã phân loại vật tư tiêu hao hóa chất thành hai nhóm riêng biệt: nhóm không bắt buộc sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng và nhóm phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng. Điều này đã引发 những quan ngại về việc liệu quy trình đấu thầu có công bằng và mở đối với tất cả các nhà thầu hay không.

Đối với nhóm thứ hai, bệnh viện đã áp dụng quy định tại Điều 65 của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP về quản lý trang thiết bị y tế. Theo đó, nhà thầu phải được “Chủ sở hữu thiết bị y tế xác nhận tương thích với thiết bị xxx”. Tuy nhiên, một số nhà thầu đã lên tiếng phản ánh rằng quy định này có yếu tố hạn chế nhà thầu theo khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu. Điều này cho thấy có thể có sự bất cập trong cách thức xây dựng và thực hiện quy trình đấu thầu.

Bộ Tài chính đã có ý kiến về vấn đề này, cho rằng việc áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc chào giá trực tuyến có thể được xem xét nếu gói thầu mua sắm vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng để đảm bảo tính tương thích. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng hồ sơ mời thầu không được nêu điều kiện dẫn đến làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.

Theo đó, để đảm bảo việc tổ chức đấu thầu mua sắm “vật tư tiêu hao hóa chất phải sử dụng cùng thiết bị y tế chuyên dùng” được bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình, các đơn vị cần căn cứ vào các quy định hiện hành để xây dựng hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu một cách phù hợp. Việc này không chỉ giúp nâng cao tính minh bạch và công bằng trong đấu thầu mà còn góp phần đảm bảo hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình trong việc sử dụng nguồn lực công.

Trong bối cảnh việc đấu thầu mua sắm vật tư y tế đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, các cơ quan chức năng và đơn vị tham gia đấu thầu cần phải đặc biệt chú trọng đến việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của đấu thầu. Đó là đảm bảo cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Chỉ khi thực hiện được điều này, mới có thể đảm bảo rằng nguồn lực công được sử dụng một cách hiệu quả và có ích cho xã hội.

Như vậy, để tránh những vấn đề phát sinh trong tương lai, việc xây dựng và thực hiện các quy trình đấu thầu cần phải được tiến hành một cách thận trọng và tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật hiện hành. Đồng thời, sự tham gia của các bên liên quan, bao gồm cả nhà thầu và các cơ quan kiểm soát, cần được đảm bảo để góp phần vào sự thành công và minh bạch của quá trình đấu thầu.

Trong quá trình tham gia các gói thầu gần đây, nhiều nhà thầu đã gặp khó khăn khi thực hiện hồ sơ dự thầu (HSDT) do các biểu mẫu không được số hóa dưới dạng webform trong hồ sơ mời thầu (HSMT). Văn bản số 9648/BTC-QLĐT của Bộ Tài chính đã hướng dẫn cụ thể về vấn đề này trong giai đoạn chuyển tiếp, giúp các nhà thầu cập nhật thông tin và đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lập HSDT.

Cụ thể, tại tỉnh Bình Định, Ban Quản lý dự án các công trình giao thông và dân dụng đã phát hành HSMT cho Gói thầu Toàn bộ khối lượng thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Sửa chữa, cải tạo, nâng cấp Đài Phát thanh và Truyền hình Bình Định với giá gói thầu là 13,025 tỷ đồng. Trong quá trình mời thầu, nhà thầu đã đề nghị làm rõ việc HSMT chưa phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 57/2024/QH15, Luật số 90/2025/QH15.

Nhà thầu đã chỉ ra rằng, tại Chương I – Chỉ dẫn nhà thầu, Chương IV – Biểu mẫu mời thầu và dự thầu yêu cầu nhà thầu lập HSDT theo các biểu mẫu được số hóa dưới dạng webform. Tuy nhiên, HSMT của Gói thầu không có các biểu mẫu này. Phúc đáp nội dung trên, Chủ đầu tư cho biết việc đăng tải HSMT và HSDT kể từ ngày 1/7/2025 được thực hiện theo hướng dẫn chuyển tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Tương tự, tại tỉnh Ninh Bình, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông đã phát hành HSMT cho Gói thầu số 6 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Nâng cấp tuyến đường liên xã giáp sông Yêm huyện Kim Sơn với giá gói thầu là 33,855 tỷ đồng. Nhà thầu đã đề nghị Ban làm rõ về các biểu mẫu mời thầu và dự thầu trong HSMT, vì trên Hệ thống không thể hiện các mục kê khai cho các biểu mẫu thuộc Chương IV của HSMT.

Ngày 30/6/2025, Bộ Tài chính đã có Văn bản số 9648/BTC-QLĐT hướng dẫn việc quản lý tài khoản, tổ chức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Văn bản này nêu rõ rằng, trong thời gian từ ngày 1/7/2025 đến ngày Nghị định thay thế Nghị định số 24/2024/NĐ-CP đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị định số 17/2025/NĐ-CP có hiệu lực thi hành, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, HSMT đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia phải được lập phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu, Nghị định số 24/2024/NĐ-CP và nội dung trong các văn bản hướng dẫn còn phù hợp với quy định của Luật Đấu thầu.

Để đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lựa chọn nhà thầu, các nhà thầu cần cập nhật thông tin và thực hiện đúng các hướng dẫn chuyển tiếp theo quy định hiện hành. Đồng thời, chủ đầu tư và nhà thầu cần phối hợp chặt chẽ để đảm bảo việc lập và nộp HSDT được thực hiện một cách chính xác và hiệu quả. Việc này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ dự án và đảm bảo tính minh bạch trong quá trình đấu thầu.

Một số nội dung trong HSMT được số hóa dưới dạng webform sẽ được chủ đầu tư và nhà thầu nhập trực tiếp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia theo quy định tại Thông tư số 22/2024/TT-BKHĐT. Điều này sẽ giúp giảm thiểu các sai sót và đảm bảo tính chính xác của thông tin trong HSDT.

Tóm lại, việc cập nhật thông tin và thực hiện đúng các hướng dẫn chuyển tiếp theo quy định hiện hành là rất quan trọng đối với các nhà thầu. Điều này sẽ giúp đảm bảo sự thông suốt trong quá trình lựa chọn nhà thầu và đẩy nhanh tiến độ dự án.