Câu lạc bộ Sinh viên Phú Thọ Đại học Luật Hà Nội vừa tổ chức thành công chiến dịch tình nguyện thường niên ‘Sắc Hạ 2025 – Nâng cánh diều bay’ tại xã Đại Đồng, tỉnh Phú Thọ, từ ngày 18 đến 20/7 vừa qua. Chiến dịch này là hoạt động hưởng ứng và phát huy tinh thần xung kích của Chiến dịch Thanh niên tình nguyện Hè năm 2025.

Xã Đại Đồng, được thành lập trên cơ sở sắp xếp các xã Ân Nghĩa, Tân Mỹ và Yên Nghiệp, là địa bàn còn nhiều khó khăn với chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt dân tộc Mường chiếm trên 90%. Tại đây, nhận thức về pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế. Do đó, chiến dịch tình nguyện ‘Sắc Hạ 2025 – Nâng cánh diều bay’ đã được tổ chức để hỗ trợ và giúp đỡ người dân tại xã Đại Đồng.

Trong chiến dịch, đoàn viên thanh niên đã tổ chức lễ dâng hương tại Đình Khói, tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Di tích Chiến khu cách mạng Mường Khói. Họ cũng giao lưu văn hóa, tổ chức ‘Phiên chợ 0 đồng’ kết hợp sinh hoạt hè, tuyên truyền pháp luật về phòng chống bạo lực học đường. Các hoạt động khác bao gồm giao lưu văn hóa với các trò chơi dân gian, kỹ năng sơ cứu bỏng cho đông đảo bà con Nhân dân.

Đặc biệt, Câu lạc bộ đã phối hợp cùng Đoàn Thanh niên xã triển khai và bàn giao công trình thanh niên ‘Thắp sáng đường quê’ tiến tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Đại Đồng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030. Chương trình Gala giao lưu văn nghệ diễn ra trong điều kiện thời tiết không thuận lợi nhưng vẫn thu hút sự quan tâm, tham dự của đông đảo người dân, đại diện chính quyền địa phương. Trong chương trình này, 40 suất quà đã được trao cho các học sinh vượt khó, các hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Bên cạnh đó, hoạt động ‘Chủ nhật xanh’ đã thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên tham gia với nhiều phần việc cụ thể như: Tổng vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, phát quang bụi rậm, khơi thông cống rãnh. Theo đồng chí Đỗ Trọng Nghĩa – Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xã Đại Đồng, chiến dịch không chỉ là hoạt động tri ân thiết thực mà còn thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của tuổi trẻ trong xây dựng quê hương.

CLB Sinh viên Phú Thọ Đại học Luật Hà Nội, thành lập năm 2016, luôn là một trong những đội ngũ tiên phong của Trường tổ chức các hoạt động tình nguyện. Với tinh thần tình nguyện vì cộng đồng, hướng về quê hương, CLB đang từng ngày phát triển với những bước tiến mới. Chiến dịch năm nay không chỉ là hoạt động tình nguyện thường niên mà còn mang ý nghĩa đặc biệt với những hoạt động thiết thực nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ.

Chị Võ Hà Chi – Trưởng Ban tổ chức chiến dịch, chia sẻ rằng chiến dịch ‘Sắc Hạ 2025 – Nâng cánh diều bay’ là minh chứng sinh động cho tinh thần ‘tiên phong – xung kích – sáng tạo – không ngại gian khó’ của tuổi trẻ. Chiến dịch đã thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của tuổi trẻ đối với cộng đồng và quê hương.

Ở xã biên giới Tuy Đức, Lâm Đồng, một mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông đã được triển khai. Mục tiêu của mô hình này là đánh thức niềm tự hào và biến di sản thành tài sản để hướng tới phát triển bền vững. Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú với những phong tục tập quán được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đối mặt với nhiều tác động của đời sống kinh tế – xã hội, làm thay đổi căn bản đời sống vật chất và đặt ra nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, việc kiểm kê và số hóa để lưu giữ là rất cần thiết. Cùng với đó, việc thực hiện truyền dạy và kết nối thế hệ sẽ giúp mạch nguồn truyền thống được duy trì và phát triển một cách bền vững hơn.

Mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án này nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức các hoạt động truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, đã giúp ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian và phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy, với chương trình kết nối các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương; tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Đồng thời, kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’… để trở thành điểm đến hấp dẫn.

Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng.

Chị Út Tịch – Biểu Tượng Bất Tử Của Người Phụ Nữ Vùng Dân Tộc Thiểu Số Nam Bộ

Chị Út Tịch, tên thật là Nguyễn Thị Út, sinh năm 1931 tại Tam Ngãi, Vĩnh Long, đã trở thành một biểu tượng bất tử của người phụ nữ vùng dân tộc thiểu số ở Nam bộ trong cuộc chiến tranh giữ nước và dựng nước. Cuộc đời của chị là một bản anh hùng ca về lòng yêu nước, sự kiên trung và hy sinh cao cả.

Chị Út Tịch mồ côi mẹ từ nhỏ, từng bán chè, gánh nước, mót lúa để sinh nhai. Lấy chồng sớm, có 6 người con, chị là điển hình của mẫu người phụ nữ ‘không thích nói nhiều, đã nói là làm, làm bằng được, làm tới chết’. Chồng chị, ông Lâm Văn Tịch, là người dân tộc Khmer, cũng là cán bộ cách mạng hoạt động bí mật. Sau khi ông Tịch bị địch sát hại, chị quyết định bồng con lên rừng, xin vào đội du kích.

Với hành trang đơn sơ, chị Út Tịch đã chiến đấu qua muôn vàn gian khổ, không rời hàng ngũ dù có người khuyên chị nên về chăm sóc các con nhỏ. Chị không phải là người phụ nữ đầu tiên ra chiến trận, cũng không phải người duy nhất hy sinh, nhưng trong chị có đủ đầy cả tình mẹ, tình vợ, tình dân, tình đồng đội và tình yêu Tổ quốc.

Khi chị ngã xuống ở trận đánh năm 1968, con gái út của chị mới lên 3. Không có lễ tang rầm rộ, không kèn trống, không huy chương, nhưng hàng nghìn phụ nữ miền Tây đã khóc chị.

Chị Út Tịch không chỉ là một biểu tượng cách mạng mà còn là một hình bóng máu thịt trong đời sống của bà con miền Tây. Tượng đài chị Út Tịch được đúc bằng đồng, đặt tại Tam Ngãi, Vĩnh Long, là minh chứng cho sự kính trọng và biết ơn của người dân.

Ngày nay, vẫn có nhiều người phụ nữ tiếp nối bước chân chị Út Tịch, không mang súng ra trận nhưng không lùi bước trước những thử thách mới của thời bình. Họ là những người phụ nữ dân tộc thiểu số, từng bước vươn lên từ vùng căn cứ cách mạng, như chị Thạch Thị Thu Hà, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Vĩnh Long, hay chị Nguyễn Thị Nhiền, Chủ tịch UBND xã Phong Thạnh.

Họ đã chứng minh rằng phụ nữ vùng căn cứ không phải là điểm yếu mà là điểm tựa để giữ Đảng, giữ nước và giữ niềm tin nhân dân. Trong thời đại hiện nay, với những thách thức mới, cần có chiến lược hỗ trợ những ‘Út Tịch thời bình’ để họ có thể phát triển và vươn lên.

Cụ thể, cần thiết lập Chương trình hành động quốc gia ‘Phụ nữ vùng căn cứ phát triển bền vững giai đoạn 2025-2035’, thành lập Quỹ ‘Ngọn lửa Út Tịch’ hỗ trợ phụ nữ vượt khó ở vùng đặc biệt khó khăn, bổ sung vào giáo trình và truyền thông đại chúng các hình tượng phụ nữ cách mạng tiêu biểu, và tổ chức hội thảo cấp quốc gia về ‘Phụ nữ vùng căn cứ – Từ lịch sử đến chính sách’.

Trong những năm gần đây, các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông đã lợi dụng vấn đề dân tộc và tôn giáo để tăng cường các hoạt động kích động và tuyên truyền ý tưởng về tự trị ly khai trong số các dân tộc thiểu số. Điều này đã gây ra sự bất ổn và chia rẽ trong cộng đồng, làm ảnh hưởng đến sự đoàn kết và phát triển của đất nước.

Đặc biệt, tại các khu vực cao nguyên, vùng sâu vùng xa và các khu vực xa xôi thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc, hoạt động tuyên truyền này đang ngày càng trở nên phổ biến. Các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông đã sử dụng các phương tiện truyền thông và mạng xã hội để phổ biến thông tin sai lệch và kích động, nhằm mục đích chia rẽ và phá hoại sự đoàn kết của các dân tộc thiểu số.

Đài ANTV, một kênh truyền thông được tài trợ toàn phần hoặc một phần bởi Chính phủ Việt Nam, đã đưa tin về vấn đề này trong chương trình ‘Quan điểm sự thật’ với tiêu đề ‘Sự hoang tưởng của người lưu vong về một quốc gia trên cao nguyên đá’. Chương trình này đã cung cấp thông tin chính xác và khách quan về vấn đề này, giúp người dân hiểu rõ hơn về những hoạt động kích động và tuyên truyền của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông.

Chương trình ‘Quan điểm sự thật’ trên Đài ANTV đã phân tích và làm rõ những mưu đồ của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông, đồng thời cũng cung cấp thông tin về những biện pháp nhằm ngăn chặn và đấu tranh chống lại các hoạt động kích động và tuyên truyền này. Thông qua chương trình này, người dân có thể hiểu rõ hơn về những vấn đề liên quan đến an ninh và trật tự xã hội, cũng như những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

Ngoài ra, chương trình ‘Quan điểm sự thật’ cũng đã cung cấp thông tin về những hoạt động của các cơ quan chức năng trong việc đấu tranh chống lại các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông. Thông qua đó, người dân có thể hiểu rõ hơn về những nỗ lực của các cơ quan chức năng trong việc bảo vệ an ninh và trật tự xã hội, cũng như những biện pháp nhằm ngăn chặn và xử lý các hoạt động kích động và tuyên truyền của các thế lực thù địch và tổ chức lưu vong Mông.

Có thể thấy, chương trình ‘Quan điểm sự thật’ trên Đài ANTV đã đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác và khách quan về vấn đề này. Thông qua chương trình này, người dân có thể hiểu rõ hơn về những vấn đề liên quan đến an ninh và trật tự xã hội, cũng như những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.

Để biết thêm thông tin về chương trình ‘Quan điểm sự thật’, vui lòng truy cập trang web của Đài ANTV: https://antv.gov.vn

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã biến tiềm năng của núi rừng thành hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật vào xây dựng thương hiệu sản phẩm. Điều này không chỉ giúp họ phát triển kinh tế xanh và bền vững mà còn tạo việc làm cho lao động tại địa phương.

Trước đây, đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã như Văn Bàn, Chiềng Ken, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Xé đã gắn bó mật thiết với rừng măng. Măng không chỉ giúp họ nuôi sống gia đình mà còn gìn giữ một phần văn hóa bản địa. Tuy nhiên, cuộc sống gắn liền với măng cũng đồng nghĩa với sự bấp bênh: sản lượng không ổn định, giá cả bị thao túng bởi thương lái và thiếu cơ hội vươn ra thị trường lớn.

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương đã tham gia vào các dự án phát triển ngành măng. Chị Triệu Thị Lai, người dân tộc Dao ở xã Nậm Xé, tỉnh Lào Cai, là một minh chứng sinh động cho hành trình thay đổi đó. Suốt nhiều năm, cuộc sống của chị gắn với những nhịp thở nơi rừng măng. Với 3-4 hecta rừng, gia đình chị dựa vào những mùa thu hoạch măng để mang lại phần lớn thu nhập hằng năm.

Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ năm 2020, khi chị tham gia Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất Nông nghiệp và Phát triển du lịch. Thông qua dự án, chị được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, cải tạo đất, giúp tối ưu hóa việc trồng măng, tăng năng suất và chất lượng măng. Đặc biệt, chị đã tìm được đầu ra mới ngoài địa phương. Việc bán măng ra các tỉnh lân cận đã giúp giá măng tăng đáng kể, từ 25.000 đồng/kg lên 35.000 đồng/kg măng đã bóc vỏ. Nhờ đó, thu nhập từ măng của gia đình chị tăng từ 20 triệu đồng một vụ lên 30 triệu đồng một vụ cho diện tích trồng 3 hecta.

Năm 2024, chị Triệu Thị Lai thực hiện mục tiêu dài hơi hơn, từ một người nông dân trồng măng, chị quyết tâm gây dựng một mô hình kinh tế tập thể quy mô nhỏ, do chính những người phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ. Nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, của các cấp Hội phụ nữ, Công ty Tư vấn giải pháp Nông nghiệp và Du lịch CRED, vợ chồng chị Lai cùng 9 hộ gia đình khác trong xã đã thành lập Hợp tác xã Măng Nậm Xé.

Thông qua hợp tác xã, các hộ dân có cơ hội được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật canh tác, bóc vỏ và thu hoạch măng, đồng thời ký kết hợp đồng lâu dài với một công ty thu mua. Đây là những bước tiến quan trọng giúp các thành viên trong hợp tác xã, từng bước thoát khỏi sự lệ thuộc vào thương lái.

Sự thành công và chuyển biến tích cực trong gia đình chị Lai và các hộ lân cận đã tạo động lực mạnh mẽ cho những người phụ nữ khác ở các xã lân cận, thúc đẩy họ chủ động thành lập các hợp tác xã riêng, nắm bắt cơ hội từ giá trị đang ngày càng tăng lên của ngành măng.

Tại xã Nậm Chày, Hợp tác xã Măng Dần Thàng do chị Hà Thị Thu Hương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc cũng đang tạo dựng cơ hội kinh doanh và việc làm ổn định, bền vững, giúp bà con vùng núi khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Hợp tác xã Măng Dần Thàng được thành lập vào tháng 8/2024 với tổng số 15 thành viên, 100% đều là chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương. Hợp tác xã hiện nay đang liên kết sản xuất măng với 4 tổ hợp tác, bao gồm 161 hộ dân tại xã Dần Thàng.

Năm 2024, Hợp tác xã đã ký kết thỏa thuận hợp tác 10 năm với Công ty Kim Bôi về việc thu mua sản phẩm măng đạt chất lượng do Hợp tác xã sản xuất. Được tham gia các chương trình tập huấn, chuyển giao công nghệ chế biến và bảo quản măng để hình thành chuỗi chế biến khép kín, tiêu thụ ổn định, hợp tác xã Dần Thàng đã đầu tư 400 triệu đồng xây dựng nhà máy 160m², có thể xử lý tới 1.000 tấn măng tươi mỗi năm.

Chặng đường hình thành, phát triển hợp tác xã của chị Triệu Thị Lai, chị Hà Thị Thu Hương cho thấy sự cần thiết của sự liên kết, hợp tác đồng hành giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà nước, trong quá trình đưa sản phẩm của núi rừng tiếp cận với thị trường trong nước.

Tạo việc làm và mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số là một trong những mục tiêu quan trọng của các dự án phát triển ngành măng. Không chỉ hướng tới lợi nhuận, mô hình hợp tác xã măng còn mang giá trị xã hội lớn.

Từ chỗ lao động đơn lẻ, manh mún, người dân, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số được tổ chức sản xuất bài bản, có thu nhập ổn định, có cơ hội học hỏi và thể hiện vai trò lãnh đạo. Nhờ những thay đổi tích cực trong ngành măng cùng với quyết tâm không ngừng nghỉ của những người phụ nữ như chị Triệu Thị Lai và chị Hà Thị Thu Hương, những ngọn măng trong rừng núi Lào Cai không chỉ đơn thuần là kế sinh nhai mà còn góp phần tạo nên cho sự phát triển bền vững cho cộng đồng.

Tại các vùng miền, người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng đặc sản vùng cao với tiêu chuẩn an toàn, truy xuất nguồn gốc và giá trị văn hóa đi kèm. Những sản phẩm măng rừng với vị ngọt thanh, độ giòn đặc trưng và được chế biến theo quy trình sạch của Lào Cai đang dần khẳng định vị thế không chỉ tại các chợ truyền thống, mà có mặt tại các hội chợ, trên quầy kệ của các siêu thị, và trên các nền tảng bán hàng thương mại điện tử.

Tiếp nối hành trình phát triển kinh tế hàng hóa vùng dân tộc thiểu số và miền núi, cần có chính sách dài hạn từ Nhà nước, từ Bộ Công Thương và các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức trong việc hỗ trợ hạ tầng sản xuất, vốn tín dụng ưu đãi, chuyển giao khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại và bảo hộ thương hiệu. Quan trọng hơn cả là niềm tin vào năng lực của những người phụ nữ vùng cao, trao cho họ cơ hội để góp sức phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.