Nga đã có một sự chuyển biến đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV) trong cuộc xung đột với Ukraine. Ban đầu, họ chủ yếu sử dụng UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h.

Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn. Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa.

Nga cũng đã trang bị cho các phiên bản mới hơn của UAV Geran bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video. Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử.

Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công. Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk.

Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử. Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực. Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Trong bối cảnh công nghệ quốc phòng đang phát triển không ngừng, Thổ Nhĩ Kỳ đã thể hiện sự quyết tâm trong việc tự chủ công nghệ, đặc biệt là trong lĩnh vực hệ thống bay không người lái. Tại triển lãm IDEF2025, trực thăng không người lái ALPiN do Titra Teknoloji phát triển đã được giới thiệu, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong khả năng tác chiến đa nhiệm của Thổ Nhĩ Kỳ.

ALPiN được phát triển trên cơ sở một trực thăng hai chỗ ngồi thông thường, sau đó được chuyển đổi thành hệ thống không người lái thông qua việc tích hợp các bộ chấp hành servo chuyên dụng và hệ thống lái tự động độc quyền. Đây là trực thăng không người lái đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ có khả năng cất và hạ cánh thẳng đứng hoàn toàn tự động chỉ với một nút lệnh. Thiết kế của ALPiN cho phép thực hiện nhiệm vụ hoàn toàn tự động, với khả năng chở tối đa 200 kg tải trọng, bao gồm nhiên liệu, và bay liên tục trong hơn 9 giờ với trần bay lên đến 6.400 m.

Những đặc tính này làm cho ALPiN trở nên phù hợp với các hoạt động trong môi trường chiến thuật phức tạp, cả trên bộ và trên biển, vào bất kể thời điểm nào trong ngày. Hệ thống này hỗ trợ nhiều nhiệm vụ quan trọng như trinh sát, giám sát, thu thập mục tiêu và do thám (ISTAR), cũng như triển khai hậu cần ở những khu vực mà máy bay thông thường khó tiếp cận. ALPiN có bán kính điều khiển lên đến 200 km, tốc độ hành trình 107 km/giờ và tốc độ tối đa 203 km/giờ. Hệ thống sử dụng động cơ xăng 175 lít và có thể vận hành trong điều kiện gió lên đến 37 km/giờ, được trang bị động cơ công suất 130 mã lực.

Một trong những tính năng nổi bật của ALPiN là khả năng ổn định tích hợp, cho phép nó có thể treo tại chỗ, xoay quanh trục để theo dõi mục tiêu và có thể trang bị nhiều loại tải trọng tùy theo yêu cầu nhiệm vụ. Ngoài các ứng dụng quân sự, ALPiN cũng thích hợp cho các ứng dụng dân sự như quan sát nông nghiệp, ứng cứu khẩn cấp, truyền thông tiếp sóng và triển khai như một trạm gốc di động.

Về thiết bị hàng không và điều hướng, ALPiN được trang bị hệ thống bay tự động dự phòng, lập kế hoạch nhiệm vụ thời gian thực với hơn 100 điểm tham chiếu, chức năng tự động quay về điểm xuất phát, ghi nhật ký dữ liệu bay, radar đo độ cao, hệ thống dẫn đường quán tính (INS), liên kết dữ liệu và video mã hóa AES-256, cùng hệ thống liên lạc đa băng L/S, SATCOM và VHF.

Các tùy chọn bổ sung cho ALPiN bao gồm nhận dạng địch – ta (IFF), dẫn đường GNSS chống gây nhiễu và theo dõi mục tiêu qua camera tích hợp. Hệ thống có thể trang bị camera quang – hồng ngoại (EO/IR), radar khẩu độ tổng hợp (SAR), LIDAR, cảm biến AIS, cùng các module tình báo tín hiệu (SIGINT) và thông tin liên lạc (COMINT).

ALPiN không chỉ phục vụ mục đích quân sự mà còn hỗ trợ các hoạt động dân sự. Trong quân sự, nó có thể hỗ trợ pháo binh thông qua chia sẻ mục tiêu, vận chuyển tiếp tế như đạn dược, lương thực và hỗ trợ hậu cần nhân đạo ở vùng thảm họa. Các ứng dụng khác bao gồm lập bản đồ, quan sát khí tượng và phân tích đất.

Thiết kế cất hạ cánh thẳng đứng (VTOL) của ALPiN giúp nó không cần đường băng hay hệ thống phóng ngoài, cho phép hoạt động trong địa hình gồ ghề và khó tiếp cận, kể cả vùng núi. Titra Teknoloji, công ty con của Pasifik Teknoloji, đã khẳng định vai trò của mình trong việc phát triển nền tảng tự động hóa quốc gia.

Việc giới thiệu ALPiN và phiên bản nâng cấp ALPiN-2 thể hiện sự cam kết của công ty trong việc cung cấp các giải pháp công nghệ tiên tiến cho cả mục đích quân sự và dân sự. Để biết thêm thông tin về các sản phẩm và dịch vụ của Titra Teknoloji, vui lòng truy cập vào trang web chính thức của công ty.