Ngành logistics đang nổi lên như một trụ cột quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng ấn tượng từ 14-16%/năm và quy mô thị trường đạt khoảng 40-42 tỷ USD. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khi mà mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ (Net Zero) đã cam kết tại COP26 đang trở thành một thách thức lớn, logistics xanh đã trở thành một trong những trụ cột quan trọng giúp các doanh nghiệp Việt Nam tăng khả năng chống chịu trước những biến động toàn cầu và đáp ứng yêu cầu thị trường.

Logistics xanh là chìa khóa giúp các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ bảo vệ môi trường mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đặc biệt là khi phải đối mặt với các chính sách thuế carbon của EU (CBAM). Việc đầu tư vào container thông minh, hệ thống vận hành tối ưu hay xe điện không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn giúp tiết giảm chi phí dài hạn cho các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, trên con đường chuyển đổi sang logistics xanh, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn đang gặp phải nhiều rào cản. Sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính sách tài chính, bao gồm tín dụng xanh, ưu đãi thuế và các quỹ phát triển logistics, là điều cần thiết để giúp các doanh nghiệp vượt qua những thách thức này.

Cảng Quốc tế Long An là một ví dụ điển hình về việc chủ động xây dựng chiến lược phát triển logistics quốc gia và đầu tư mạnh vào hạ tầng cảng biển. Tuy nhiên, để hiện thực hóa kế hoạch lớn này, sự hỗ trợ từ chính sách tài chính là không thể thiếu.

Nhằm hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi sang logistics xanh, Tổng cục Hải quan đã triển khai số hóa toàn diện quy trình thông quan với sự hỗ trợ của AI, blockchain, dữ liệu lớn, mã QR… Điều này không chỉ giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí mà còn giảm lượng phát thải trong vận hành logistics.

Giới chuyên gia đánh giá rằng thiếu chính sách tài chính, các doanh nghiệp sẽ không thể đơn độc chuyển đổi và nền kinh tế Việt Nam sẽ khó đạt mục tiêu xanh hóa hay chuyển đổi số hiệu quả trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Chính phủ cần sớm ban hành gói chính sách tổng lực, thiết kế rõ ràng các công cụ tài chính phù hợp với từng quy mô doanh nghiệp, từng giai đoạn chuyển đổi.

Chính sách tài chính xanh sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam chuyển đổi sang logistics xanh, từ đó giúp nền kinh tế đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng ‘0’ đã cam kết tại COP26. Đồng thời, điều này cũng sẽ giúp tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Để đạt được mục tiêu này, các chuyên gia cho rằng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần có các chính sách hỗ trợ cụ thể, như tín dụng xanh, ưu đãi thuế, và các quỹ phát triển logistics. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn giúp tăng cường khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam.

Các quốc gia châu Á đang tích cực cập nhật các quy định liên quan đến stablecoin, một loại tiền điện tử ổn định, sau khi Mỹ ban hành đạo luật Genius Act. Đạo luật này đã thiết lập một môi trường pháp lý rõ ràng cho việc phát hành và giao dịch các stablecoin có giá trị neo theo đồng đô la Mỹ.

Hiện tại, các quốc gia châu Á như Hàn Quốc, Hồng Kông, Thái Lan và Philippines đang mở đường cho các stablecoin neo giá vào các loại tiền tệ châu Á. Các công ty công nghệ lớn như JD.com và Ant Group của Trung Quốc đang nộp đơn xin phát hành stablecoin neo vào đô la Hồng Kông. Tại Hàn Quốc, giá cổ phiếu của công ty công nghệ tài chính Kakaopay Corp. đã tăng vọt khi nhà đầu tư kỳ vọng rằng công ty này cũng sẽ phát hành stablecoin neo vào đồng won.

Ngay cả ở Trung Quốc, nơi đã áp đặt lệnh cấm tiền mã hóa trong nhiều năm, giới chức trách dường như cũng đang dần chấp nhận khái niệm về các đồng tiền điện tử đóng vai trò thay thế đồng nhân dân tệ. Bộ Tài chính Thái Lan đã đề xuất phát hành stablecoin neo giá vào đồng baht được hỗ trợ bởi 10 tỉ baht trái phiếu chính phủ. Ủy ban Chứng khoán và sàn giao dịch Thái Lan (SEC) đã phê duyệt giao dịch hai stablecoin USDT và USDC trên các sàn tiền số được quản lý.

Ngân hàng trung ương Philippines (BSP) đã phê duyệt cho Coins.ph, một nhà cung cấp dịch vụ tài sản số thử nghiệm stablecoin neo giá vào đồng peso. Nỗi lo sợ về dòng vốn tháo chạy thông qua các giao dịch stablecoin dựa vào đô la Mỹ đang bao trùm khắp châu Á. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng stablecoin có thể cải thiện các giao dịch chênh lệch giá giữa các địa điểm hoặc giữa các thị trường mà không bị ràng buộc bởi giờ giao dịch ngoại hối.

Stablecoin nội địa có tiềm năng ứng dụng thực tế, đặc biệt là để tạo điều kiện cho thanh khoản vào cuối tuần và lưu chuyển vốn trơn tru hơn. Hồng Kông đã nhanh chóng trở thành nơi thí nghiệm stablecoin của khu vực. Khung pháp lý cấp phép stablecoin chính thức có hiệu lực ở đặc khu này vào ngày 1-8. Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông (HKMA) đặc biệt tập trung vào các trường hợp sử dụng khả thi và thiết thực của stablecoin.

Nhiều đơn vị phát hành quan tâm đến việc phát hành stablecoin được hỗ trợ bởi đồng nhân dân tệ ở Hồng Kông là các công ty giao dịch và thanh toán đang sử dụng đồng nhân dân tệ trong thanh toán xuyên biên giới. Trung Quốc dường như đang dần đón nhận công nghệ blockchain như một công cụ tài chính.

Trong bối cảnh này, các chuyên gia dự đoán rằng stablecoin sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình lại bức tranh tài chính châu Á. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và rủi ro liên quan đến việc phát hành và sử dụng stablecoin, và các cơ quan quản lý đang密切 theo dõi tình hình này.

Nhìn chung, việc phát triển và áp dụng stablecoin ở châu Á đang diễn ra nhanh chóng và đa dạng. Các quốc gia và công ty đang tích cực khám phá tiềm năng của stablecoin, và các cơ quan quản lý đang nỗ lực xây dựng khung pháp lý phù hợp để quản lý và giám sát hoạt động này.

Cho thuê tài chính đang nổi lên như một kênh huy động vốn linh hoạt và sáng tạo, giúp các doanh nghiệp tiếp cận với máy móc, thiết bị hiện đại mà không cần phải bỏ ra một khoản tiền lớn hoặc sử dụng tài sản thế chấp. Thay vì phải vay vốn từ ngân hàng, các doanh nghiệp có thể đề xuất với các công ty tài chính mua tài sản và cho thuê lại với lãi suất tương đương với khoản vay trung và dài hạn. Giải pháp này được đánh giá là tối ưu, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc các doanh nghiệp có hoạt động đặc thù mà tài sản có giá trị lớn nhưng khó thế chấp tại ngân hàng.

Một ví dụ điển hình về việc tận dụng lợi ích của hình thức cho thuê tài chính là Công ty Chứng nhận và kiểm định VinaControl. Thay vì đầu tư hàng chục tỷ đồng vào máy móc, thiết bị, công ty này đã chọn cách đề xuất danh mục máy móc, nhà cung cấp và mục đích sử dụng để công ty tài chính mua và cho thuê lại. Sau 3-5 năm trả gốc và lãi, doanh nghiệp sẽ sở hữu tài sản mà không cần phải sử dụng tài sản thế chấp như khi vay vốn ngân hàng. Ông Đỗ Thịnh Thắng, Giám đốc Công ty Chứng nhận và kiểm định VinaControl, chia sẻ rằng đối với những ngành nghề đặc thù, tài sản có giá trị rất lớn nhưng lại khó thế chấp ngân hàng. Ví dụ, trong lĩnh vực kiểm định, một số trang thiết bị có giá trị vài tỷ đồng nhưng lại rất khó tìm đối tác mua nếu ngân hàng phát mại.

Cho dù có nhiều lợi ích, thị trường cho thuê tài chính tại Việt Nam vẫn chưa phát triển mạnh mẽ sau hơn 15 năm. Một trong những hạn chế chính là chưa có công ty cho thuê tài chính nào được cấp phép mới và nguồn vốn của các công ty cho thuê tài chính chủ yếu phụ thuộc vào ngân hàng, khiến họ khó khăn trong việc mở rộng và phát triển. Ông Nguyễn Thiều Sơn, Tổng Giám đốc Công ty Cho thuê tài chính BIDV SuMi-Trust, cho rằng quy định của Ngân hàng Nhà nước về việc các công ty tài chính chỉ được vay ngân hàng thương mại dưới 12 tháng là một hạn chế. Trong khi đó, họ cấp tín dụng đầu ra trên 12 tháng. Ông Sơn cũng đề xuất cần thiết phải mở kênh phát hành trái phiếu cho các công ty cho thuê tài chính.

Một vấn đề khác khiến thị trường cho thuê tài chính chưa phát triển mạnh mẽ là niềm tin thị trường còn hạn chế. Ông Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Thị trường Tài chính và Bất động sản Toàn Cầu, cho rằng chương trình leasing rất phổ biến tại các nước tiên tiến nhưng chưa phổ biến tại Việt Nam do thiếu sự tin tưởng giữa hai bên: bên cho thuê và bên đi thuê. Nhiều trường hợp tại Việt Nam, bên thuê đã đem bán tài sản dù không sở hữu, dẫn đến gian lận và không trả lại thiết bị cho bên cho thuê.

Nếu Việt Nam phát triển thị trường cho thuê tài chính tương xứng với tiềm năng, có thể thành lập 400 công ty cho thuê tài chính và mở rộng quy mô dư nợ lên 300-500 ngàn tỷ đồng sau 5 năm. Khi đó, dịch vụ cho thuê tài chính sẽ trở thành kênh tiếp sức mạnh mẽ cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc phát triển thị trường cho thuê tài chính không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận với nguồn vốn linh hoạt mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.