Cựu CEO của OpenAI, Mira Murati, đã từ chối đề nghị của Mark Zuckerberg với giá lên đến 1,5 tỷ USD để mua lại công ty khởi nghiệp Thinking Machines của bà. Thay vào đó, ông Zuckerberg đã chuyển sang kế hoạch B, tiếp cận các nhân sự chủ chốt của công ty, bao gồm đồng sáng lập Andrew Tulloch. Tuy nhiên, những người này đã từ chối lời đề nghị có thể thay đổi cuộc đời.

Cuộc chiến giành nhân tài trí tuệ nhân tạo (AI) đang diễn ra khốc liệt tại Thung lũng Silicon. Các công ty như Meta, OpenAI và Anthropic đang tuyển dụng nhân sự với mức đãi ngộ lên đến hàng trăm triệu USD. Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu vẫn gắn bó với các startup nhỏ hơn vì sứ mệnh và văn hóa của họ.

Các công ty công nghệ thường sử dụng tiềm lực tài chính để lôi kéo những bộ óc xuất sắc. Nhưng trong lĩnh vực AI, một yếu tố khác đã nổi lên mạnh mẽ hơn: sứ mệnh và văn hóa. Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng OpenAI đang gần đạt trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) nhất, và muốn đóng góp cho mục tiêu mang tính ‘lịch sử nhân loại’ này.

Sự gắn kết của đội ngũ nhân viên Thinking Machines với Mira Murati cũng là một yếu tố quan trọng. Các startup như Thinking Machines của Murati, Anthropic của Amodei hay SSI của Sutskever đều xây dựng văn hóa phẳng, coi trọng cộng tác và tinh thần ‘vì nhân loại’ thay vì chỉ vì lợi nhuận.

Cuộc chiến giành nhân tài AI vẫn đang tiếp diễn. Tuy nhiên, các startup cũng đang học cách tự bảo vệ mình. Ilya Sutskever, người sáng lập Safe Superintelligence (SSI), thậm chí còn khuyến khích nhân viên không cập nhật hồ sơ LinkedIn để tránh bị các công ty khác lôi kéo.

Đề nghị 1 tỷ USD bị từ chối của Mark Zuckerberg cho thấy một bài học quan trọng: trong AI, con người mới là tài sản chiến lược số một và để giữ họ, tiền bạc chỉ là một phần của câu chuyện. Thinking Machines – startup chưa đầy một năm tuổi – đã chứng minh rằng một tầm nhìn đủ mạnh có thể chống lại cả tỷ USD từ gã khổng lồ công nghệ.

Thị trường lao động Đông Nam Á đang trải qua một giai đoạn biến động đáng kể trong năm nay. Dữ liệu mới nhất về tiền lương từ cuối năm 2024 đến đầu năm 2025 cho thấy những tín hiệu tích cực, với không chỉ mức lương tăng mà còn sự gia tăng trong dòng vốn đầu tư và sức cạnh tranh. Một nghiên cứu gần đây của Aon chỉ ra rằng quỹ lương tại các quốc gia Đông Nam Á dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong năm 2025, với tốc độ tăng trung bình khác nhau giữa các quốc gia.

Việt Nam dự kiến sẽ dẫn đầu khu vực với mức tăng trung bình 6,7% trong năm 2025, tiếp đến là Indonesia với 6,3% và Philippines với 5,8%. Trong khi đó, Singapore chỉ tăng nhẹ 4,4% do mức lương cơ bản ở đảo quốc sư tử vốn dĩ đã cao và thị trường lao động ngày càng cạnh tranh. Đối với các doanh nghiệp, những con số này không chỉ phản ánh thực tế rằng chi phí lao động đang tăng, mà còn đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp cần cạnh tranh gay gắt nếu muốn thu hút nhân tài.

Quỹ lương tăng mạnh nhất trong các ngành công nghệ và sản xuất, với mức tăng trung bình từ 5,7% đến 5,8%. Đây là kết quả từ làn sóng đầu tư vào các công nghệ sản xuất tiên tiến, trí tuệ nhân tạo AI, công nghệ tài chính (fintech) và công nghệ xanh. Người lao động nhảy việc không phải chỉ vì bên ngoài có nhiều cơ hội đang chờ đón họ, mà còn vì họ có những biến chuyển trong kỳ vọng về việc làm.

Họ không còn chấp nhận mức lương tăng nhỏ giọt hoặc các điều kiện làm việc cứng nhắc, ngặt nghèo, mà họ hướng đến công việc có ý nghĩa, lộ trình phát triển rõ ràng nhưng vẫn đảm bảo sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Các yếu tố khiến lương tăng bao gồm nhu cầu tăng, không đủ người và làm việc xuyên biên giới. Một trong những nguyên nhân chính khiến lương tăng là do thiếu hụt lao động có kỹ năng.

Các lĩnh vực như AI, an ninh mạng, tối ưu chuỗi cung ứng và phát triển sản phẩm số đang có nhu cầu cao và chi phí tuyển dụng đắt đỏ. Tình trạng thiếu hụt này đang buộc doanh nghiệp phải xem xét lại chiến lược về lương thưởng, đãi ngộ. Họ cần tuyển dụng linh hoạt, xây dựng các chương trình tái đào tạo nội bộ, hỗ trợ phát triển nghề nghiệp và mở các học viện số để tự phát triển nhân tài.

Việt Nam không chỉ dẫn đầu về mức tăng lương mà còn là nguồn lực thúc đẩy phía sau. Các ông lớn công nghệ như Nvidia, Samsung, Intel đang mở rộng hoạt động tại Việt Nam, khiến nhu cầu về kỹ sư, nhà khoa học dữ liệu, quản lý dự án tăng vọt. Dự báo mức tăng lương trong ngành công nghệ tại Việt Nam có thể chạm ngưỡng 7,5% trong năm 2025.

Thị trường lao động Đông Nam Á đang trở nên năng động hơn, cạnh tranh hơn và đòi hỏi cao hơn bao giờ hết. Vậy nên chỉ tăng lương là chưa đủ. Thay vào đó, doanh nghiệp cần hành động nhanh và cởi mở hơn, thiết kế chính sách đãi ngộ thông minh hơn, đầu tư vào đào tạo liên tục và xây dựng văn hóa làm việc ý nghĩa nếu muốn thu hút và giữ chân nhân tài hàng đầu.