Ngày nay, tội phạm công nghệ cao đang ngày càng biến tướng và trở nên tinh vi hơn, trong đó hình thức “bắt cóc online” đang được cảnh báo mạnh mẽ trên toàn quốc. Đây là hình thức khống chế tâm lý nạn nhân qua điện thoại bằng cách giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án và sử dụng các nền tảng mạng xã hội để đe dọa và lừa nạn nhân cách ly với gia đình.

Hình thức “bắt cóc online” diễn ra khi các đối tượng giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện thoại cho nạn nhân, thông báo rằng họ có liên quan đến một đường dây phạm tội và yêu cầu nạn nhân phải đến khách sạn, nhà nghỉ để làm việc. Đồng thời, các đối tượng yêu cầu nạn nhân không nghe bất kỳ cuộc gọi nào khác ngoài cuộc gọi để phục vụ điều tra. Sau đó, các đối tượng sẽ buộc nạn nhân gọi điện về cho gia đình yêu cầu chuyển tiền để chuộc người.

Nhiều vụ việc điển hình đã được ghi nhận tại các địa phương trên cả nước. Ví dụ, tại TP. Hồ Chí Minh, một nữ sinh viên từ Khánh Hòa bị đối tượng giả danh công an cáo buộc liên quan đến đường dây rửa tiền và yêu cầu chuyển 150 triệu đồng để chứng minh vô tội. Tại tỉnh Thái Nguyên, mặc dù chưa ghi nhận trường hợp nào bị lừa theo hình thức này, nhưng nhiều địa phương khác đã phát hiện và xử lý các vụ việc tương tự.

Các đối tượng thường sử dụng công nghệ AI để giả giọng nói, tạo hình ảnh deepfake, thậm chí giả mạo cuộc gọi video. Một số thủ đoạn phổ biến bao gồm giả danh công an gọi điện thoại cho học sinh, sinh viên, thông báo họ có liên quan đến một đường dây phạm tội và yêu cầu nạn nhân phải đến khách sạn, nhà nghỉ để làm việc.

Để phòng tránh hậu quả từ việc lạm dụng chia sẻ hình ảnh gia đình, trẻ nhỏ trên mạng xã hội, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ thông tin cá nhân. Cụ thể, hạn chế đăng ảnh trẻ em công khai lên mạng xã hội; cài đặt riêng tư cho bài đăng, không chấp nhận người lạ theo dõi tài khoản; hướng dẫn trẻ không chia sẻ thông tin cá nhân cho người lạ qua mạng xã hội.

Khi rơi vào tình huống bị đe dọa từ những cuộc gọi điện thoại, người dân cần trình báo cơ quan công an nơi gần nhất để được hỗ trợ. Ngoài ra, người dân cần cảnh báo ngay cho người thân, bạn bè để tránh trở thành nạn nhân tiếp theo.

Một số chuyên gia an ninh mạng cũng khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác khi nhận được các cuộc gọi điện thoại từ người lạ, đặc biệt là khi họ yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân. Nếu nghi ngờ, người dân nên liên hệ với cơ quan công an để được tư vấn và hỗ trợ.

Lừa đảo qua mạng xã hội đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng, với những thủ đoạn tinh vi lợi dụng tâm lý nóng vội của người tiêu dùng trong việc “săn” giá rẻ phút chót. Các đối tượng lừa đảo thường tạo ra các fanpage giả mạo, thậm chí có tích xanh để tạo lòng tin, đăng tải các chương trình du lịch gần giống với các cơ sở chính thống và yêu cầu chuyển cọc trước 50%. Sau đó, họ gửi mã đặt phòng giả và cắt đứt liên lạc với nạn nhân.

Các fanpage lừa đảo này thường sao chép nội dung bài đăng, hình ảnh và quy trình đặt phòng và thanh toán từ trang chính thống. Chúng chạy quảng cáo trên Facebook với nội dung hấp dẫn và đánh vào tâm lý ham rẻ của người dùng. Khi giao dịch xong, các đối tượng thông báo hết phòng và hướng dẫn nạn nhân liên hệ với ‘kế toán’ để được hoàn tiền. Tuy nhiên, khi khách gọi, chúng yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc gửi link thanh toán qua cổng trung gian như VnPay để tạo cảm giác hợp lệ.

Nhiều người đã bị lừa mất thêm tiền hoặc lộ dữ liệu tài chính do lo lắng muốn lấy lại tiền và làm theo yêu cầu của đối tượng. Chỉ khi nghi ngờ hoặc không liên lạc được với ‘bên đặt phòng’, nạn nhân mới gọi đến hotline chính thức của khách sạn để xác minh, nhưng lúc đó thường đã quá muộn.

Để nhận biết fanpage lừa đảo, người dùng cần chú ý đến các dấu hiệu như tương tác bất thường (nhiều lượt thích nhưng ít hoặc không có bình luận thật), thông tin ‘Giới thiệu’ không rõ ràng (do nước ngoài quản lý hoặc mới lập) và số điện thoại không khớp với website chính thức. Người dùng nên kiểm tra mục ‘Tính minh bạch của Trang’ để xem người quản lý trang và lịch sử đổi tên fanpage.

Khi gặp các trường hợp nghi ngờ, người dùng không nên cung cấp thông tin cá nhân hoặc thực hiện các giao dịch tài chính mà không có sự xác minh cẩn thận. Để tránh trở thành nạn nhân của các lừa đảo trực tuyến, người dùng cần nâng cao cảnh giác và có kiến thức cần thiết về các thủ đoạn lừa đảo qua mạng xã hội.

Nâng cao nhận thức và có kiến thức về các biện pháp phòng tránh là chìa khóa giúp người dùng bảo vệ mình trước những lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Liên hệ với các cơ quan chức năng hoặc hotline chính thức của các doanh nghiệp khi có nghi vấn để được hỗ trợ và tư vấn.