Chính phủ Việt Nam đang tích cực thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ tiên tiến nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững. Tại sự kiện ‘Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới’ diễn ra vào sáng ngày 29/7 tại Hà Nội, các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực năng lượng đã tập trung thảo luận về những đột phá công nghệ có tiềm năng tạo nên sự thay đổi lớn cho ngành năng lượng.

Với dự báo nhu cầu điện năng tăng từ 8 đến 10% hàng năm, Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong việc đảm bảo cung cấp điện ổn định và bền vững. Trong bối cảnh này, việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch và giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch đã trở thành yêu cầu cấp thiết. Các chuyên gia đã chỉ ra rằng lưới điện thông minh, công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến, hydro xanh và các giải pháp năng lượng tái tạo hiệu suất cao sẽ là những trụ cột quan trọng giúp Việt Nam đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Để hiện thực hóa mục tiêu đầy tham vọng này, các chuyên gia và doanh nghiệp đang nhấn mạnh sự cần thiết phải ổn định và minh bạch hóa khung chính sách, hoàn thiện thể chế và khuyến khích hợp tác giữa khu vực công và tư nhân. Trên cơ sở nền tảng chính sách quan trọng đã được thiết lập, bao gồm Nghị quyết 55 và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, Việt Nam đang hướng tới mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo chiếm tới 75% vào năm 2050. Việc cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 không chỉ là một mục tiêu môi trường mà còn là động lực mạnh mẽ để hoàn thiện thể chế và thúc đẩy một cách thực chất và hiệu quả việc chuyển đổi sang năng lượng xanh.

Trong hành trình hướng tới tương lai năng lượng bền vững, việc tập trung vào nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ năng lượng sạch sẽ đóng vai trò quan trọng. Quá trình chuyển đổi này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Đồng thời, sự tham gia tích cực của các bên liên quan, bao gồm cả khu vực tư nhân và cộng đồng, sẽ là yếu tố then chốt để đạt được thành công trong quá trình chuyển đổi năng lượng. thông qua việc xây dựng một môi trường chính sách hỗ trợ và khuyến khích đầu tư vào năng lượng tái tạo, Việt Nam có thể nhanh chóng đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững và biến đổi khí hậu.

Nhà máy Lọc dầu Dung Quất (NMLD) đang tích cực triển khai các biện pháp để đảm bảo an toàn công nghệ trong vận hành, với mục tiêu nâng cao hiệu suất và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Mới đây, cuộc họp kiểm soát rủi ro trọng yếu đã được tổ chức tại Hà Nội, thu hút sự tham gia của lãnh đạo Công ty Cổ phần Lọc dầu Bình Sơn (BSR), Ban Giám đốc NMLD Dung Quất, các chuyên gia và đại diện nhà thầu O&M.

Cuộc họp tập trung vào việc đánh giá và giải quyết các vấn đề cấp bách liên quan đến an toàn công nghệ, bao gồm ăn mòn, rò rỉ, suy giảm toàn vẹn cơ khí và độ tin cậy thiết bị. Ông Mai Tuấn Đạt, Phó Tổng Giám đốc BSR, Chủ tịch Hội đồng An toàn, đã nhấn mạnh rằng công tác đảm bảo an toàn công nghệ phải được đặt lên hàng đầu và trở thành một phần văn hóa vận hành của NMLD Dung Quất.

BSR đang tích cực triển khai các giải pháp kiểm soát rủi ro trọng yếu, bao gồm rà soát và kiểm soát nguy cơ ăn mòn và rò rỉ, giám sát và kiểm tra định kỳ thiết bị, chuẩn hóa tiêu chuẩn kỹ thuật và hoàn thiện quy trình phát hành các tình huống kỹ thuật. Đồng thời, BSR cũng đẩy mạnh triển khai hệ thống số hóa quy trình quản lý an toàn công nghệ tự động, nhằm phát hiện sớm xu hướng bất thường của thiết bị và cảnh báo rủi ro theo thời gian thực.

Ban lãnh đạo BSR khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc xây dựng hệ thống quản lý và văn hóa an toàn công nghệ toàn diện, lấy con người làm trung tâm và dữ liệu làm công cụ hỗ trợ ra quyết định. Việc này không chỉ giúp nâng cao hiệu suất vận hành mà còn đảm bảo an toàn cho người dân và môi trường.

Cuộc họp kiểm soát rủi ro trọng yếu là một phần trong nỗ lực không ngừng của BSR nhằm nâng cao hiệu suất và đảm bảo an toàn cho NMLD Dung Quất. Với sự tham gia của các chuyên gia và đại diện nhà thầu O&M, cuộc họp đã cung cấp một diễn đàn quan trọng để thảo luận và giải quyết các vấn đề cấp bách liên quan đến an toàn công nghệ.

Trong thời gian tới, BSR sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai các giải pháp kiểm soát rủi ro trọng yếu, đồng thời tăng cường hợp tác với các chuyên gia và nhà thầu để đảm bảo an toàn công nghệ cho NMLD Dung Quất. Việc này không chỉ giúp đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Việt Nam được đánh giá có tiềm năng điện gió ngoài khơi lớn nhất Đông Nam Á, với tổng công suất lên đến gần 600 GW. Bên cạnh đó, quốc gia này cũng sở hữu trữ lượng sinh khối dồi dào từ nông nghiệp và bức xạ mặt trời cao quanh năm ở khu vực miền Trung và miền Nam, tạo ra tiềm năng phát triển năng lượng sạch rất lớn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang nguồn năng lượng sạch đang gặp phải nhiều khó khăn.

Thị phần năng lượng tái tạo trong tổng mức năng lượng của quốc gia còn thấp. Số lượng các dự án đầu tư vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và LNG, còn ít ỏi. Các chuyên gia nhận định rằng quá trình hiện thực hóa tiềm năng này đang bị chậm lại đáng kể. Mặc dù Quy hoạch điện VIII đã điều chỉnh mục tiêu phát triển mạnh điện gió ngoài khơi và điện khí LNG, nhưng đến nay chưa có dự án điện gió ngoài khơi nào được triển khai thực tế. Chỉ có 3 trong số 13 dự án LNG hiện hữu đang đúng tiến độ.

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này đến từ ba “nút thắt” lớn: thiếu cơ chế giá điện rõ ràng và hấp dẫn; thủ tục đầu tư – phê duyệt dự án còn chồng chéo; và đặc biệt là khó khăn trong huy động vốn, cả vốn đầu tư ban đầu lẫn vốn vận hành dài hạn. Nếu không tháo gỡ các “nút thắt” này, rất khó để đạt được mục tiêu mà Quy hoạch điện VIII điều chỉnh và cam kết Net Zero đặt ra.

TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, nhận định rằng: “Dòng vốn này sẽ không tự chảy đến nếu không có hệ sinh thái tài chính xanh rõ ràng, cơ chế bảo lãnh tín dụng hợp lý và hành lang pháp lý minh bạch, ổn định lâu dài”. Việc chưa có bộ tiêu chí thống nhất đánh giá dự án xanh, chưa có thị trường trái phiếu xanh phát triển đầy đủ, cũng như thiếu cơ chế ưu đãi thuế – phí đang khiến dòng vốn xanh vẫn còn chảy chậm.

Để khắc phục tình trạng này, nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế đã khuyến nghị rằng Việt Nam cần khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý về tài chính xanh. Điều này có thể được thực hiện bằng cách: Ban hành tiêu chuẩn quốc gia về dự án xanh để các tổ chức tài chính có căn cứ thẩm định; Tạo lập thị trường trái phiếu xanh với cơ chế ưu đãi về thuế, tín dụng và quy trình phát hành đơn giản; Khuyến khích các ngân hàng thương mại phát triển sản phẩm tín dụng xanh thông qua hỗ trợ lãi suất, chia sẻ rủi ro từ quỹ bảo lãnh; Thành lập các quỹ tài chính xanh quốc gia để làm “vốn mồi”, thu hút thêm các nguồn lực từ khu vực tư nhân và quốc tế.

Trong bối cảnh dòng vốn quốc tế còn dè dặt, sự vào cuộc chủ động của các doanh nghiệp nhà nước hàng đầu như Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ là cú hích quan trọng. Với năng lực tài chính, uy tín quốc tế và vai trò trong ngành năng lượng, các doanh nghiệp này có thể làm “cầu nối tín nhiệm” giữa Chính phủ và nhà đầu tư quốc tế.

Việt Nam đã cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đồng thời đặt mục tiêu phát triển điện gió ngoài khơi và LNG thành trụ cột an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để biến các mục tiêu thành hiện thực, cần có những hành động cụ thể và quyết liệt ngay từ bây giờ.