Trong nửa đầu năm 2025, các cảng hàng không Việt Nam đã phục vụ 59,7 triệu lượt hành khách, và trong năm 2024, ngành hàng không đã đạt mốc 110 triệu lượt hành khách. Với giả định mỗi hành khách mất trung bình từ 3-4 phút để hoàn thành các thủ tục tại sân bay, từ kiểm tra an ninh, soi chiếu hành lý đến làm thủ tục xuất nhập cảnh, tổng thời gian bị lãng phí có thể lên tới 5,5-7,3 triệu giờ.

Tính dựa trên GDP bình quân đầu người năm 2024 là 115 triệu đồng và giả sử một người lao động làm việc khoảng 2.000 giờ mỗi năm, giá trị gia tăng trung bình của một giờ lao động là 57.500 đồng. Do đó, thời gian mất 3-4 phút có giá trị kinh tế từ 2.875 đến 3.833 đồng mỗi hành khách. Khi tính toán với tổng số lượt khách, mức lãng phí toàn xã hội rơi vào khoảng từ 316 – 422 tỉ đồng mỗi năm, đây là một con số không hề nhỏ. Điều này đòi hỏi các cơ quan chức năng phải ưu tiên hiện đại hóa thủ tục sân bay trong chính sách tiết kiệm nguồn lực xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Việc kiểm tra an ninh tại sân bay là một phần quan trọng trong hành trình bay, nhưng các quy định hiện tại như cởi giày, thắt lưng, áo khoác, mũ và đặt thiết bị điện tử ra khay riêng để kiểm tra có thể gây phiền hà cho hành khách. Trên thế giới, nhiều sân bay đã áp dụng công nghệ hiện đại để giảm thiểu các quy định này. Tại Mỹ, việc bắt buộc cởi giày khi qua cửa an ninh đã được hủy bỏ từ tháng 7-2025. Tương tự, các chương trình như TSA PreCheck đã cho phép hành khách được miễn việc cởi giày, tháo laptop, hoặc cởi áo khoác.

Ở Việt Nam, hầu hết sân bay quốc tế và nội địa vẫn đang áp dụng quy định yêu cầu hành khách cởi giày, tháo thắt lưng, bỏ hết thiết bị điện tử vào khay để kiểm tra. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ kiểm tra an ninh, việc dỡ bỏ quy định này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng an ninh hiện đại như máy soi CT, máy quét millimeter-wave và trí tuệ nhân tạo trong phân tích ảnh quét. Việc áp dụng các công nghệ này không chỉ giúp hành khách cảm thấy thoải mái hơn mà còn giúp xử lý lượng khách lớn trong thời gian ngắn hơn.

Dù vậy, cần phải nhìn nhận thực tế rằng Việt Nam vẫn chưa triển khai rộng rãi các công nghệ kiểm tra tiên tiến. Vì vậy, việc dỡ bỏ quy định hiện tại cần phải có phương án thay thế phù hợp để không gây rủi ro cho an ninh hàng không. Việc kiểm tra chặt chẽ tất cả hành khách, dù có phần phiền toái ở góc độ cá nhân nhưng vẫn sẽ mang lại lợi ích an toàn chung cho tất cả mọi người.

Việc áp dụng ứng dụng VNeID và công nghệ nhận diện sinh trắc học tại các sân bay trên toàn quốc đang được đẩy mạnh nhằm nâng cao hiệu quả quản lý an ninh hàng không và hỗ trợ chuyển đổi số quốc gia. Dự kiến từ tháng 9 tới, công nghệ này sẽ được triển khai rộng rãi tại nhiều sân bay, giúp hành khách thực hiện thủ tục hàng không một cách nhanh chóng và tiện lợi hơn.

Đặc biệt, tại nhà ga T3 của sân bay Tân Sơn Nhất, ứng dụng VNeID và công nghệ nhận diện sinh trắc học đã được chính thức triển khai từ ngày 26/7. Theo thống kê từ Bộ Công an, tính năng “Dịch vụ hàng không” trên VNeID đã thu được hơn 24.000 lượt sử dụng chỉ sau ba tháng áp dụng. Vietnam Airlines đã báo cáo 14.763 lượt hành khách sử dụng công nghệ này trên 6.555 chuyến bay, trong khi Vietjet Air ghi nhận 10.317 lượt trên 3.376 chuyến.

Công nghệ định danh điện tử và sinh trắc học giúp nâng cao độ chính xác khi xác thực thông tin, giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc sử dụng giấy tờ giả mạo và tăng cường khả năng kiểm soát hành khách. Dữ liệu định danh thống nhất trên VNeID cũng hỗ trợ việc kết nối giữa các Bộ, ngành và đơn vị liên quan, giúp tiết kiệm thời gian, nhân sự và chi phí hành chính.

Ông Võ Trung Hòa, Cục trưởng Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06 – Bộ Công an), cho biết mục tiêu của cơ quan chức năng là đến cuối năm 2025, đạt ít nhất 70% hành khách trên chuyến bay nội địa sử dụng công nghệ sinh trắc học để hoàn tất toàn bộ thủ tục bay qua các cửa tự động, bao gồm cả cửa kiểm soát an ninh và cửa lên máy bay.

Ứng dụng VNeID được xem là một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ thống quản lý an ninh hàng không hiện đại và hiệu quả. Đồng thời, việc triển khai công nghệ này tại các sân bay cũng mang lại nhiều lợi ích thực tế cho hành khách, giúp họ tiết kiệm thời gian và trải nghiệm dịch vụ tốt hơn.

Trước đó, các sân bay lớn như Nội Bài, Cát Bi, Vân Đồn, Phú Bài, Vinh, Đà Nẵng, Buôn Ma Thuột, Cam Ranh, Liên Khương, Tân Sơn Nhất… đã tổ chức thu thập thông tin sinh trắc học của người dân phục vụ việc triển khai ứng dụng VNeID. Hiện, nhiều hành khách đã có thể sử dụng VNeID để làm thủ tục đi máy bay.