Pump và Dump (pump and dump) có lẽ là hai thuật ngữ mà bạn thường nghe thấy khi tham gia thảo luận tại các nhóm trade coin hay các cộng đồng tiền điện tử trên Telegram hoặc Facebook, thậm chí có cả những nhóm (group) lập ra chỉ để dành riêng cho mục đích chơi pump coin và dump coin. Pump Dump trong trade coin là hình thức đầu tư lướt sóng cực kỳ rủi ro, nếu bạn là người mới tham gia mà không có kiến thức thì rất dễ trở thành “con mồi” cho lũ “cá mập”. Bài viết này Tôi Yêu Bitcoin sẽ cùng các bạn tìm hiểu xem Pump and Dump là gì? Cách nhận biết và một số kinh nghiệm cần biết.
Pump and Dump là gì?
Pump và Dump trong thị trường tiền điện tử, đặc biệt là trade coin, được hiểu là hình thức thao túng thị trường, “làm giá”, “bơm thổi giá” một đồng coin nào đó lên cao (Pump), rồi sau đó liên tục bán ra để dìm giá coin đó xuống thấp tới mức thảm hại (dump), thậm chí không bằng giá lúc mới pump. Hành động Pump and Dump rất phổ biến trong các thị trường như chứng khoán, forex hay vàng, chứ không riêng gì ở tiền điện tử.
Pump and Dump thực chất là một hành vi bất hợp pháp, tuy nhiên, nếu như trong thị trường truyền thống như chứng khoán các nhà đầu tư, trader được bảo vệ nếu trở thành nạn nhân thì ở sàn tiền điện tử thì hoàn toàn không, bởi vì tiền điện tử ở hầu hết các quốc gia là chưa có khung pháp lý, ở Việt Nam cũng chưa hề có dự luật nào bảo về nhà đầu tư, vì thế, khi tham gia đầu tư vào thị trường tiền điện tử, các nhà đầu tư phải có kiến thức và tự bảo vệ mình trước những đợt Pump và Dump như thế.
Pump & Dump thường được thực hiện bởi các tổ chức, các nhóm “cá mập” (chỉ những người có vốn lớn) hoặc cá voi (chỉ những người có vốn siêu lớn). Khi nắm giữ một số lượng coin hoặc tiền lớn, họ có thể điều hướng thị trường theo hướng mà họ muốn, họ có thể pump giá lên cao và dump giá xuống thấp hay còn được gọi là thao túng thị trường.
Các nhóm Pump coin trên Telegram, Facebook “lùa gà”
Không chỉ riêng ở Việt Nam mà trên thế giới cũng có rất nhiều nhóm pump & dump trên Telegram hoặc Facebook được các cá mập lập ra để “lùa gà” kiếm tiền. Những con “gà” thường là những người mới tham gia, những trader con kinh nghiệm, và ham lợi nhuận trước mắt.
Bản thân mình vào đầu năm 2017, khi mới tham gia thị trường tiền điện tử cũng mày mò học trade coin, khi ấy không có kinh nghiệm, cũng bị lôi kéo vào những group trên Telegram, các nhóm này thường xuyên đăng những hình ảnh về pump coin và thu hút mọi người bằng lợi nhuận 20%, 30%, thậm chí 50% chỉ trong vài phút. Mình cũng thử tham gia một số “kèo” họ cho, lần đầu tiên thì cũng lãi được chút, nhưng càng theo càng mất và cuối cùng là “cháy” toàn bộ $1.000, mãi về sau mới nhận ra rằng những nhóm này lập ra chỉ để lừa những người non nớt như mình. Thực chất, trò “pump and dump” này không khác gì một hình thức lừa đảo.
Quá trình thực hiện Pump và Dump của các nhóm “cá mập”
Đầu tiên, chủ quản của các nhóm Pump and Dump coin này sẽ chọn ra một đồng coin vốn hóa thị trường + với khối lượng giao dịch (volume) nhỏ hay còn gọi là “Coin rác“. Vì sao lại là coin nhỏ, vì những coin volume nhỏ thì mới dễ làm giá, còn với coin lớn như BTC, ETH, XRP thì cần phải có một số vốn cực lớn nếu muốn làm giá. Tiếp đến họ sẽ bắt đầu mua vào từ từ để “gom hàng” rồi đẩy giá lên từ từ.
Khi đã mua được một số lượng đủ lớn, họ bắt đầu loan tin (cho kèo) lên các nhóm Telegram hay Facebook, nhóm thường có hai kiểu là “miễn phí” và “trả phí”, tất nhiên, kèo sẽ được cho nhóm trả phí trước để mua vào, lúc này chủ nhóm có thể bán ra (xả) một lượng nhỏ trước để giảm rủi ro.
Cuối cùng, họ đẩy kèo qua các nhóm miễn phí, lúc này giá coin đã pump một cột xanh khá lớn, cột xanh này ngay lập tức thu hút được sự chú ý của các thành viên, lúc này hội chứng FOMO bắt đầu xuất hiện và mọi người liên tục mua vào để kịp “lên thuyền”. Trong lúc đó, chủ nhóm và các thành viên trả phí đã bắt đầu “xả hàng”, và tới khi dấu hiệu pump dừng lại thì bọn chúng xả hàng loạt khiến giá dump mạnh.
Quá trình này có thể diễn ra trong vài ngày, vài giờ và thậm chí chỉ vài phút, như biểu đồ dưới đây bạn có thể thấy, một đồng coin volume nhỏ trên sàn Binance, chỉ trong vòng chưa đầy 1 giờ mà hai cột xanh đỏ gần như nhau, nếu bạn mua đúng đỉnh thì không biết đến bao giờ mới về được “bờ”, tức là giá khi mới mua và cũng có thể là không bao giờ về được.
Một số lời khuyên để tránh trở thành nạn nhân của Pump & Dump
Nếu bạn là người mới, nên hạn chết mua những coin có volume nhỏ, bạn có thể theo dõi các nhóm này để hiểu cơ chế pump and dump, nếu muốn có thể tham gia với số vốn thật nhỏ để có kinh nghiệm thực tế.
Những coin đã Pump vài cột nến xanh lè rồi thì không nên mua, đặc biệt là những coin volume nhỏ, vì khả năng cao bạn sẽ đu đỉnh.
Chọn những sàn lớn và uy tín để tránh những đồng coin rác, thường các nhóm cá mập sẽ chọn các sàn có volume nhỏ, thường sẽ có nhiều coin rác để thực hiện Pump dump dễ dàng hơn. Vì thế, hãy chọn các sàn lớn như Binance, Huobi, OKEx,..tất nhiên, những sàn này vẫn sẽ có coin rác và bị làm giá, nhưng rất ít.
Không bao giờ “all-in”, tức là đừng bao giờ đầu tư hết vào một coin nào đó, mà nên phân bổ vốn ra 3 – 4 coin chẳng hạn, 60 – 70% vốn nên hold coin Top như BTC, ETH, XRP,..30% còn lại để trade, như vậy sẽ giảm thiểu rủi ro khi đầu tư.
Không để bị “cám giỗ”, bạn sẽ thường xuyên bị add vào các nhóm Pump và Dump trên Telegram và thường xuyên nhận được các thông báo lợi nhuận nhóm kiếm được, nhưng đừng vội theo kèo, vì gần như không có ai chia sẻ lợi ích mà không có mục đích, có thể họ sẽ cho bạn ăn kèo 1,2 lần, nhưng sau đó thì thua nhiều hơn thắng, cái này gọi là “nuôi béo rồi thịt”.
Biết cách chọn lọc nhóm để tham gia, Telegram có một cái khó chịu là bạn sẽ tự động bị add vào các nhóm, để tránh điều này thì bạn nên thiết lập để không ai có thể tự add nếu không có sự đồng ý của bạn (cái này bạn tự mò nhé). Tất nhiên, vẫn sẽ có những nhóm “chất lượng”, thỉnh thoảng họ cho kèo ăn được và không phải là trò Pump Dump, nhưng không ai có thể dự đoán chính xác 100% hướng đi thị trường, sẽ có lúc phân tích đúng, lúc sai, rủi ro là luôn có, hãy biết cách phân bổ vốn hợp lý.
Mặc dù vẫn có những người có thể kiếm tiền được khi tham gia “lướt sóng” cùng các nhóm Pump and Dump này, nhưng rất ít, thường là những trader PRO, những người dày dặn kinh nghiệm rồi, còn với bạn, nếu là người mới tham gia thì mình khuyến nghị không nên tham gia làm gì cả, mình chắc chắn bạn sẽ thua nhiều hơn là thắng, mua đỉnh bán đáy là điều sẽ xảy ra.
Nguồn: ToiYeuBitcoin