Chuyển đổi xanh trong ngành du lịch đang trở thành một xu hướng tất yếu tại Việt Nam. Đảng và Nhà nước đã đề ra các chủ trương, đường lối và chính sách để thúc đẩy sự phát triển của du lịch bền vững, trong đó có sự phát triển của du lịch xanh. Theo Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, mục tiêu là phát triển du lịch theo hướng bền vững và bao trùm trên nền tảng tăng trưởng xanh.
Thực tế, trong nhiều năm qua, du lịch Việt Nam đã xác định rõ chiến lược phát triển du lịch xanh. Từ năm 2018-2019, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã vận động các doanh nghiệp du lịch chung tay bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải nhựa. Sau đại dịch COVID-19, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã tập trung xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí Du lịch xanh (VITA GREEN), áp dụng cho các điểm đến và doanh nghiệp du lịch hội viên trên cả nước.
Nhiều địa phương đã triển khai các mô hình du lịch xanh, mang lại hiệu quả tích cực. Điển hình như TP. Hội An đã kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp và du khách hạn chế và giảm thiểu đồ nhựa sử dụng một lần. Đảo Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) đã triển khai thí điểm quy định du khách không mang chai nhựa, túi nilon, vật liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường lên đảo. Những nỗ lực này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn nâng cao ý thức của du khách về tầm quan trọng của du lịch bền vững.
Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi du lịch xanh tại Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Để chuyển đổi và phát triển du lịch xanh, cần thực hiện một số giải pháp đồng bộ. Trước hết, cần thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý thực hiện quy hoạch, đảm bảo không phá vỡ hoặc điều chỉnh quy hoạch tùy tiện. Điều này sẽ giúp tránh tình trạng đầu tư tràn lan và đảm bảo sự phát triển bền vững của du lịch.
Một giải pháp quan trọng khác là khuyến khích các nhà đầu tư và doanh nghiệp đầu tư du lịch có trách nhiệm theo hướng đầu tư xanh và bền vững. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc cung cấp các ưu đãi về thuế, vốn vay ưu đãi cho những doanh nghiệp tiên phong áp dụng mô hình xanh. Đồng thời, cần kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đầu tư, kinh doanh ‘núp bóng’ dưới hình thức các ‘dự án du lịch xanh’ nhưng thực chất là đầu cơ bất động sản.
Để đảm bảo tính hiệu quả, cần đưa các tiêu chí xanh thành yêu cầu bắt buộc trong hoạt động du lịch. Việc xây dựng cơ chế giám sát và đánh giá độc lập việc tuân thủ các tiêu chí môi trường đối với doanh nghiệp du lịch cũng là cần thiết. Điều này sẽ giúp tăng cường trách nhiệm của các doanh nghiệp đối với môi trường và cộng đồng địa phương.
Bên cạnh đó, việc thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về du lịch bền vững là một bước đi quan trọng. Ban chỉ đạo này sẽ có trách nhiệm giám sát thực hiện các mục tiêu xanh, điều phối nguồn lực và tháo gỡ vướng mắc chính sách kịp thời cho các địa phương. Điều này sẽ giúp tạo sự gắn kết và đồng bộ trong việc phát triển du lịch xanh trên toàn quốc.
Cuối cùng, để phát triển du lịch xanh, cần tạo ra nhiều sản phẩm du lịch xanh, thân thiện với môi trường, du lịch có trách nhiệm, tạo cơ hội việc làm và chia sẻ lợi ích với cộng đồng. Điều này không chỉ góp phần vào sự phát triển bền vững của du lịch mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng địa phương. Thông qua các giải pháp đồng bộ và sự chung tay của các bên liên quan, hy vọng rằng du lịch xanh tại Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ trong tương lai, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế và bảo vệ môi trường.