Hai ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, hồ tiêu và thủy sản, đang lên tiếng kiến nghị về việc điều chỉnh chính sách thuế giá trị gia tăng (VAT) nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA) cho biết ngành hồ tiêu đang phải đối mặt với một số khó khăn khi phải áp thuế VAT 5% cho toàn bộ ngành.
Theo VPSA, mỗi năm ngành hồ tiêu sản xuất khoảng 200.000 tấn, trong đó 95% được xuất khẩu và chỉ 5% tiêu thụ nội địa. Việc áp thuế VAT 5% lên toàn ngành khiến Nhà nước thu được 1 đồng nhưng phải hoàn lại 39 đồng. Số thuế VAT thực thu từ ngành này chưa đến 55 tỷ đồng mỗi năm, trong khi số thuế hoàn lại cho doanh nghiệp xuất khẩu lên tới hơn 2.100 tỷ đồng. Cơ chế hoàn thuế hiện nay cũng tồn tại nhiều kẽ hở, dễ bị lợi dụng để gian lận, gây thiệt hại cho ngân sách lẫn doanh nghiệp làm ăn chân chính.
VPSA kiến nghị Chính phủ, Quốc hội và các bộ, ngành liên quan xem xét về thuế giá trị gia tăng đối với ngành hồ tiêu và gia vị; đề xuất bãi bỏ thuế VAT đầu vào cho hàng hóa phục vụ xuất khẩu, thay vào đó là áp dụng thuế khoán 0,5% tính trên kim ngạch xuất khẩu. Đối với sản phẩm tiêu thụ trong nước, Hiệp hội kiến nghị tiếp tục giữ thuế VAT 5%. Việc này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro gian lận thuế và tạo điều kiện cho doanh nghiệp xuất khẩu.
Không chỉ ngành hồ tiêu, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng kiến nghị Chính phủ về thuế, cho biết dù ngành đạt kim ngạch xuất khẩu hơn 10 tỷ USD năm 2024, nhưng lại đang chịu bất cập lớn về chính sách thuế VAT. Cùng một loại sản phẩm thủy sản nhưng có thể bị áp hai cách tính thuế khác nhau tùy theo điều khoản áp dụng của Luật Thuế VAT năm 2024.
VASEP nêu lên bất cập về cơ chế hoàn thuế hiện nay phụ thuộc vào việc nộp thuế của bên bán, và đề xuất xây dựng hệ thống xác minh nghĩa vụ thuế bằng công nghệ số để doanh nghiệp có thể chủ động kiểm tra và rút ngắn thời gian hoàn thuế, giảm rủi ro khi kê khai. Cơ chế hoàn thuế hiện nay cần được cải thiện để đảm bảo tính minh bạch và công bằng cho doanh nghiệp.
Trước đó, Hiệp hội Lương thực Việt Nam và Hiệp hội Cà phê ca cao Việt Nam cũng có công văn gửi Chính phủ và các bộ ngành liên quan, kiến nghị đưa 2 mặt hàng này vào danh mục không chịu thuế VAT. Việc điều chỉnh chính sách thuế VAT sẽ giúp các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Các kiến nghị của hiệp hội ngành hàng cho thấy, chính sách thuế VAT đang là một gánh nặng cho doanh nghiệp xuất khẩu. Việc xem xét và điều chỉnh chính sách thuế VAT sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.