Ẩm thực Việt Nam được biết đến với sự đa dạng và phong phú, không chỉ dừng lại ở những món ăn nổi tiếng như phở, bánh mì hay bún chả. Bên cạnh những món ngon này, vẫn còn nhiều món ăn khác mà đối với người nước ngoài, chúng có thể gây ra sự e dè và không dám thử. Một trong số đó là những món ăn làm từ trứng, một nguyên liệu quen thuộc nhưng có thể biến thành những món ăn độc đáo và đôi khi khiến người khác phải nhíu mày.
Trứng vịt lộn đã trở thành một biểu tượng của ẩm thực Việt Nam và đã nổi tiếng trên toàn thế giới không chỉ vì giá trị dinh dưỡng cao mà còn bởi hình thức có phần gây sốc. Nhiều tờ báo quốc tế đã liệt kê món ăn này vào danh sách những món ăn đáng sợ nhất trên hành tinh. Tuy nhiên, ít người biết rằng Việt Nam còn có ít nhất hai món trứng khác mà có thể khiến du khách cảm thấy hoang mang hơn cả về mặt hương vị và nguồn gốc.
Một trong số đó là trứng vịt dữa, hay còn gọi là trứng vữa, một món ăn dân dã nhưng khá kén người ăn ở miền Nam Việt Nam. Đây là loại trứng được lấy ra khi con vịt trong trứng chưa kịp phát triển hoàn chỉnh, tức là đã được ấp một thời gian nhưng chưa đủ để trở thành trứng lộn. Phần lòng trắng và lòng đỏ trong trứng vữa không còn phân định rõ ràng, hòa quyện với nhau tạo nên kết cấu sền sệt, dẻo dẻo và có mùi hương béo ngậy đặc trưng. Khi ăn, người Việt thường chấm với muối tiêu chanh, muối ớt xanh hoặc nước mắm pha loãng, thêm một chút rau răm, rau thơm để át đi mùi và tăng thêm hương vị.
Đối với người nước ngoài, chỉ cần nhìn qua hình thức của trứng vữa cũng đủ để khiến họ chùn bước. Một phần vì hình thức hơi khác thường, phần khác do mùi khá nồng nếu không quen. Đặc biệt, khi nghe đến việc đây là trứng sắp hỏng, nhiều người đã không thể giấu được sự e dè.
Ngoài ra, còn có trứng bắc thảo, có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng đã trở nên phổ biến trong ẩm thực Việt Nam. Món trứng này cũng khiến không ít thực khách phải ngần ngại. Trứng (vịt, gà hoặc cút) được ngâm trong hỗn hợp gồm nước trà, tro, muối, vôi và đất sét trong nhiều tuần hoặc vài tháng. Kết quả là một quả trứng với phần lòng trắng hóa thành thạch trong suốt màu nâu đen, còn lòng đỏ trở nên sánh đặc, ngả xanh xám hoặc đen và có mùi khai đặc trưng.
Ở Việt Nam, trứng bắc thảo thường được ăn kèm với cháo trắng, cháo đậu xanh hoặc làm topping trong súp cua. Người quen thuộc với món ăn này thì khen ngon, còn người chưa từng thử thì thường dễ bỏ cuộc sau khi ngửi thấy mùi.
Dù bị gán mác “đáng sợ” với người nước ngoài, nhưng với người Việt, những món trứng kể trên lại là một phần quen thuộc trong ký ức ẩm thực, gắn liền với tuổi thơ, với hàng rong hay bữa ăn gia đình giản dị.
Có lẽ điều đặc biệt của ẩm thực là cái “lạ” với người này lại là điều “thân quen” với người khác. Và nếu đủ dũng cảm vượt qua ấn tượng ban đầu, có khi du khách sẽ tìm thấy một thế giới hương vị hoàn toàn mới – đậm đà, khó quên.