Thảm họa lật tàu Vịnh Xanh 58 tại Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh, đã gây ra một trong những tai nạn hàng hải đau thương nhất trong lịch sử, cướp đi sinh mạng của 37 người và để lại hậu quả không thể khắc phục. Trong thời điểm tang tóc, nhiều người đang cố gắng chia sẻ nỗi mất mát với các gia đình nạn nhân. Tuy nhiên, bên cạnh đó đã xuất hiện những hành vi đáng lên án, khi một số cá nhân trên mạng xã hội đã dựng chuyện và chế ảnh sai sự thật liên quan đến thảm kịch này.
Những hành vi này không chỉ thể hiện sự phản cảm và vô đạo đức mà còn có thể phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Việc lan truyền thông tin sai lệch và hình ảnh không đúng sự thật không chỉ gây ra sự hiểu lầm và hoang mang trong dư luận mà còn làm tổn thương sâu sắc đến các gia đình nạn nhân và những người có liên quan.
Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Công ty Luật TGS, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, đã đưa ra quan điểm pháp lý về vấn đề này. Theo ông, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để chế ảnh, dựng chuyện về thảm kịch nhằm mục đích tăng tương tác trên mạng xã hội là hành vi cần bị lên án và xử lý nghiêm. Ông cho rằng đây không chỉ là hành vi trái thuần phong mỹ tục và đi ngược lại với những giá trị đạo đức cơ bản của xã hội mà còn vi phạm pháp luật.
Theo quy định tại Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ, các cá nhân, tổ chức cung cấp hoặc chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân trên mạng xã hội có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt đối với cá nhân vi phạm có thể lên tới 5-10 triệu đồng, còn với tổ chức vi phạm là 10-20 triệu đồng. Ngoài ra, các chủ thể vi phạm còn phải gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn do thực hiện hành vi vi phạm.
Đặc biệt, trong trường hợp hành vi bị xác định gây hậu quả nghiêm trọng trong xã hội, như làm hoang mang dư luận, gây phẫn nộ, bức xúc trong nhân dân, tạo tâm lý tiêu cực cho gia đình nạn nhân hay dẫn tới khó khăn, cản trở cho công tác cứu hộ, người vi phạm có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” theo Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015. Mức phạt có thể áp dụng là phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Trường hợp hành vi gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 2-7 năm.
Trước tình trạng này, cơ quan chức năng đang kêu gọi người dân hãy có ý thức trong việc cung cấp và chia sẻ thông tin trên mạng xã hội, tránh lan truyền những thông tin sai sự thật gây hoang mang dư luận. Đồng thời, các cơ quan có thẩm quyền cũng đang tích cực vào cuộc để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.