Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ một báo cáo cùng đề xuất liên quan đến việc xây dựng chung cư cao tầng để nuôi lợn, một ý tưởng do hai doanh nghiệp trong nước đề xuất. Trong tờ trình của mình, Bộ NN&MT đã nêu lên một số văn bản pháp lý hiện hành có liên quan, trong đó có các quy định khuyến khích các cơ sở chăn nuôi áp dụng công nghệ cao và tiên tiến nhằm tăng năng suất, nâng cao chất lượng sản phẩm và đặc biệt là đảm bảo các yêu cầu về an toàn sinh học cũng như bảo vệ môi trường.
Chăn nuôi lợn hiện là một ngành chủ lực của Việt Nam, đóng góp khoảng 62-65% vào tổng sản lượng thịt hơi các loại của cả nước. Tính đến năm 2024, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng đã đạt gần 5,2 triệu tấn, chiếm 4,3% tổng sản lượng thịt lợn toàn cầu và đứng thứ 6 trên thế giới. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019-2020, ngành chăn nuôi lợn vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là sự phổ biến của chăn nuôi nhỏ lẻ, dẫn đến các chỉ tiêu kinh tế và kỹ thuật còn thấp, chưa đáp ứng tốt các tiêu chuẩn về an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh.
Sự bùng phát của dịch tả lợn châu Phi vào thời gian qua đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng, với hơn 9 triệu con lợn phải bị tiêu hủy, dẫn đến tổn thất kinh tế lên tới hơn 30.000 tỷ đồng. Thậm chí, vào tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất chuồng đã tăng lên đến 105.000 đồng/kg tại một số thời điểm, gây tác động trực tiếp lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong nước, tăng tới 6,73%.
Hai doanh nghiệp là Công ty Cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam và Công ty Cổ phần Xuân Thiện Thanh Hóa đã có văn bản gửi Bộ NN&MT, đề xuất triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng. Cụ thể, BAF Việt Nam đề xuất dự án tổ hợp trại chăn nuôi lợn 6 tầng thông minh tại Tây Ninh, với quy mô sản xuất lên đến 64.000 lợn nái sinh sản và 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm. Tổng mức đầu tư cho dự án này ước tính hơn 12.000 tỷ đồng.
Bộ NN&MT cho biết đã tiến hành nghiên cứu mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Trung Quốc, nơi đã có hơn 2.000 mô hình tương tự, với gần 4.500 tòa nhà cao tầng được sử dụng cho mục đích chăn nuôi lợn. Mô hình này tích hợp công nghệ hiện đại, áp dụng các công nghệ thông minh như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ Blockchain, và hệ thống giám sát bằng cảm biến. Những công nghệ này cho phép thu thập hình ảnh và âm thanh của từng cá thể lợn theo thời gian thực, phục vụ cho việc phân tích và cảnh báo sớm dịch bệnh.
Theo đánh giá của Bộ NN&MT, mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng có nhiều ưu điểm nổi trội so với phương pháp chăn nuôi truyền thống. Mô hình này giúp nâng cao mức độ an toàn sinh học và an toàn dịch bệnh thông qua hệ thống xử lý nước thải, chất thải, và khí thải thông minh. Ngoài ra, mô hình còn giúp tiết kiệm diện tích đất và hạ tầng dùng chung, rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng, đồng thời tăng hiệu quả sử dụng đất lên đến 4,3 lần. Một ưu điểm khác là giảm nhu cầu nhân công, khi một người có thể giám sát đến 2.000 con lợn.
Trước những lợi ích tiềm năng của mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng, Bộ NN&MT đang xin ý kiến của Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép triển khai mô hình này tại Việt Nam. Mục tiêu chính là nhằm giải quyết các thách thức về an ninh lương thực, đảm bảo an toàn dịch bệnh, và bảo vệ môi trường trong chăn nuôi lợn.