Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội vừa có những đóng góp quan trọng liên quan đến hồ sơ chính sách dự án luật Quản lý thuế (thay thế) do Bộ Tài chính công bố. Một trong những điểm nhấn quan trọng trong góp ý của Viện là việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026 nên được thực hiện theo một lộ trình phù hợp. Điều này nhằm tránh tình trạng quá tải hệ thống và đảm bảo tính khả thi của chính sách mới.
Việc xóa bỏ chế độ thuế khoán được Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội đánh giá là cần thiết và phù hợp với xu hướng hiện đại hóa quản lý tài chính công. Mục tiêu của chính sách này là đảm bảo công bằng, minh bạch và thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, Viện cũng nhận định rằng việc triển khai lộ trình này trong giai đoạn đầu có thể gặp phải tình trạng quá tải hệ thống. Nguyên nhân là có hàng triệu hộ kinh doanh cùng chuyển đổi sang chế độ thuế kê khai, đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ và đào tạo đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật.
Bên cạnh những thách thức về kỹ thuật và quản lý, nhiều hộ kinh doanh cũng bày tỏ lo ngại về chi phí tuân thủ quy định mới. Ước tính, chi phí này có thể dao động từ vài trăm đến hàng chục triệu đồng mỗi năm. Vì vậy, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội cho rằng cần có các chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp để giúp các hộ kinh doanh chuyển đổi một cách thuận lợi.
Để triển khai chính sách một cách hiệu quả, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội đề xuất một lộ trình chuyển đổi ba giai đoạn từ chế độ thuế khoán sang thuế kê khai đối với hộ kinh doanh. Giai đoạn đầu sẽ tập trung vào việc chuẩn bị nền tảng và triển khai thí điểm. Đây là giai đoạn quan trọng nhằm kiểm tra tính khả thi của hệ thống và quy trình mới.
Ở giai đoạn hai, việc áp dụng kê khai thuế bắt buộc sẽ được mở rộng đối với các hộ kinh doanh có doanh thu ở mức nhất định. Để khuyến khích sự tham gia của các hộ kinh doanh, các chính sách ưu đãi thuế tạm thời sẽ được áp dụng. Điều này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho các hộ kinh doanh mà còn tạo điều kiện để họ làm quen với quy trình kê khai thuế.
Giai đoạn cuối cùng là giai đoạn chuẩn hóa và kết thúc hoàn toàn chế độ thuế khoán trên toàn quốc. Ở giai đoạn này, việc đánh giá và điều chỉnh các chính sách sẽ được thực hiện để đảm bảo rằng hệ thống thuế kê khai hoạt động một cách hiệu quả và minh bạch.
Với lộ trình cụ thể và chính sách hỗ trợ phù hợp, việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế không chỉ góp phần vào việc minh bạch hóa hệ thống thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi để các hộ kinh doanh phát triển bền vững và hội nhập vào nền kinh tế chính thức. Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, sự đầu tư vào công nghệ và nguồn nhân lực, cũng như các chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp cho các hộ kinh doanh.