Việc phát triển hệ thống đường sắt hiện đại và hiệu quả đang là một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, Dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi) đã đề xuất nhiều chính sách đột phá nhằm thu hút các nguồn lực đầu tư.
Đa dạng hóa nguồn lực đầu tư cho đường sắt
Chiều 27/5, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã trình Quốc hội Dự thảo Luật Đường sắt (sửa đổi), với những nội dung cải cách quan trọng. Dự luật tập trung vào việc đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo hành lang pháp lý thuận lợi để thúc đẩy phát triển hạ tầng, vận tải và công nghiệp đường sắt.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, dự thảo Luật Đường sắt sửa đổi tập trung vào 5 nhóm đổi mới quan trọng, bao gồm đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, quản lý khai thác hạ tầng, hoạt động vận tải, kết nối các phương thức vận tải và phát triển công nghiệp, nguồn nhân lực.
Một điểm mới nổi bật của dự thảo là việc khuyến khích đa dạng hóa nguồn lực đầu tư từ địa phương và các thành phần kinh tế khác thông qua hình thức PPP như BOT, BT. Điều này cho phép địa phương sử dụng ngân sách để tham gia đầu tư các dự án đường sắt quốc gia, thúc đẩy sự phát triển của đường sắt đô thị.
Thủ tục đầu tư cũng được đơn giản hóa bằng cách áp dụng thiết kế kỹ thuật tổng thể (FEED) thay cho thiết kế cơ sở. UBND cấp tỉnh được phép quyết định đầu tư dự án đường sắt đô thị mà không cần thực hiện thủ tục về chủ trương đầu tư như trước đây.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy
Dự thảo luật mới cũng nhấn mạnh vai trò kết nối giữa đường sắt và các phương thức vận tải khác. Các cảng hàng không và cảng biển lớn sẽ phải có quy hoạch kết nối với đường sắt, và chủ đầu tư các dự án cảng phải dành quỹ đất cho hạ tầng đường sắt.
Ngoài ra, dự thảo luật mở rộng các hoạt động dịch vụ và thương mại trong khu vực nhà ga, cho phép khai thác hiệu quả quỹ đất vùng phụ cận (TOD), và khuyến khích phát triển vận tải liên vận quốc tế bằng đường sắt.
Cải thiện môi trường kinh doanh
So với Luật Đường sắt 2017, dự thảo mới đã cắt giảm 20% thủ tục hành chính và 33% điều kiện kinh doanh. Việc phân cấp mạnh mẽ cho địa phương trong cấp phép xây dựng, quản lý vận hành và đăng ký phương tiện sẽ giúp giảm gánh nặng cho Chính phủ và phát huy tính chủ động của chính quyền địa phương.
Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cơ bản đồng tình với các nội dung đổi mới của dự thảo. Tuy nhiên, cần làm rõ thêm một số nội dung về kết nối vận tải, tiêu chí quy hoạch và chính sách khai thác quỹ đất ga đường sắt.